سرپرست هيات كاوش ربع رشيدي گفت: با وجود كنترل ساخت و سازها هربار كه به منطقه مي‌رويم، با تخريب بخشي از قلعه‌ي صفوي كه در محل اصلي ربع رشيدي بنا شده است، روبه‌رو مي‌شويم كه مردم به‌جاي اين اثر تاريخي خانه‌ي خود را مي‌سازند. لاله روح‌انگيز در گفت‌وگو با خبرنگار بخش ميراث فرهنگي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، افزود: داخل عرصه‌ي ربع رشيدي، 850 پلاك مسكوني وجود دارند كه گرچه اين خانه‌ها خارج از ديوار قلعه‌ي صفوي‌اند، ولي هركدام چند طبقه با مساحت بسيار كمي حدود 40 متر مربع دارند كه در مدت بسيار كوتاهي ساخته مي‌شوند. وي تصريح كرد: متاسفانه مردم قلعه‌ي صفوي را خراب مي‌كنند و خانه‌هاي خود را مي‌سازند؛ به‌طوري كه اكنون قسمت شرقي برج و بارو به‌شكل كامل تخريب و به‌جاي آن خانه‌هاي مردم ساخته شده است. او با اشاره به اين‌كه با گمانه‌زني‌هاي انجام‌شده، اطمينان داريم كه آثاري تاريخي در زير خانه‌هاي مسكوني، تاسيسات شهري و فاضلاب وجود دارند، ادامه داد: اكنون تنها بخشي از ربع رشيدي وجود دارد و با توجه به اين‌كه قلعه‌ي صفوي بالاتر از سطح زمين است، نمي‌دانيم آنچه در زير خانه‌هاست، ربع رشيدي است يا خير و اگر هست كدام قسمت آن است؟ به همين دليل بايد دست كم يك بناي ايلخاني را خارج كنيم، تا به‌طور قطعي بتوانيم اظهار نظر كنيم؛ چراكه در وقف‌نامه، بناها به‌طور دقيق ذكر شده‌اند و حتا آن‌ها را مي‌توان بازسازي كرد. اين باستان‌شناس يادآور شد: آثار معماري ربع رشيدي روي خاك وجود ندارند و آنچه كه اكنون مشاهده مي‌شود، تنها آثاري از قلعه‌ي صفوي است. كاوش اين محوطه از سال 1382 آغاز و سامان‌دهي، پژوهش‌هاي اوليه، گمانه‌زني و تعيين عرصه و حريم آن انجام شده است. ‌وي با بيان اين‌كه اكنون كاوش در سه مجموعه ادامه دارد، توضيح داد: داخل قلعه‌ي رشيدي بر بلندترين نقطه‌ي قلعه كه ظاهرا مقر فرمان‌دهي بوده و در اطراف بزرگ‌ترين برج قلعه كاوش صورت گرفته است و ديوارهايي از زير خاك خارج شده‌اند. همچنين در بيرون قلعه و در كم‌ترين ارتفاع نيز كاوش مي‌شود، تا مشخص شود كه به آثاري از ربع رشيدي برخورد مي‌كنيم يا خير. روح‌انگيز با يادآوري اين‌كه هدف نخستين كاوش، خارج كردن ربع رشيدي از زير خاك است، گفت:‌ با توجه به اين‌كه از اهميت قلعه‌ي صفوي در تاريخ تبريز نمي‌توان چشم‌پوشي كرد، در بخش صفوي و جايي كه تصور مي‌كنيم به دوره‌ي ايلخاني مربوط است، كاوش مي‌شود؛ گرچه در اين بخش نيز هنوز به نتيجه‌اي نرسيده‌ايم. او عمق خاك‌برداري در اين منطقه را زياد دانست، ادامه داد: در دو بخش داخل قلعه و كنار برج، كاوش‌هاي سال گذشته ادامه مي‌يابند. داخل قسمت مرتفع برج نيز سه دايره‌ي تودرتو خشتي وجود دارند كه دايره‌ي داخلي پنج متر قطر دارد و به‌نظر مي‌آيد، مقر فرمان‌دهي باشد؛ اگرچه براي اظهار نظر قطعي بايد تمام اين بناها را از زير خاك خارج كرد؛ ولي مشخص است كه اين بنا، يك بناي خشتي زيباست. همچنين برج بزرگ نيز كه مقدار زيادي از آن كاوش شده است، با سنگ قبرهايي كه از گورستان‌هاي تاريخي تبريز خارج شده‌اند، تزيين شده است. در حقيقت، در آن زمان تصميم داشتند، اين بنا را به سرعت بسازند و به همين دليل، از اين سنگ‌هاي قبرها كه بزرگ هم بوده، به‌عنوان مصالح استفاده كرده‌اند. به گفته‌ي روح‌انگيز براساس نوشته‌هاي روي سنگ قبرها، تاريخ آن‌ها به بعد از دوره‌ي ايلخاني مربوط است و اين امر، نشان مي‌دهد كه اين برج، برخلاف نظر محققان شرقي و غربي كه آن‌را به دوره‌ي ايلخاني نسبت مي‌دهند، به اين دوره متعلق نيست و قطعا به دوره‌ي صفوي تعلق دارد. وي تاكيد كرد: اين منطقه به حفاظت كلي نياز دارد و اگر بخواهيم تمام ديوارهاي قلعه را خارج كنيم به امكانات حفاظتي بيشتري نياز داريم. تاكنون مناطقي را كه كاوش شده‌اند، حفاظت نيز كرده‌ايم؛ البته مرمت نخستين نيز در هنگام كاوش انجام مي‌شود؛ ولي قسمتي از برج كه ريخته است، بايد بازسازي شود. سرپرست هيات كاوش ربع رشيدي درباره‌ي حريم منطقه نيز توضيح داد: براساس نوشته‌هاي موجود، ربع رشيدي در دوره‌اي كاروانسرا بوده و شهري كه شايد حدود صدهكتار وسعت داشته است؛ ولي ما اكنون تنها در 13 هكتاري كه دراختيار داريم، فعاليت مي‌كنيم. انتهاي پيام