بعد از 22 ماه در 23 تیرماه 1394 یکی از بحران‌های مهم‌ بین‌المللی در دهه‌های اخیر که می‌توانست به سرنوشت بحران‌هایی از جمله عراق و لیبی تبدیل شود، از مسیر دیپلماسی و گفت‌وگو با وجود ناباوری‌ها و کارشکنی‌های سیاسی، اقتصادی و امنیتی در سطوح ملی، منطقه‌ای و بین‌المللی پایان یافت.

از توافق هسته‌ای وین یک سال می‌گذرد و شش ماه است که از اجرای آن می‌گذرد. کمتر کسی است که سال‌ها تلاش و ممارست برای حل مساله هسته‌ای از طریق مذاکره را فراموش کند. اما آنچه که این روزها و ماه‌ها و سال‌های پیش رو تا اتمام اجرای برجام نیاز است به آن توجه شود این است که اجرای برجام به مراتب حوصله و صبری بسیار بیش‌تر از آنچه در بیش از یک دهه در روند مذاکرات شاهد بودیم نیاز است. 

در بخشی از متن بیانیه مشترک محمد جواد ظریف و فدریکا موگرینی که ساعت 11 صبح 23 تیر در حضور خبرنگاران و رسانه‌های گروهی بین‌المللی در مرکز رسانه‌ای وین قرائت شد آمده است که" امروز یک روز تاریخی است. برای ما افتخار بزرگی است که اعلام کنیم که به یک توافق درمورد موضوع برنامه هسته‌ای ایران دست یافته ایم. با شجاعت، اراده سیاسی، احترام متقابل و مدیریت عالی، ما آنچه را که دنیا بدان امید بسته بود به سرانجام رساندیم: یک تعهد مشترک به صلح، تلاش مشترک برای امن‌تر کردن دنیای‌مان. امروز هم‌چنین یک روز تاریخی است، بدان جهت که ما در حال ساخت شرایط لازم برای اعتماد و ایجاد فصل جدیدی در روابط‌مان هستیم."

ایسنا به مناسبت یک سالگی دستیابی ایران و 1+5 به برنامه جامع اقدام مشترک تک‌جمله‌هایی از نظر دست‌اندرکاران برجام و مذاکرات هسته‌ای و برخی کارشناسان هسته‌ای سال‌های دور مذاکراتی را منتشر می‌کند.

مجید تخت‌روانچی، معاون وزیر امور خارجه و عضو تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای

"مهمترین دستاورد جمهوری اسلامی ایران در مذاکرات فشرده، نفس‌گیر و حساس هسته‌ای تثبیت حقوق هسته‌ای ایران، لغو قطعنامه‌های ناعادلانه شورای امنیت، رفع تحریم‌های ظالمانه و شکست پروژه ایران‌هراسی بود. برخلاف نص صریح این قطعنامه‌ها و فشارهای شدید بین‌المللی که در قالب تحریم‌ها نمایان می‌شد، ایران بدون حتی یک لحظه توقف در برنامه هسته‌ای خود با صلابت و منطق مذاکره کرد و توانست پیروز میدان جنگ اراده‌ها شود. اجرای تمام و کمال برجام وظیفه همه اعضای 1+5 است. آمریکا که نقش اصلی را در ایجاد فضای منفی تحریمی علیه ایران داشت اکنون موظف است بسیار فراتر از اقداماتی که تاکنون انجام داده عمل کند تا آن فضای منفی جای خود را به فضای مثبت برای فعالیت اقتصادی کشورهای دیگر با ایران بدهد. در سالروز توافق هسته‌ای یاد شهدای هسته‌ای را نیز گرامی می‌داریم."

حمید بعیدی‌نژاد، مدیرکل سیاسی و امنیت بین‌المللی وزارت خارجه و عضو تیم مذاکره‌کننده

"برجام با همه خوبی‌ها و حتی ضعف‌هایش دیگر تکرار نمی‌شود. تفاهمی که یک سابقه و الگوی مهم در روابط بین‌الملل ایجاد کرد. به واسطه این تفاهم اختلافی عمیق در خصوص مسئله هسته‌ای که مستند به دوازده قطعنامه شورای حکام و شش قطعنامه تحریمی شورای امنیت تحت فصل هفتم منشور و شدیدترین تحریم‌های یک‌جانبه اقتصادی در پشت میز مذاکره حل و فصل شد و حالا حالاها در جای جای جهان از برجام سخن خواهند گفت."

بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی و عضو تیم مذاکره‌کننده ایران

"اتفاق بین تدبیر، مصلحت و منفعت، اقدامی لازم در اقتضای زمان ذیل نظارت موثر مقام معظم رهبری که به خلع سلاح و از کار انداختن ابزار فشار زورگویان جهانی منجر شد".

داود محمدنیا، عضو تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای

"برجام همواره برای من یادآور احساس قوی اعتماد به خود، توام با توکل و بالاتر از توکل تفویض امور به خداوند متعال است. اعتماد به خود لازمه ادای دین و انجام مسوولیتی بسیار سنگین و خطیر در آوردگاهی جهانی به نمایندگی از ملتی با عظمت بود که قطعا بدون تفویض امور به قادر مطلق هستی٬ حصول برجام میسور نمی‌شد و چه پایان شیرینی برجام برای‌مان داشت وقتی خود را در آغوش گرم و پر مهر و محبت رهبر معظم انقلاب دیدیم و ایشان ما را بشارت اجری عظیم دادند."

غلامعلی خوشرو، نماینده دائم ایران در سازمان ملل

"برجام اجماع جابرانه شورای امنیت سازمان ملل  را در اعلام جمهوری اسلامی ایران به عنوان تهدید صلح و امنیت جهانی، درهم شکست."

حسین امیرعبداللهیان، معاون پیشین عربی آفریقای وزارت امور خارجه

"آمریکای بدعهد در موضوع هسته‌ای، می‌خواست با شتابزدگی برجام منطقه‌ای را هم کلید بزند که جمهوری اسلامی ایران به صورت کاملا سنجیده و هوشمندانه مانع تحقق این  هدف شیطنت‌آمیز آنها شد."

مرضیه افخم، سفیر ایران در مالزی و سخنگوی پیشین وزارت امور خارجه

"برجام ظرفیت و توان دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران را به نمایش گذاشت. استقبال قریب به اتفاق کشورهای جهان، جز معدودی که تنش و بحران و ایران‌هراسی را دنبال می‌کنند، شاهدی بر این مدعاست. مذاکرات برای دستیابی به توافق هسته‌ای و انعقاد سند برجام گزینه‌ای عزتمندانه و افتخار آفرین و پایانی بر یک بحران تصنعی در صحنه بین‌المللی و آغازی بر امیدواری ملت‌ها نسبت به حفظ هویت مستقل و ایستادگی و مقابله با چالش‌های تحمیلی پیش روی آنهاست. بر اساس متن برجام همه طرف‌ها متعهد هستند تا برای اجرا شدن برجام تلاش خود را به کار گیرند که این امر تعهدی فراتر از کشورهای مذاکره‌کننده، تلاش همه اعضای جامعه بین‌المللی را می‌طلبد تا با حفظ و تضمین اجرای برجام و غلبه بر چالش‌های مالی و جو روانی ناشی از تحریم‌های فروپاشیده، ظرفیت عظیم دیپلماسی و مذاکره در دوران گذار کنونی را تقویت کرده و از این طریق به مسوولیت بین‌المللی خود عمل کنند".

سیدمحمدعلی حسینی، مشاور بین‌الملل دبیر مجمع تشخیص مصلحت و سخنگوی پیشین وزارت امور خارجه

"برجام، دو تاثیر کوتاه مدت و میان مدت بر پروژه ایران‌هراسی دشمنان داشته است. در دوره مذاکرات هسته‌ای که بیش از دو سال به طول انجامید، وقفه ملموسی در پروژه ایران‌هراسی روی داد و در نتیجه فرصت و فضایی مناسب برای اصلاح تصویر و هم‌چنین تقویت پرستیژ و منزلت ایران ایجاد شد. برجام مهم‌ترین بهانه در یک دهه گذشته که سرمایه‌گذاری هنگفتی برای آن انجام شده بود را از دست ایران هراسان خارج ساخت. در دوره پسابرجام اما بازیگران وابسته به صهیونیزم بین‌الملل و نظام سلطه دو رویکرد را به طور هم‌زمان در دستور کار خود قرار داده‌اند: اول، اخلال در اجرای مفاد برجام و تخریب بستر اجرای موفق آن و دوم، برجسته‌سازی و تمرکز بر سایر بهانه‌های ایران‌هراسی."

سید حسین موسویان، عضو پیشین تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای

"از نظر من این‌که نظام جمهوری اسلامی ایران توانست با مهارت دیپلماسی و حصول توافق در مورد برجام، قدرت‌های جهانی را وادار به پذیرش حق خود برای غنی‌سازی، آب سنگین و تکنولوژی‌های صلح‌آمیز هسته‌ای کند، توطئه استکبار و صهیونیسم در مورد تحریم‌ها را خنثی، از بروز یک جنگ خانمان‌سوز جلوگیری کرده و پرونده ایران را از گرداب شورای امنیت سازمان ملل نجات دهد، خدمتی تاریخی و فراموش ناشدنی است به ایران و ایرانی."

محمد سعیدی، مدیر عاملی کشتیرانی و عضو پیشین تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای

برجام اثبات کرد:
پافشاری مردم بزرگ ایران و رهبری هوشمندانه رهبر معظم در بهره‌مندی از فن‌آوری صلح‌آمیز هسته‌ای  کاملا منطقی و قانون بوده است.

استراتژی عقلانی هسته‌ای ایران مبتنی بر رهبری دقیق و فتوای راهبردی رهبری معظم انقلاب و مدیریت متفکرانه رئیس‌جمهوری گروه 1+5 را وادار به پذیرش حقوق تصریح شده جمهوری اسلامی ایران در معاهده عدم اشاعه و به ویژه فن‌آوری سوخت هسته‌ای کرد.

دوران نوین رشد اقتصادی ایران در دوره پسا برجام آغاز شده است اتکا به دارایی‌های مادی و معنوی همدلی وحدت برنامه‌ریزی منسجم مبتنی بر اقتصاد هوشمندانه مقاومتی فصل نوینی را برای ملت بزرگ ایران نوید می‌دهد.

بهزاد صابری، کارشناس حقوقی و عضو هیات مذاکره‌کننده

صبح روز توافق، احساسی که داشتم ترکیبی بود از خستگی، خوشحالی، امید و همینطور نگرانی. مذاکره کنندگان (اعم از تیم، هرم تصمیم گیری در بالای سر آنها و مجموعه متخصصین پیشتیبانی کننده آنها) به یک سند دست پیدا کرده بودند که تا حد زیادی تامین کننده منافع کشور و دفع کننده خطرات بود. اما بهره برداری موفق از این سند نیازمند وحدت ملی و به میدان آمدن همه نیروها، از هر تفکر و جناح و تخصص در داخل کشور بود و هست. از یک «نبرد» سربلند بیرون آمده بودیم، اما بردن «جنگ» علاوه بر داشتن رهبران لایق و یک تیم مذاکره کننده حرفه ای نیازمند داشتن خیلی چیزها است. حالا هم فرصتی برای ناامیدی و نشستن نیست. باید خواست، تلاش کرد و همصدا بود.

محمد دریایی، معاون مدیرکل امور سیاسی و امنیت بین‌المللی و عضو هیات مذاکره‌کننده ایران

"برجام هنر دیپلماسی بین‌المللی در مدیریت اختلافات دو رهیافت متعارض مبتنی بر بی‌اعتمادی مطلق در مورد یک موضوع حساس است که با پیچیدگی خاص به سود دهی متقابل منجر شد. محمد حسن دریایی معاون مدیرکل امورسیاسی و امنیت بین المللی."

علی میریوسفی، عضو هیات مذاکره‌کننده ایران

"برجام بیش از این‌که یک دستاورد باشد، یک فرصت است. فرصتی که با هزینه بسیاری به دست آمده و باید مغتنم شمرده شود. هرگونه غفلت یا اشتباه محاسباتی و یا فرض آن به عنوان یک دستاورد تثبیت شده، باعث حسرتی تاریخی خواهد شد. هوشیاری، یکدلی و انسجام ملی شرط لازم برای بهره‌برداری از این فرصت ملی است."

گزارش از: زهرا اصغری

انتهای پیام