پوریا قلیچ خانی در گفت و گو با ایسنا ، با بیان اینکه از 3 سال پیش تا کنون از فعالیت کودکان در مدارس طبیعت کشور عکاسی می کنم، اظهار کرد: دوازدهمین نمایشگاه ملی عکس مدرسه طبیعت از 23 الی 25 مرداد در دانشگاه علم و فناوری مازندران در بهشهر برگزار و با استقبال خوبی از سوی مردم و مسئولان مواجه شد.

وی افزود: نمایشگاه ملی عکس مدرسه طبیعت در واقع اولین تور نمایشگاه عکس در ایران است که از شهریور 95 آغاز و تا کنون در 12 استان برگزار شده و در 19 استان دیگر تا پایان سال 96 برپا می شود و پس از مازندران؛ میزبان سیزدهمین نمایشگاه عکس مدارس طبیعت استان کردستان است.

قلیچ خانی یادآور شد: ایده پرداز و بنیانگذار مدارس طبیعت در ایران عبدالحسین وهاب زاده است که نخستین مدرسه طبیعت را در سال 1393 در مشهد تاسیس کرد و تا کنون 52 مدرسه طبیعت در استان های مختلف کشور راه اندازی شده است که در حال حاضر 3 مدرسه طبیعت در مازندران وجود دارد و در شهرستان بهشهر نیز در حال تاسیس است.

اولین عکاس مدارس طبیعت ایران، با بیان اینکه کودکان در این مدارس به عنوان دانش آموز محسوب نمی شوند بلکه همه فعالیت های آن ها با الهام از طبیعت و به صورت خودانگیخته صورت می گیرد، افزود: در این مدارس، معلم یا مربی وجود ندارد بلکه افراد آموزش دیده با گذراندن دوره های تخصصی در زمینه کودک و طبیعت به عنوان تسهیلگر فقط زمانی که کودکان درخواست کمک کردند کار آن ها را تسهیل می کنند اما به فعالیت های آن ها جهت نمی دهند و مداخله مستقیم صورت نمی گیرد زیرا آموزش مباحث از پیش تعیین شده جلوی خلاقیت کودک را می گیرد.

قلیچ خانی خاطرنشان کرد: راشل کارسون دانشمند و نویسنده حوزه محیط زیست می گوید “برای کودک، دانستن به اندازه احساس کردن اهمیت ندارد. اگر حقایق بذرهایی باشند که بعداً منجر به تولید دانش و خرد می‌شوند، عواطف و هیجانات در حکم خاک باروری هستند که این بذرها باید در آن رشد کنند. سال‌های اولیهٔ دوران کودکی زمان آماده کردن این خاک است. آنگاه که عواطف و هیجانات برانگیخته شدند و حسی از زیبایی و هیجان ناشی از چیزی جدید و ناشناخته، حسی از همدردی و دلسوزی، تأثر و یا عشق ایجاد شد، آنگاه ما خواهان شناختن چیزهایی خواهیم شد که عواطف و هیجانات ما را چنین تحت تأثیر قرار دادند. آنچه از این طریق حاصل شود، دوامی همیشگی خواهد داشت. مهم‌تر آن است که راهی برای کودک مهیا کنیم که مشتاق به دانستن شود نه اینکه او را در معرض حقایقی بگذاریم که هنوز برای هضمشان آمادگی ندارند. “

وی افزود: تفاوتی که مدارس طبیعت با مدارس عادی دارد این است که این مدارس سقف ندارند و در فضای باز و طبیعت کلاس ها برگزار می شود که در حقیقت طبیعت آموزگار کودکان است و کودکان بدون باید و نبایدها آزادانه در مدرسه طبیعت فعالیت می کنند و البته بستر غنی از پوشش گیاهی، جانوری، ابزارها و مهارت های مختلف مانند نجاری، نقاشی، موسیقی، گِل‌بازی، شن بازی، پریدن، دویدن، غلت زدن و از درخت بالا رفتن در این مدارس آماده شده است اما به کودک جهت نمی دهیم که چه فعالیتی را در هر روز انجام دهند بلکه آزادانه می توانند فعالیت روزانه خود را انتخاب کنند و این امر موجب هر چه بیشتر شکوفا شدن خلاقیت کودکان است.

اولین عکاس مدارس طبیعت ایران اظهار کرد: عکاسی از فعالیت کودکان در مدارس طبیعت، تقریبا به سختی عکاسی حیات وحش است زیرا تلاش می شود که کودک؛ عکاس و دوربین را نبیند زیرا هر فردی چه کودک و چه بزرگسالان زمانی که متوجه لنز دوربین می شوند نقاب می زنند و ژست خاصی به خود می گیرند به همین دلیل مجبور می شوم که خود را در طبیعت استتار کنم تا کودک به فعالیت خودانگیخته خود مشغول شود.

قلیچ خانی گفت: تلاش می کنم عکس های مدارس طبیعت را به صورت مستند ثبت کنم و فعالیت های خودانگیخته کودکان را بدون اینکه کارگردانی روی آن صورت گیرد یا به کودک جهت دهی داده شود عکاسی کنم و خوشبختانه در یک سال گذشته مردم و مسئولان استان های مختلف از تور نمایشگاه عکاسی مدارس طبیعت استقبال خوبی داشتند.

وی یادآور شد: در کشور فنلاند، کودکان تا 9 سالگی در مدارس طبیعت هستند اما متاسفانه در سیستم آموزش و پرورش ایران به این موضوع توجه نمی شود و پکیج آماده ای را به کودکان تزریق می کنند و اجازه فکر کردن به بچه نمی دهند و در نتیجه نمرات دروس مدرسه ملاک باهوشی و ضعیف بودن کودکان می شود.

این عکاس مدارس طبیعت اظهار کرد: کودکانی که پکیج آماده مدارس آموزش و پرورش را یاد نمی گیرند قطعا در حوزه های دیگر توانایی و استعداد دارند و باید این توانایی از دوران کودکی شناسایی و بارور شود و به همین منظور در مدارس طبیعت انواع پکیج ها را آماده کردیم و کودک بر اساس علاقه خود به سراغ هر کدام از پکیج ها می رود و به فعالیت می پردازد.

وی عنوان کرد: بخشی از فعالیت های مدارس طبیعت مربوط به لمس عناصر طبیعت و حضور در طبیعت است اما در این مدارس کتابخانه، میکروسکوپ و کامپیوتر نیز وجود دارد که البته ابزارهای کمکی هستند یعنی کودکی که در طبیعت قورباغه را مشاهده کرد و سوالی در ذهنش ایجاد شد افراد تسهیلگر در مدارس پاسخ سوال را به آن ها نمی دهند بلکه کودک را به سوی کتابخانه هدایت می کنند تا کتاب مصور از حیوانات و دوزیستان را مشاهده کند و جواب سوال خود را بیابد پس به این ترتیب زمانی که کودک احساس نیاز کرد به سراغ ابزارها می رود و هیچ گاه جواب آماده به وی قبولانده نمی شود.

قلیچ خانی در پایان خاطرنشان کرد: مدارس طبیعت گفتمان جدیدی برای آموزش و پرورش و بهزیستی است که البته پذیرش شیوه کار مدارس طبیعت نیاز به گذشت زمان دارد تا در سیستم آموزشی کشور فراگیر شود.