به گزارش ایسنا، چاقی در سالهای اخیر به یکی از مهمترین چالشهای سلامت عمومی تبدیل شده است. پیامدهای آن تنها به ظاهر افراد محدود نمیشود و مستقیم بر سلامت قلب، متابولیسم و کیفیت زندگی اثر دارد. در میان زنان باردار، این موضوع اهمیت بیشتری پیدا میکند. بسیاری از زنان در سراسر جهان پیش از بارداری یا در طول آن با اضافه وزن یا چاقی روبهرو هستند. این وضعیت نه تنها خطراتی مثل دیابت بارداری، فشار خون بالا و زایمان سخت را افزایش میدهد، بلکه هزینههای درمانی بیشتری نیز به نظامهای سلامت تحمیل میکند. با توجه به رشد چشمگیر چاقی در دهههای اخیر، نیاز به راهکارهایی سریع، کم هزینه و قابل استفاده برای طیف گستردهای از زنان احساس میشود.
در کنار این نگرانیها، مسئله دسترسی به مشاوره تغذیهای و ورزشی نیز مطرح است. مراجعه حضوری برای بسیاری از زنان باردار دشوار است، زمان زیادی میگیرد و گاهی هم با هزینههای بالا همراه است. به همین دلیل راهکارهایی که بتوانند بدون نیاز به مراجعه مداوم، آموزشهای لازم را ارائه کنند اهمیت بیشتری یافتهاند. در سالهای اخیر اپلیکیشنهای تلفن همراه، پیامکهای آموزشی و فایلهای صوتی به عنوان ابزارهایی تازه وارد میدان شدهاند و به زنان کمک میکنند رفتارهای سالمتری داشته باشند. این شیوهها که در مجموعه سلامت از راه دور قرار میگیرند، قابلیت شخصی سازی دارند و میتوانند رفتارهای تغذیهای و فعالیت بدنی را به شکل روزمره یادآوری کنند.
در پژوهشی که در همین خصوص انجام شده است، نگار حسن زاده عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران و استادیار کاردیولوژی بیمارستان شریعتی همراه با چهار پژوهشگر دیگر این دانشگاه، به بررسی تاثیر سلامت از راه دور بر سبک زندگی سالم زنان باردار پرداختهاند. آنها در قالب یک مطالعه مروری تلاش کردند مشخص کنند که آیا محتوای آموزشی ارائه شده به شکل غیرحضوری و دیجیتال میتواند به کنترل وزن و بهبود عادات زندگی این گروه کمک کند یا نه.
محققان بدین منظور، اطلاعات مورد نیاز را از طریق جستجوی گسترده علمی در پایگاههای اطلاعاتی معتبر به دست آورده و سپس این دادهها را با استفاده از روشهای تحقیقاتی، تجزیه و تحلیل نمودند.
نتایج بررسیها نشان دادند که ابزارهای سلامت همراه مانند اپلیکیشنها و پیامکها میتوانند در بهبود وزن، شاخص توده بدنی و رفتارهای تغذیهای زنان باردار نقش داشته باشند. برخی مطالعات گزارش کردند که استفاده منظم از این ابزارها باعث افزایش فعالیت بدنی و انتخاب غذاهای سالمتر شده است. در عین حال، محدودیتهایی نیز وجود داشت که از جمله آنها میتوان به دسترسی نابرابر، مشکلات فرهنگی و تغییر کیفیت خدمات در مناطق مختلف اشاره کرد.
تحلیل نتایج نشان داد مداخلاتی که شخصی سازی میشوند و مشاورههای مستمر ارائه میدهند اثر بیشتری دارند. یادآوریهای روزانه، تشکیل گروههای مجازی و امکان دریافت بازخورد فوری به افزایش انگیزه و پیگیری برنامه کمک میکند. حتی در مواردی که تفاوت وزن از نظر آماری معنی دار نبود، باز هم زنانی که از این ابزارها استفاده کردند کیفیت رژیم غذایی و سطح فعالیت بدنی بهتری داشتند.
بررسی مطالعات تکمیلی نیز اهمیت یافتهها را بیشتر نشان داد. برای مثال در یک مطالعه بزرگ روی نزدیک به ۴۰۰ زن، مشخص شد زنانی که آموزشهای دیجیتال دریافت کردند افزایش وزن هفتگی کمتری داشتند. در پژوهش دیگری، آموزش آنلاین درباره تغذیه باعث شد مصرف سبزیجات و مکملهای ضروری در زنان بیشتر شود. همچنین پیامکهای هفتگی درباره تغذیه و فعالیت بدنی در یک تحقیق دیگر باعث شد زنان سریعتر به استانداردهای مطلوب برسند.
بر این اساس، اپلیکیشنهایی مانند Healthy Moms و Smart Moms Canada نیز در افزایش آگاهی مادران، کنترل افزایش وزن و ایجاد عادات سالم تاثیرگذار بودند. هرچند برخی مداخلات مثل هشدارهای تصویری درباره نوشیدنیهای قنددار تاثیر چندانی نداشتند، اما اغلب پژوهشها نشان دادند که سلامت از راه دور ابزاری امیدبخش است.
البته محققان با توجه به برخی محدودیتهای پژوهشی، تاکید میکنند که برای افزایش اعتبار نتایج، مطالعات آینده باید با حجم نمونه بیشتر و طراحی دقیقتر انجام شود. با این حال جمع بندی کلی این است که سلامت از راه دور میتواند بخشی از راه حل جهانی برای بهبود مراقبتهای دوران بارداری باشد، به خصوص در کشورهایی که دسترسی به خدمات حضوری دشوار است.
این یافتههای پژوهشی در «مجله دانشگاه علوم پزشکی گرگان» منتشر شده است؛ مجلهای علمی که مقالات تخصصی حوزه سلامت و پزشکی را منتشر میکند. انتشار این مقاله در چنین نشریهای نشان دهنده اهمیت موضوع و توجه جامعه علمی کشور به راهکارهای نوین در مراقبت از سلامت زنان باردار است.
انتهای پیام