عبدالرضا بازدار در مراسم گرامیداشت روز جهانی خاک که با شعار «خاکهای سالم برای شهرهای سالم» روز چهارشنبه ۱۹ آذر در موسسه تحقیقات علوم دامی برگزار شد، گفت: در کشور حوزه خاک اهمیت صد چندانی نسبت به سایر کشورها دارد، چون کشور ما یک کشور شکننده است و نگهداشت همین موجودیت فعلی برای ما بسیار مهم است.
وی با بیان اینکه روند موجود در حوزه خاک، روند امیدوار کنندهای نیست، افزود: هر نوع توسعه اقتصادی و عمرانی به طور مستقیم یا غیرمستقیم بر خاک تأثیر میگذارد. ۹۵ درصد مواد غذایی ما از خاک به دست میآید. بنابراین حساسیت موضوع بسیار بالاست. از طرفی یک سوم بارندگی دنیا را داریم اما تبخیرمان سه برابر متوسط جهانی است. در چنین شرایطی پوشش گیاهی ضعیف و تغییرات اقلیمی و آسیبپذیری خاک بسیار بالا است.
بازدار ادامه داد: بخشی از کاهش بارندگیها ناشی از تغییرات اقلیمی جهانی است، اما در کشور بخشی از آن به مدیریت منابع آب و خشکیدگی پهنههای آبی مرتبط است. معتقدم بهترین کمک به حفظ خاک، بارش رحمت الهی است. هیچ چیز اندازه بارندگی نمیتواند خاک، پوشش گیاهی و فعالیتهای بیولوژیک خاک را تقویت کند.
وی بیان کرد: برخی در فضای عمومی تصور میکنند بحث خاک فقط در حوزه کشاورزی است، اما ۸۰ تا ۸۵ درصد اراضی کشور شامل اراضی ملی، جنگلها، مراتع و بیابانهاست و همه اینها بخشی از سرمایه خاکی کشور هستند. هر اتفاقی در این عرصهها مستقیم بر اراضی کشاورزی اثر میگذارد.
بازدار در ادامه مطرح کرد: آب و خاک از هم جدا نیستند، هر جا آب درست مدیریت شود، منابع خاک هم تقویت میشود. هر نوع فعالیت در کشور از ترافیک شهری تا فعالیتهای صنعتی و کشاورزی بر خاک اثر دارد. بنابراین مراسمهایی که در این حوزه برگزار می شود، همه یک هشدار است.
وی همچنین به ضرورت توجه به امنیت غذایی اشاره کرد و گفت: امنیت غذایی یک مولفه مهم دارد و آن پایداری است. اگر تولید و هر گونه فعالیت ما خسارت به منابع وارد کند، امنیت غذایی را تهدید کردهایم.
وی گفت: الگوی کشت باید بر اساس شرایط منابع آب و خاک طراحی شود و نگاه و فکر کردن مقطعی به تولید، آسیبزا است. نمیشود فقط براساس نیاز مقطعی مثلاً گندم یا دانه روغنی، کشتی انجام داد.
وی به شرایط استان البرز اشاره کرد و گفت: استان البرز کوچکترین استان کشور است و تنها سه دهم درصد مساحت کشور را دارد، اما ۲.۷ درصد محصولات کشاورزی کشور را تولید میکند. این یعنی استان البرز توانسته از منابع و دانش و فناوری به خوبی استفاده کند.
بازدار با بیان اینکه البرز قطب علم و فناوری کشاورزی کشور است، ادامه داد: علی رغم اینکه سطح در این استان کم است اما عملکرد در بسیاری از محصولات بالاست و رکورد تولید در بسیاری از محصولات بالا است، متوسط عملکرد گندم ۵.۷ تن در هکتار و رکورد ۱۳ تن نیز ثبت شده است و کشت گلخانهها و محیطهای کنترلشده روند رو به رشدی دارند.
وی مطرح کرد: حرکت به سمت استفاده بهینه از آب محقق شده و استان ۱.۷ میلیارد مترمکعب منابع آب دارد اما تنها حدود ۴۰۰ میلیون مترمکعب آن مصرف میشود.
وی تأکید کرد: در حالی که سایر استانها بیش از ۷۰ درصد منابع آب تجدیدپذیر خود را در بخش کشاورزی استفاده میکنند، اما سهم البرز به ۴۰ درصد هم نمیرسد. با این حال بهره وری از آب در استان بسیار بالاست و حدود ۹۰ درصد محصولات سبزی، صیفی و علوفه با نوار تیپ آبیاری میشود.
بازدار به دستاوردهای حوزه آب و خاک در البرز اشاره کرد و گفت: تجهیز قریب به اتفاق اراضی باغی و زراعی استان به سیستمهای نوین آبیاری، اجرای طرحهای انتقال آب، بهسازی قنوات و ذخیره آب، تولید ۲.۸ میلیارد نشا در گلخانهها، صرفه جویی نزدیک به ۵۰۰ مترمکعب آب در سبزی و صیفیکاری از اقدامات خوبی است که در حوزه آب و خاک در استان البرز صورت گرفته است.
وی افزود: موفقیت البرز در تولید نهال مثمر و غیرمثمر در سطح ملی دستاورد خوبی بوده و تولید کننده نمونه کشوری در سال گذشته از این استان معرفی شده است. هر چه که بتوانیم در استفاده از آب و آبیاری، الگوی کشت، ارقام باغی، هر نوع فعالیت کشاورزی و شرایط و اصول فنی را متناسب با اقلیم و آب و خاک رعایت کنیم، ارزشمند خواهد بود.
وی در ادامه بر ضرورت حفاظت از منابع طبیعی تاکید کرد و گفت: ۴ برابر ظرفیت مراتع برای چرای دامها استفاده میشود و این مستقیما بر فرسایش خاک و از بین رفتن پوشش گیاهی تاثیر دارد.
وی خاطرنشان کرد: به دلیل ضعیف بودن منابع، توسعه افقی در سیاستهای جهاد کشاورزی استان جایگاهی ندارد و در عوض تمرکز بر روی بهره وری سیستم در حال کار هستیم و در این زمینه دستاوردهای خوبی با موسسات تحقیقاتی و علمی هم حاصل شده است.
انتهای پیام