عادل سیوسهمرده چهارشنبه ۱۹ آذر در آیین تجلیل از پژوهشگران برتر اظهار کرد: دانشگاه در دنیای امروز تنها با آموزش تعریف نمیشود؛ اگر نتواند دانش تولید کند، آن را به فناوری برساند و پاسخی معنادار به نیازهای جامعه بدهد، از مأموریت خود فاصله گرفته است. نوآوری بدون پژوهش ممکن نیست و پژوهش سرمایهگذاری ملی است، نه هزینه.
وی با اشاره به سهم سرمایهگذاری پژوهش در کشورهای پیشرو افزود: کرهجنوبی حدود ۶ درصد از تولید ناخالص داخلی خود را صرف پژوهش میکند و کشورهای مطرحی مثل سوئد، آلمان و آمریکا بین سه تا چهار درصد را به این حوزه اختصاص دادهاند، در حالی که این رقم در ایران بر اساس آمار سال ۱۴۰۰ به ۰.۳ درصد رسیده است؛ این رقم کمتر از نصف مقدار دو سال گذشته است و با اسناد بالادستی کشور که حداقل ۲ درصد را هدفگذاری کردهاند، فاصله زیادی دارد.
رئیس دانشگاه کردستان افزود: نتیجه محدودیت اعتبارات پژوهشی، کاهش توان تجهیز آزمایشگاهها، کندی اجرای طرحهای کلان و کاهش حمایت از ایدههای فناورانه بوده است، اما همین منابع اندک در صورت هزینه شدن هدفمند و مسئلهمحور میتواند دستاوردهای مؤثر خلق کند.
به گفته دکتر سیوسهمرده، دانشگاه کردستان همزمان دو مسیر را دنبال میکند، نخست تلاش برای افزایش سهم پژوهش از اعتبارات دانشگاه و جذب منابع خارج از دانشگاه و دوم، مدیریت شفاف و اثرگذار منابع داخلی پژوهش.
وی روند رشد پژوهش در دانشگاه را مثبت دانست و گفت: در سالهای اخیر، انتشار مقالات معتبر، انعقاد قراردادهای پژوهشی با مراکز داخلی و خارجی، جذب استادان جوان و برگزاری همایشهای مسئلهمحور در استان کردستان رو به افزایش بوده است.
رئیس دانشگاه کردستان به محدودیتهای جدی در حوزه پژوهش اشاره کرد و گفت: نبود شرکتهای بزرگ مالیاتی در استان موجب شده سهم دانشگاه از منابع حمایتی دولت بسیار ناچیز باشد. همچنین بودجه پژوهشی گاهی به کمتر از ۶ درصد کل اعتبارات دانشگاه میرسد و بخش زیادی از همین رقم صرف تعمیر تجهیزات آزمایشگاهی میشود.
او ضعف ارتباط ساختارمند میان دانشگاه و نهادهای اجرایی، محدودیت فضای فیزیکی برای ایدههای فناورانه و وضعیت نامطلوب معیشتی اساتید را از دیگر چالشها عنوان کرد و افزود: این مشکلات موجب یأس در میان پژوهشگران میشود، اما با وجود تمام دشواریها، باور داریم دانشگاه کردستان میتواند به یکی از فطبهای پژوهشی کشور تبدیل شود.
دکتر سیوسهمرده با اشاره به موفقیتهای اخیر دانشگاه گفت: در سال جاری دو نفر از همکاران دانشگاه در بین ۲۰ برنده جایزه علامه طباطبایی قرار گرفتند. رتبه دانشگاه در نظام رتبهبندی تایمز در بازه ۱۰۰۰ تا ۱۲۰۰ جهانی و در نظام آیسی، رتبه ۱۹ میان دانشگاههای جامع کشور است. همچنین ۲۳ عضو هیئت علمی دانشگاه در فهرست پژوهشگران پر استناد جهان قرار دارند و از نظر کیفیت پژوهشی، دانشگاه کردستان با حدود یک درصد از کل اعضای وزارت علوم، سهمی ۲/۵ درصدی از اساتید برتر کشور دارد.
وی افزود: در هشتماهه نخست سال جاری بیش از ۵ میلیارد تومان اعتبار پژوهشی از طریق طرحهای بنیاد ملی علم ایران جذب شده که بیش از دو برابر سال گذشته است و انتظار میرود این رقم تا پایان سال به بیش از ۱۰ میلیارد تومان برسد.
معاون عمرانی معاون عمرانی استاندار کردستان: دانشگاه پشتوانه توسعه و فهم درست واقعیتهای استان است ,
معاون عمرانی استاندار کردستان در ادامه این مراسم گفت: سیاستها در کشور همواره دستخوش تغییر هستند و با جابهجایی دولتها، تفاوت دیدگاههای مدیریتی طبیعی است. اما آنچه در استان کردستان اهمیت دارد، تداوم احترام و اعتماد به دانشگاه بهعنوان نهاد عقلانیت و دانش است.
کیومرث حبیبی، با تشریح وضعیت استان از منظر شاخصهای عمرانی و آموزشی گفت: در حال حاضر استان کردستان حدود ۳۲۰ هزار مترمربع کمبود فضای آموزشی دارد، سرانه آموزشی ۴.۸ متر مربع به ازای هر دانشآموزاست، در حالی که میانگین کشوری حدود ۵.۴ متر مربع و استاندارد جهانی نزدیک به ۹ متر مربع است. شهرستانهای بانه و مریوان، با وجود رشد جمعیت چشمگیر و مهاجرت پس از جنگ، در تنگنای فضای آموزشی به زیر ۲.۵ متر مربع رسیدهاند.
او افزود: پس از جنگ، این دو شهر از جمعیت ۱۵ تا ۲۰ هزار نفری به حدود ۲۰۰ هزار نفر افزایش یافتهاند؛ وضعیتی مشابه رشد سکونتی در کرج طی دهههای اخیر، اما بدون زیرساختهای متناسب. این رشد بیبرنامه باعث کاهش کیفیت زندگی، کمبود فضاهای سبز و آموزشی و آسیب به شاخصهای توسعه شهری شده است.
معاون عمرانی استاندار با اشاره به رشد ۴۰۰ تا ۵۰۰ کیلومتر راه روستایی در چند سال اخیر گفت: هرچند این توسعه موجب بهبود دسترسی شده، اما متأسفانه میزان تلفات جادهای در مسیرهای روستایی نیز به شکل نگرانکنندهای افزایش یافته است؛ بهگونهای که نزدیک به ۲۷ تا ۳۰ درصد حوادث مرگبار استان در همین مسیرها رخ میدهد.
وی تأکید کرد: استان کردستان دارای عقبماندگی تاریخی در زیرساختهای حملونقل است؛ حتی یک کیلومتر آزادراه ندارد. بر همین اساس، راهبرد استان، احیای کوریدور شمالغرب – جنوبغرب کشور (از بانه تا کرمانشاه) و اتصال به مسیرهای ترانزیتی بینالمللی است.
وی با اشاره به ظرفیتهای طبیعی کردستان گفت: استان حدود یک میلیون هکتار اراضی زراعی دارد که کمتر از ۱۵۰ هزار هکتار آن آبی است. راندمان اراضی آبی پنج تا هفت برابر اراضی دیم است. با وجود این مزیت ژئوپولیتیکی، استفاده مطلوب از منابع آب و افزایش بهرهوری کشاورزی هنوز محقق نشده است و این حوزه نیازمند پژوهشهای دانشگاهی و اصلاح الگوی کشت است.
حبیبی استان کردستان را از نظر منابع معدنی جزو شش استان برتر کشور دانست و گفت: حدود ۱.۲ میلیارد تن ذخیره معدنی کشفشده در استان وجود دارد. اما بخش عمده فعالیتهای معدنی همچنان در مرحله خامفروشی باقی مانده است و زنجیره ارزشافزا شکل نگرفته است.
وی به یکی از چالشهای حقوقی اشاره کرد: در پروژه بزرگ معدنی سبانور، با سرمایهگذاری حدود ۱۸ هزار میلیارد تومان و اشتغالآفرینی حداقل ۱۸۰۰ نفر نیروی بومی کردستان، تنها یک شکایت حقوقی از سوی مرغداری مجاور سبب توقف دو هفتهای فعالیت شد. این اتفاق نشان میدهد که پژوهشهای حقوقی در حوزه توسعه صنعتی و تضاد منافع کاربریها ضرورت جدی دارد.
معاون عمرانی استاندار کردستان در ادامه تصریح کرد: میانگین حجم استحصال آب کشور حدود **۱۱۰ تا ۱۲۰ میلیارد مترمکعب است که سهم استان کردستان بین ۵ تا ۷ میلیارد مترمکعب است. با وجود برداشت بالای استانهای مجاور، نباید بر اساس دادههای ناقص یا برداشتهای سیاسی درباره منابع آب قضاوت شود. پژوهش علمی باید بر پایه واقعیت و انصاف بنا شود، نه بر اساس آمارهای وایرال یا جهتدار.
وی با اشاره به بیش از ۴۰۰ پروژه نیمهتمام استان گفت: از دوره قاجار تا امروز، پروژههایی بدون منابع اعتباری روی زمین ماندهاند. برای تکمیل این طرحها به بیش از یک میلیارد دلار سرمایه نیاز داریم. از نمونههای مهم، پروژههای دانشگاهی مانند دانشکده صنعت و معدن سقز یا دانشکده معادن قروه هستند که دهههاست نیمهتمام ماندهاند.
حبیبی سیاستهای دولت چهاردهم در کردستان را مبتنی بر اجرای پروژههای بزرگ دانست و گفت: «طرحهایی چون لندر خشک کردستان، شهرک سلامت، پروژه قشلاق گریزه و طرحهای گردشگری و انرژیهای تجدیدپذیر، میتوانند پیشران توسعه استان باشند.
او افزود: در سال جاری برنامهریزی شده است تا ۲۴ مگاوات انرژی خورشیدی در استان تولید شود که تاکنون ۱۳ هکتار از اراضی عملیاتی شدهاند. هزینه تولید انرژی بسیار بالاست، اما نوآوری و همکاری دانشگاه با صنعت، همان حلقه مفقودهای است که میتواند بار هزینههای اجرایی را کاهش دهد.
در پایان، معاون عمرانی استاندار کردستان گفت: امیدواریم نشستهای تخصصی میان دانشگاه و دستگاههای اجرایی استان بهطور منظم برگزار شود تا مسیر گفتوگو و تصمیمسازی علمی گسترش یابد. بخش عمرانی، استانداری و سازمان برنامهریزی آمادهاند در کنار جامعه دانشگاهی راهکارهای توسعهای استان را به گفتوگوی علمی تبدیل کنند.
تکمیل می شود...