یعقوب ایرانمنش در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: جنگل‌های زاگرس از مهم‌ترین جنگل‌های کشور هستند که سطحی بالغ بر پنج میلیون هکتار از جنگل‌های کشور را شامل می‌شوند و یکی از رویشگاه‌ها و اکوسیستم‌های بسیار مهم طبیعی در کشور به شمار می‌روند.

عضو هیات علمی مرکز تحقیقات اصفهان افزود: این جنگل‌ها کارکردهای مختلفی دارند از جمله اینکه در بحث تامین آب کشور نقش اساسی داشته و حدود ۴۰ درصد از آب سطحی کشور از حوزه زاگرس تامین می‌شود، در بحث تعدیل آب و هوا، تولید اکسیژن، حفاظت خاک، ترسیب کربن، کاهش ریزگردها نقش ویژه‌ای دارند که سال‌های اخیر دچار تنش‌های مختلفی از جمله تنش‌های اقلیمی شده و این جنگل‌ها را دچار آسیب‌پذیری کرده است، حتی بخش‌هایی از این جنگل‌ها دچار خشکیدگی و یا زوال بلوط شده‌اند، این امر چالشی است که از حدود سال ۱۳۸۵ در جنگل‌های زاگرس گزارش شده و به طور جدی گسترش یافته، به طوری‌که در حال حاضر یک چهارم جنگل‌های زاگرس با پدیده خشکیدگی دست و پنجه نرم می‌کنند.

ایرانمنش گفت: علت این مشکلات پیش آمده، این است که از جنگل‌های زاگرس بیش از حد ظرفیت طبیعی یا توان اکولوژیک آنها استفاده شده است، یعنی در این جنگل‌ها در برخی قسمت‌ها بهره‌برداری‌های بیش از حد از محصولات فرعی اتفاق افتاده و حضور دام یکی از چالش‌های جدی است که هم خاک را دچار کوبیدگی کرده و هم زادآوری جنگل را به چالش کشیده و از بین برده است، از طرفی شخم و شیار و کشاورزی زیرآشکوب جنگل‌های زاگرس انجام و همچنان ادامه دارد، علت این مسائل این است که بخش زیادی از معیشت مردم با حوزه منابع طبیعی به ویژه جنگل‌ها گره خورده، یعنی به طور مستقیم نزدیک به یک میلیون نفر در محدوده جنگلی زاگرس ساکن هستند.

عضو هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی اصفهان ادامه داد: مشکلات اقتصادی و اجتماعی که در حوزه زاگرس وجود دارد، باعث شده که محل ورود دام باشند، زراعت انجام دهند و باعث آسیب به زادآوری جنگل و خاک شود، همه این موارد به خصوص حضور دام و بهره‌برداری و فشارهای بیش از حد به این اکوسیستم طی سال‌های گذشته باعث شده جنگل دچار تنش‌های محیطی شود، حتی فشارهای اقلیمی که در سال‌های اخیر اتفاق افتاده از جمله افزایش دما، تغییر رژیم بارش به صورت نامنظم، موجب فشار اقلیمی به جنگل و اکوسیستم شده است.

وی در خصوص راهکار برای جنگل‌های حوزه زاگرس، بیان کرد: باید فشار انسانی را از حوزه منابع طبیعی و جنگل‌های زاگرس برداریم یعنی حضور دام محدود شود، شخم و شیار در اراضی جنگلی حذف شود، برداشت بی‌رویه از محصولات فرعی از جنگل از جمله میوه‌های درختان جنگلی همچون بلوط، پسته وحشی، بادام وحشی، آلبالو وحشی و شیره‌های گیاهی که از درختان برداشت می‌کنند به حداقل برسد یا حتی برداشت نشود، چون اکوسیستم آسیب‌پذیر شده و تحمل فشار و برداشت بیش از اندازه را ندارد.

ایرانمنش تاکید کرد: اگر واقعا فشار بر جنگل برداشته شود بدون نیاز به جنگل‌کاری، به راحتی می‌تواند خودش را احیا و رشد تکاملی را طی کند. باتوجه به تحقیقات صورت گرفته اکنون به دلیل فشارهای زیادی که به وجود آمده، میزان رطوبت خاک و دسترسی گیاه به این رطوبت کم شده و این موارد موجب افزایش فشار به اکوسیستم و خشکیدگی شده که برای تامین رطوبت موردنیاز، احداث سامانه‌های سطوح آبگیر، کاشت گونه‌های پیش‌آهنگ همچون انواع بادام وحشی، زالزالک و …. به منظور احیای جنگل‌ها در مناطق تخریبی در راستای فراهم کردن بستری برای احیای گونه‌های جنگلی مناسب است.

وی خاطرنشان کرد: زمانی‌که دما افزایش پیدا کند، بارندگی در فصول بارش کم و خشکیدگی در گونه‌های جنگلی و مرتعی افزایش یابد، احتمال آتش‌سوزی نیز می‌تواند افزایش یابد و این تهدیدی برای حوزه منابع طبیعی به ویژه عرصه جنگلی است.

انتهای پیام