به گزارش ایسنا، یورونیوز در گزارشی نوشته است: انفجارهای اخیر در مقابل مدرسهای دخترانه در غرب کابل را میتوان نمادی از چالشهای امنیتی پیش روی افغانستان پس از خروج کامل نظامیان آمریکا و نیروهای ناتو دانست. در این انفجارها بیش از ۲۰۰ نفر که اکثر آنها دختران دانش آموز بودند کشته و مجروح شدند.
یکی از وظایف اصلی نیروهای خارجی پس از سرنگونی طالبان در سال ۲۰۰۱ میلادی شکل دهی به ساختار امنیتی دولت نوپای افغانستان و تقویت نیروهای افغان برای مقابله با چالش های امنیتی در این کشور در دوران پس از خروج نظامیان آمریکا و متحدان این کشور بود. امری که قرار بود زمینه را نیز برای خروج نیروهای خارجی فراهم کند.
هرچند هنوز دامنه تاثیر خروج نظامیان آمریکا و متحدانش بر وضعیت امنیتی افغانستان مشخص نیست اما بی شک این رویداد آزمونی سرنوشت ساز برای دولت افغانستان و نهادها و مسئولان امنیتی این کشور خواهد بود.
یکی از تاثیرات احتمالی افزایش بی ثباتی در افغانستان یا حتی فروپاشی دولت این کشور در برابر گسترش نفوذ طالبان می تواند افزایش میزان مهاجرت از افغانستان باشد. قاره اروپا به احتمال زیاد یکی از مقصدهای اصلی پناهجویان در این وضعیت خواهد بود.
تاکنون حدود دو میلیون و ۵۰۰ هزار نفر از شهروندان افغانستان به امید امنیت بیشتر و آیندهای بهتر از کشورشان به قاره اروپا مهاجرت کرده اند. جیمی شی، سخنگوی پیشین سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) بر این باور است که افزایش ناآرامیها در افغانستان میتواند منجر به مهاجرت تعداد بیشتری از شهروندان افغان شود.
او که اکنون در اندیشکده «چتم هاوس»، مستقر در لندن مشغول به کار شده است در گفتگو با یورونیوز گفت: «احتمالا اگر طالبان قدرت را به دست گیرد تعداد زیادی از افغان ها مایل به زندگی تحت سلطه این گروه نخواهند بود. از دیدگاه اروپایی این یک نگرانی جدی محسوب می شود.»
جیمی شی ضمن اشاره به جا به جایی چهار میلیون نفر از جمعیت ۳۶ میلیون نفری افغانستان تاکید می کند که تنها جنگ منجر به مهاجرت افغانها نشده است. وی اظهار داشت: «اروپا از حدود یک دهه پیش شاهد افزایش شمار مهاجران افغان بود. بسیاری از آنها از مناقشه نظامی گریخته بودند اما بسیاری از آنها نیز به دلایل اقتصادی مهاجرت را انتخاب کردند زیرا نرخ بیکاری در افغانستان بنا به آمار بانک جهانی ۲۵ درصد است. میزان فقر نیز از ۳۶ درصد به ۴۷ درصد افزایش یافته است.»
«بازدارندگی از آن سوی افق»
موضوع مهاجرت تنها یکی از دغدغههای احتمالی قدرتهای اروپایی پس از خروج نیروهای ناتو از افغانستان خواهد بود. یکی دیگر از چالشهای پیش رو برای قدرتهای اروپایی تعیین راه و روشی برای ادامه حمایت از افغانستان پس از خروج نیروها است. هرچند آمریکا و ناتو از زمان آغاز ماموریت «تعلیمات، کمک، مشورت» تنها چند هزار نیرو در افغانستان داشتند اما نقش آنها در بزنگاههای امنیتی در جلوگیری از سقوط شهرهای اصلی این کشور حیاتی بود.
جیمی شی در این باره گفت: «اگر دیگر حضور امنیتی دائم در کشور نداشته باشید ادامه کنترل طالبان، به حاشیه راندن آنها و حفظ تسلط دولت مرکزی بر شهرهای افغانستان بسیار دشوارتر خواهد بود.»
وزرای خارجه کشورهای عضو اتحادیه اروپا روز دوشنبه گذشته در بروکسل درباره نحوه حمایت از دولت افغانستان پس از خروج نیروهای ناتو گفتگو کردند. هایکو ماس، وزیر خارجه آلمان همزمان با این نشست ضمن اشاره به انفجارها در برابر مدرسه «سیدالشهداء» در غرب کابل گفت: «اکنون پس از حملات وحشتناک روزهای اخیر اهمیت تاکید بر اینکه افغانستان و دولت این کشور همچنان می توانند بر روی حمایت اروپا حساب کنند دوچندان شده است.»
با این حال ساز و کار چنین حمایتی همچنان تحت بررسی قرار دارد. جیمی شی بر این باور است که حمایت قدرتهای اروپایی میتواند مشابه سیاستی باشد که وی آن را «بازدارندگی از آن سوی افق» مینامد.
او در ادامه اظهار داشت: «سوال بزرگ برای آمریکا و ناتو اینجاست که آیا قادر به پیاده کردن نوعی از "بازدارندگی از آن سوی افق" در منطقه خواهند بود یا خیر.»
جیمی شی افزود: «به این ترتیب اگر خطر فروپاشی دولت افغانستان به دلیل عدم دستیابی به توافق بر سر تقسیم قدرت پیش بیاید و اگر یک شهر بزرگ در آستانه سقوط به دست طالبان باشد این نیروی آن سوی افق به سبک اسرائیلی آن می تواند به سرعت وارد عمل شود تا موازنه قوا را تغییر دهد.»
نیک رنولدز، تحلیلگر و کارشناس جنگ افزارهای زمینی در اندیشکده «آر یو اس آی» در لندن نیز معتقد است که حمایتها از افغانستان میتواند به شکل آموزش بخش خاصی از نیروهای امنیتی افغانستان مانند پرسنل نیروی هوایی در خارج از کشور ادامه پیدا کند.
سطح تعامل قدرتهای اروپایی با آمریکا و لزوم «واقعنگری»
تصمیم جو بایدن، رئیس جمهوری آمریکا برای خروج تمام نیروهای این کشور از افغانستان تا پیش از روز ۱۱ سپتامبر متحدان واشنگتن در ناتو را در مقابل عمل انجام شده قرار داده است.
نیک رنولدز در این باره میگوید: «تمام کشورهای عضو ناتو برای استقرار [در افغانستان] به ویژه از نظر تجهیزاتی، محافظت از نیروها و شبکه امدارسانی به آمریکا متکی هستند.»
وی افزود: «بدون شبکه آمریکا واقعا ناتو گزینهای برای ماندن در افغانستان به صورت مستقل از آمریکا نداشت.»
نیک رنولدز همچنین بر این باور است که فارغ از موافقت یا مخالفت هر کشور با خروج از افغانستان همه این کشورها تصمیمی «عمل گرایانه» اتخاذ کرده اند تا همبستگی بین اعضای ناتو حفظ شود.
جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا روز پنجشنبه گذشته گفت که پس از تصمیم آمریکا «ما باید با شرایطی که پیش خواهد آمد روبرو شویم.»
عالیترین مقام دیپلماتیک اتحادیه اروپا افزود: «خشونت در افغانستان در حال افزایش است و این واضح است که اتحادیه اروپا نمیتواند وقتی آمریکا از افغانستان خارج شد باقی بماند.»
او در همین راستا خواستار «اتخاذ تصمیمهایی مثبت برای رویارویی با واقعیت» از سوی کشورهای اروپایی شد.
چشمانداز پیش روی ارتش افغانستان چیست؟
جیمی شی بر این باور است که خروج قدرتهای غربی از افغانستان با در نظر گرفتن سوابق تاریخی می تواند هشدارآمیز باشد. او ضمن اشاره به تاریخ جنگ ویتنام گفت: «آمریکا وعده داده بود که در ویتنام باقی خواهد ماند اما وقتی کنگره بودجه را قطع کرد ارتش ویتنام جنوبی ظرف دو سال از هم فروپاشید.»
او اظهار داشت: «درسی که از این ماجرا میتوان گرفت این است که ارتشها تا وقتی به نبرد ادامه میدهند که اروپاییها و آمریکاییها هزینه آن را تامین میکنند.»
جیمی شی در ادامه با اشاره به عدم حضور نظامیان ناتو پس از ماه سپتامبر این پرسش را مطرح می کند که «به طور واقع بینانه شما تا چه موقع میتوانید به اختصاص پول زیادی به کابل ادامه دهید؟»
وی بر این باور است که «بهتر» بود آمریکا و متحدانش چند سال دیگر در افغانستان باقی میماندند تا روند کمک به نیروهای امنیتی افغانستان تکمیل میشد.
یکی از مقامات ناتو در پاسخ به یورونیوز اعلام کرد که قادر به ارائه جدول زمانی دقیق برای خروج نیروها از افغانستان و افشای جزئیات شمار نظامیان در این کشور نیست. این مقام رسمی ناتو در عین حال تاکید کرد که سازمان پیمان آتلانتیک شمالی در نظر دارد تا «طی چند ماه» روند خروج از افغانستان را تکمیل کند.
انتهای پیام
نظرات