مهراد وکیلی در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: ایران در کمربند خشک و نیمه خشک دنیا قرار داد که این موضوع نقش مهمی در افزایش فراوانی وقوع خشکسالی در کشور دارد.

وی با اشاره به این‌که در سال‌های اخیر برای پایش وضعیت وقوع خشکسالی در اراضی کشاورزی، جنگل‌ها و مراتع، از تصاویر ماهواره‌­ای استفاده می‌شود، عنوان کرد: یکی‌از رایج‌ترین شاخص‌­های بررسی وضعیت پوشش­‌های گیاهی که به منظور پایش تغییرات زمانی و مکانی پوشش‌های گیاهی و محصولات کشاورزی استفاده می‌شود، شاخص تفاضلی نرمال گیاه است.

وکیلی تأکید کرد: ازجمله اقدامات ضروری برای آگاهی از شرایط و چگونگی وقوع خشکسالی در اراضی کشاورزی، جنگل‌ها و مراتع کشور، بررسی و تحلیل نقشه شاخص تفاضلی نرمال گیاه است.

این کارشناس‌ارشد خاک‌شناسی با بیان این‌که یکی‌از مهم‌ترین روش‌های مقابله با خشکسالی، استفاده از منابع آبی حاصل از سیلاب‌ها و تبدیل آن‌ها به فرصت و ذخیره منابع آبی است که می‌توان از طریق آبخیزداری آن را انجام داد، تصریح کرد: می‌توان فعالیت‌های آبخیزداری را به صورت گسترده در کشور انجام داد تا منابع آب با روش‌های کم‌هزینه برای سال‌های خشک در آبخوان‌ها ذخیره شوند.

وی ادامه داد: بخش­‌های قابل توجهی از کشور شامل استان‌های خراسان رضوی و شمالی، زنجان، مرکزی، همدان، کرمان، فارس، بوشهر، خوزستان و چهارمحال و بختیاری با کاهش شدید سبزینگی در اراضی کشاورزی و منابع طبیعی مواجه هستند.

وکیلی با اشاره به این‌که وضعیت زمانی کنونی بحرانی­‌تر به نظر می‌رسد، عنوان کرد: از طرفی کاهش حدود ۶۰ درصدی بارش فصل بهار، که نقش حیاتی برای محصولات دیم دارد، نسبت به بلندمدت را مورد توجه قرار دهیم و دقت کنیم که با حرکت به طرف فصل گرم و افزایش دما و تبخیر و به‌دنبال آن کاهش رطوبت خاک، این تنش خشکی افزایش می‌یابد و به‌تدریج غالب عرصه‌های کشاورزی، جنگل‌ها و مراتع کشور در سال زراعی جاری با خشکسالی شدید مواجه می‌شوند.

این کارشناس ارشد خاک شناسی با بیان این‌که بسیاری از تحقیقات، متهم اصلی در وقوع بلایای جوی را تغییرات اقلیمی معرفی می­‌کنند، تأکید کرد: نقش کشاورزان و مسئولان در کاهش یا افزایش پیامدهای حاصل از خشکسالی قابل بررسی است.

وی افزود: عدم برخورد مناسب با نتایج حاصل از خشکسالی و نداشتن سیاست­‌ها و برنامه‌های علمی و اصولی در مواجهه با این پدیده در بلندمدت می‌تواند باعث تخریب کامل منابع طبیعی شده و کشور را وارد فاز خشکی دائمی کند.

وکیلی اظهار کرد: از آنجا که بشر تا به امروز نتوانسته است برخورد کارآمدی با موضوع خشکسالی داشته باشد با این حال افزایش آمادگی کشاورزان مواجهه با این پدیده را کارآمدتر کرده و خسارت‌ها را کاهش می‌دهد.

این کارشناس ارشد خاک‌شناسی تصریح کرد: عدم برخورد مناسب با نتایج حاصل از خشکسالی و نداشتن سیاست­‌ها و برنامه‌های علمی و اصولی در مواجهه با این پدیده در بلندمدت می‌تواند باعث تخریب کامل منابع طبیعی شده و کشور را وارد فاز خشکی دائمی کند.

وی با اشاره به این‌که در سال‌های اخیر برای مقابله با خشکسالی کشاورزی دو شیوه اصلی کوتاه و بلندمدت مورد توجه قرار گرفته است، بیان کرد: ازجمله روش‌های کوتاه‌مدت مقابله با خشکسالی می‌توان به مدیریت در مصرف آب، ترویج شیوه‌های استحصال و جلوگیری از اتلاف آب، کم کردن مصرف آب زراعی، کوددهی مناسب، کاهش تبخیر رطوبت از خاک و شخم عمیق اشاره کرد.

وکیلی ادامه داد: از جمله شیوه‌های بلندمدت نیز می‌توان به مدیریت در کاشت، انتخاب گونه‌های کم آب‌خواه و سازگار با اقلیم‌های خشک، عادت دادن گیاهان به شرایط خشکی، ایجاد بادشکن و تقویت منابع آب‌های زیرزمینی اشاره کرد.

این کارشناس ارشد خاک شناسی گفت: روش‌های مقابله با خشکسالی در مناطق مختلف کشور متفاوت است و به ویژگی‌های فردی، اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و عوامل مدیریت مناطق بستگی دارد.

وکیلی عنوان کرد: یکی‌از مهم‌ترین روش‌های مقابله، استفاده از منابع آبی حاصل از سیلاب‌ها و تبدیل آن‌ها به فرصت و ذخیره منابع آبی است که می‌توان از طریق آبخیزداری آن‌را انجام داد.

وی بیان کرد: مدیران و مسئولان این حوزه به منظور برخورد اصولی باید به سمت مدیریت ریسک حرکت کنند، که یکی‌از اقدامات زیربنایی و حیاتی برای تحقق این هدف مهم، ایجاد و گسترش سامانه‌های پایش و پیش‌بینی خشکسالی کشاورزی و منابع طبیعی است تا با طراحی، پیاده‌سازی و فعال کردن سامانه‌های پایش و پیش‌بینی، بتوان خشکسالی را بهتر شناخت و به درستی با آن مواجه و خسارات محتمل را به حداقل رساند.

انتهای پیام