به گزارش ایسنا و به نقل از استار، قطر بعد از میزبانی جام ملت‌های عرب، خودش را آماده میزبانی بزرگ‌ترین رویداد فوتبالی جهان می‌کند. جام جهانی ۲۰۲۲ نزدیک است و کشور کوچک قطر آماده میزبانی این دوره از رقابت‌ها برای اولین‌بار در خاورمیانه است.

فیفا، نهاد حاکم بر فوتبال جهان، تخمین زد که بیش از ۳.۵ میلیارد نفر آخرین جام جهانی که در سال ۲۰۱۸ در روسیه برگزار شد را تماشا کردند و ۱.۱ میلیارد مخاطب جهانی فقط دیدار فینال بین فرانسه و کرواسی را تماشا کردند.

نگرانی عمده برای این دوره از رقابت‌ها مساله حقوق بشر و نحوه برخورد با این افراد است. بسیاری از کارگران در قطر که در تاسیسات جام جهانی فوتبال کار می‌کنند از شرایط سخت کاری و کم بودن دستمزد خود گلایه می‌کنند. کارگران خارجی نزدیک به ۹۰ درصد از جمعیت ۲.۹ میلیونی قطر را تشکیل می‌دهند.

با توجه به این که بیش‌تر استادیوم‌ها و بسیاری از زیرساخت‌های لازم برای میزبانی مسابقات از سال ۲۰۱۰ ساخته شده است، می‌توان امیدوار بود این کشور به بهترین شیوه میزبانی این دوره از رقابت‌ها را بر عهده داشته باشد.

چند ماه مانده به اولین جام جهانی در یک کشور عربی، قطر چقدر آماده است؟

از حمل و نقل و شرایط کارگران مهاجر گرفته تا حقوق همجنسگرایان و فضای فوتبال. اخیرا دیده‌بان حقوق‌ بشر از قطر انتقاد کرده که به وعده‌های خود در زمینه بهبود شرایط کارِ مهاجران خارجی عمل نکرده است. 

سازمان عفو بین‌الملل و دیده‌بان حقوق‌بشر از عمل نکردن قطر به وعده‌های خود در مورد بهبود شرایط کارگران، انتقاد کرده‌اند. بر اساس قانون "قانون اسپانسرها" در قطر، کارگران مهاجر موظف هستند در صورت ترک قطر یا تغییر کار خود اجازه‌نامه‌ای از کارفرمای خود ارائه دهند. این امر سبب می‌شود کارگرانی که در قطر مورد سوءاستفاده و استثمار قرار گرفته‌اند به‌ راحتی امکان خروج از این کشور را نداشته باشد و به کار اجباری وادار شوند. آمارها نشان داده است که هر ساله هزار کارگر خارجی در قطر جان خود را از دست می‌دهند و این رقم تا سال ۲۰۲۲ به هفت هزار نفر می‌رسد.

کوچک‌ترین میزبانی که برای هجوم طرفداران آماده شده است

با قدم زدن در مرکز دوحه، اغلب احساس می‌کنید که جام جهانی نزدیک می‌شود. بخش‌های بزرگی از پایتخت در دست ساخت است. زهکشی در حال نهایی شدن است، ساختمان‌های جدید در حال تکمیل، جاده‌ها و معابر در حال تعریض هستند. هوا پر از غبار شنی است و به سختی می‌توان در شهر راه رفت. 

دوحه شهری است که توسعه یافته است. اما تصور این که چنین وضعیتی در جام جهانی، جایی که انتظار ورود بیش از یک میلیون هوادار وجود دارد، سخت است. پروژه‌های زیرساختی زیادی توسط نهادها در قطر وجود دارد. فاطما النعیمی، مدیر ارتباطات کمیته عالی جام جهانی ۲۰۲۲ قطر گفت: تمام این کارهای جاده‌ای در تابستان به پایان می‌رسد. او اصرار دارد که بسیاری از کارها در حال حاضر کامل شده است: بزرگراه‌های اصلی ارتقاء و گسترش یافته‌اند.

برگزارکنندگان برای جلوگیری از ازدحام در کوچک‌ترین کشوری که تا به حال میزبان جام جهانی شده است، روی استفاده گسترده‌تر از حمل و نقل عمومی پیش از مسابقات سال آینده سرمایه‌گذاری می‌کنند. مدارس نیز تعطیل می‌شود و به جوانان فرصتی برای حضور در بازی‌ها داده می‌شود.

برای کمک به تحقق این هدف، مترو دوحه در سال ۲۰۱۹ افتتاح شد. در نظر گرفته شده است که شکل اصلی حمل و نقل برای هواداران در سال آینده مترو باشد. در جام عرب، سیستم قطارهای زیرزمینی به‌راحتی کار کردند، تا از صف‌های طولانی غیرقابل اجتناب بعد از بازی‌ها جلوگیری شود.

وسعت قطر - که بیش‌تر شبیه به یک شهر میزبان المپیک است تا یک کشور جام جهانی - نه تنها برای حمل و نقل، بلکه برای اقامت نیز چالش‌هایی را به همراه دارد. اسکان بیش از یک میلیون هوادار فوتبال در کشوری با جمعیت کمتر از سه میلیون نفر هرگز کار آسانی نیست.

نعیمی می‌گوید: «ما نمی‌خواهیم هتل‌هایی بسازیم که مانند یک فیل سفید باقی بمانند و بیش از ظرفیت مورد نیاز کشور باشند. بنابراین ما به راه‌حل‌های نوآورانه رسیدیم. به طور کلی، قطر در نظر دارد ۱۳۰ هزار اتاق را در طول مسابقات در دسترس قرار دهد که ۶۰ هزار اتاق ویلا و آپارتمان تحت مدیریت Accor، بزرگ‌ترین شرکت میهمان نوازی در اروپا خواهد بود.

طولانی‌ترین فاصله بین دو استادیوم، از البیت در منطقه الخور تا الجنوب در الوکره، ۷۰ کیلومتر است و با ماشین فقط ۵۰ دقیقه طول می‌کشد. هفت تا از هشت مکان برگزاری در فاصله نیم ساعتی با ماشین از مرکز دوحه قرار دارند و تضمین می‌کنند که پایتخت مملو از هواداران هر تیمی باشد که در حال رقابت هستند.

یکی از مسوولان برگزاری جام جهانی که نخواست نامش فاش شود گفت: هواداران در زمان‌های مختلف در طول مسابقات حضور خواهند داشت. ما هیچ نگرانی عمده‌ای در مورد محل اقامت و حمل و نقل نداریم. همه این‌ها با دقت برنامه‌ریزی شده است.

کارگران مهاجر نگرانی‌ها را افزایش می‌دهند

آمادگی قطر برای میزبانی بزرگ‌ترین تورنمنت فوتبال نه تنها بر زیرساخت‌ها و برنامه‌ریزی، بلکه بر حقوق و آزادی‌های مدنی کسانی که در داخل مرزهای خود هستند نیز متمرکز شده است.

میزبانی یکی از پربیننده‌ترین رویدادهای ورزشی جهان با بررسی دقیق‌تری همراه است و برای کشور کوچک حاشیه خلیج‌فارس، کانون توجه بر دو موضوع متمرکز شده است: کارگران مهاجر و حقوق همجنسگرایان. رویکرد دوحه به هر دو موضوع پس از اعلام میزبانی جام جهانی، تیتر خبرها بوده است.

تعداد زیادی از کارگران ساختمانی در قطر به موقع حقوق نگرفته‌اند، کارگران در معرض سیستم استثمارگرایانه قرار گرفته‌اند که آن‌ها را به کارفرمایان‌شان متصل می‌کند و شرایط کار و زندگی مهاجران به طور گسترده محکوم شده است. هم‌چنین گزارش‌هایی از مرگ و میرهای تحقیق نشده مرتبط با محیط‌های کاری ناایمن گزارش شده است.  فیفا در مقابل انتقادهایی که بارها ابراز شده واکنش‌هایی داشته است. این فدراسیون پیش از این در بیانیه‌ای اعلام کرد که تمام تلاش خود را می‌کند تا حقوق کارگرانی که در کارگاه‌های جام جهانی کار می‌کنند حفظ شود.  فیفا هم‌چنین در سال ۲۰۱۴ تلاش کرد تا استانداردهای خاصی برای کار در کارگاه‌های جام جهانی وضع کند اما فعالان حقوق بشر معتقدند که مسوولان بالاخص رییسان فیفا عملکرد قاطعانه‌ای در این زمینه  ندارند و پروژه‌ جام جهانی ۲۰۲۲ یک پروژه‌ شکست خورده است.

یکی دیگر از مقامات قطری می‌گوید جام جهانی ما را بیدار کرده است. ده سال پیش برخی از اسکان کارگران میهمان غیرقابل قبول بود. ما اولین کسی هستیم که این را اعتراف می کنیم. نعیمی نیز لحنی مشابه دارد. او می گوید: «ما از این جام جهانی به عنوان یک کاتالیزور استفاده می‌کنیم. در دهه گذشته پیشرفت‌های زیادی در مورد رفاه کارگران صورت گرفته است.

مقامات قطری گفتند که همه چیز یک شبه تغییر نخواهد کرد و زمان می‌برد تا شرکت‌هایی در هر اندازه‌ای که در این راستا قرار گیرند به اصول جدید عادت کنند. آن‌ها هم‌چنین تاکید کردند که دولت راه‌هایی را ساده‌سازی کرده است که کارگران می‌توانند شکایت خود را مطرح کنند.

بسیاری از کارگران مهاجر احساس می کنند که بسیاری از اصلاحات مفید هستند، به ویژه ممنوعیت کار در فضای باز در گرم‌ترین ساعات تابستان.

براساس برآورد نشریه گاردین دست کم ۶ هزار و ۵۰۰ کارگر مهاجر که در بازه‌ای ۱۰ ساله از کشورهای هند، پاکستان، نپال، بنگلادش و سریلانکا برای ساخت و ساز تاسیسات و ورزشگاه‌های جام جهانی ۲۰۲۲ به قطر آورده شده‌اند، جان خود را از دست داده‌اند. به عبارت دیگر از دسامبر ۲۰۱۰ یعنی زمانی که امتیاز میزبانی به قطر اعطا شد، به طور میانگین هر هفته ۱۲ کارگر مهاجر از پنج کشور مذکور جان خود را از دست داده‌اند.

داخل زمین

در خود زمین فوتبال، به نظر می‌رسد که اوضاع برای قطر راحت‌تر پیش می‌رود.

تیم میزبان ملقب به عنابی‌ها در جام عرب عملکرد خوبی داشت و در تمام بازی‌های گروهی خود پیروز شد و امارات متحده عربی را ۵-۰ در مرحله حذفی شکست داد. آن‌ها در نیمه نهایی با نتیجه ۲-۱ توسط  الجزایر که ستاره‌های اروپایی خود را نداشت شکست خوردند. تا یک سال دیگر، توجه زیادی به تیم ملی قطر خواهد شد.

اما آن‌ها پس از موفقیت در جام ملت‌های آسیا ۲۰۱۹ امارات که در آن ژاپن را در فینال شکست دادند و هر هفت بازی خود را با پیروزی پشت سر گذاشتند، به عنوان قهرمان آسیا به این مسابقات خواهند رفت.

قطر از سوی یوفا دعوت شد تا در مسابقات مقدماتی جام جهانی اروپا به عنوان تیم میهمان حضور داشته باشد. در طول دهه گذشته، این کشور سرمایه‌گذاری زیادی در آکادمی اسپایر در دوحه انجام داده است، با جاه طلبی برای توسعه استعدادهای درجه یک فوتبال.

هم‌چنین یک ابتکار تابعیت نیز وجود دارد و استعدادهای کشورهای دیگر را نیز به خدمت می گیرد.  ده نفر از اعضای تیم قطر برای جام عرب خارج از کشور متولد شده‌اند. پیشرفت واضح است، و آن‌ها شانس خود را برای دستیابی به درآمد بزرگ‌تر در سال آینده تصور می‌کنند.

بسیاری پیشنهاد کرده‌اند که اگر قرار بود جام جهانی برای اولین‌بار به جهان عرب بیاید، پس چرا مراکش، مصر، تونس یا حتی عربستان سعودی که همگی چندین بار به این مسابقات راه یافته‌اند میزبان نباشند. هواداران زیادی در جام عرب بازی‌های این تیم را دیدند و برای کشورهای دیگر نیز چنین شرایطی بود و استقبال خوبی از این مسابقات شد.

نعیمی در ادامه بحث خود گفت: جام جهانی هرگز از سوی ما به عنوان تورنمنت قطری لقب نگرفته است. ما همیشه از آن به عنوان یک رویداد عربی یاد کرده‌ایم. او به طرح‌های استادیوم به عنوان نمونه اشاره می‌کند: لوسیل یک کاسه است که نشان‌دهنده غذای عرب و مهمان‌نوازی است. آل بیت به شکل خیمه در ادای احترام به سبک زندگی بادیه نشینان است. و الثمامه، کلاه بافته‌ای که در سراسر خاورمیانه از آن استفاده می‌شود.

او می‌گوید: در برزیل، به دلیل نزدیکی جغرافیایی مسابقات، می‌توانید شاهد حضور بالایی از تماشاگران آمریکای لاتین باشید. بنابراین ما نیز چنین شرایطی را خواهیم داشت.

همین چهار سال پیش بود که برخی از همسایگان منطقه‌ای قطر یعنی عربستان، بحرین، امارات و مصر با متهم کردن دوحه به دخالت در امور داخلی و حمایت از تروریسم، تمامی روابط دیپلماتیک خود را با دوحه قطع کردند که قطر به شدت آن را رد کرد. روابط تجاری و سفرهای منطقه‌ای متوقف شد ولی این تحریم در ژانویه به پایان رسید و پیش از جام جهانی از همکاری استقبال شد. حالا قطری‌ها امیدوارند تا یک سال دیگر کشورشان را به یک میزبان شایسته جام جهانی تبدیل کنند.

انتهای پیام