به گزارش ایسنا، همه‌گیری کووید-۱۹ پیامدهایی بر زندگی مردم در سراسر جهان داشته است. تاثیرات این همه‌گیری تنها در زمینه سلامت جسمی و روانی نبوده، بلکه تبعات آن در سایر عوامل خطر و وضعیت اقتصادی نیز مشاهده شده است. 

در این دوران، بسیاری از مردم به‌ویژه آن‌هایی که شرایط خوداشتغالی داشتند، شغل خود را از دست دادند یا با کاهش درآمد مواجه شدند. این همه‌گیری، زنجیره تامین مواد غذایی از جمله تولید، فرآوری، توزیع و تقاضا را مختل کرد. همین موضوع منجر به کاهش دسترسی مردم به غذاهای سالم و یا افزایش قیمت مواد غذایی شد و همه‌گیری با افزایش ناامنی غذایی در سراسر جهان همراه شد.

«ناامنی غذایی»؛ وضعیتی است که در آن افراد به خاطر شرایط فیزیکی، اجتماعی و یا اقتصادی دسترسی به غذای کافی، ایمن و مغذی ندارند. مطالعات مختلف بین‌المللی نشان داده است که ناامنی غذایی به‌ویژه در میان جمعیت‌های آسیب‌پذیر افزایش یافته است.

ناامنی غذایی تاثیرات منفی بر سلامتی از جمله عملکرد سیستم ایمنی دارد و مصرف یک رژیم غذایی سالم و مغذی برای عملکرد بهتر سیستم ایمنی ضروری است. از نظر روان‌شناختی، سطوح بالاتر از بیماری‌های روانی مانند استرس در خانواده‌هایی که دچار ناامنی غذایی هستند، تجربه می‌شود و این موضوع ممکن است با اختلال در پاسخ ایمنی همراه باشد.

با توجه به ارتباط امنیت غذایی و سلامت مردم در همه‌گیری کووید-۱۹، پژوهشگران با انجام یک مطالعه، به بررسی این موضوع پرداختند که آیا خانوارهای ناامن غذایی، در برابر بیماری کووید-۱۹ آسیب‌پذیرتر هستند یا خیر؟

این مطالعه به صورت مقطعی در بازه زمانی مرداد ماه تا شهریور ماه ۱۳۹۹ انجام شد و با استفاده از پرسش‌نامه آنلاین، دو هزار و ۸۷۱ نفر از بزرگسالان ایرانی در ۳۱ استان کشور از نظر وضعیت امنیت غذایی و میزان آسیب‌پذیری در برابر کووید-۱۹ مورد بررسی قرار گرفتند. 

این پرسشنامه شامل اطلاعات جمعیت‌شناختی شامل سن، جنسیت و اندازه خانواده، وضعیت اجتماعی-اقتصادی (سطح تحصیلات، شغل و درآمد ماهانه خانواده) و وضعیت سلامت مرتبط با کووید-۱۹ (وضعیت ابتلا و نمره پیشگیری از کووید-۱۹) بود. همچنین برای بررسی وضعیت امنیت غذایی در پرسش‌نامه سؤالاتی مانند «آیا شما یا یکی از اعضای خانواده به دلیل کمبود منابع روزانه فقط چند نوع اندک غذا می‌خوردید؟» و «آیا شما یا یکی از اعضای خانواده به خاطر نداشتن غذای کافی، یک روز کامل را بدون غذا صرف کرده‌اید؟» وجود داشت.

بررسی داده‌های به‌دست آمده از این مطالعه نشان داد که مردان و پرسنل مراقبت‌های بهداشتی، بیشتر در معرض خطر ابتلا به کووید-۱۹ قرار دارند. همچنین نشان داده شد که نمره ناامنی غذایی خانوار در میان مبتلایان به کووید-۱۹، به طور معنی‌داری بیشتر از افراد غیر مبتلا است.

مطالعات قبلی نیز نشان داده که میزان ابتلای بیشتر در افراد مبتلا به ناامنی غذایی، دلایل مختلفی دارد. یکی از دلایل آن می‌تواند ارتباط ناامنی غذایی با پاسخ ضعیف‌تر سیستم ایمنی باشد. همچنین ناامنی غذایی با التهاب بیشتر در بدن همراه است. به علاوه کیفیت غذا و تنوع رژیم غذایی در خانوارهای ناامن پایین‌تر از خانواده‌های سالم است. 

دلیل دیگر بیشتر بودن ناامنی غذایی در افراد مبتلا، می‌تواند قرار گرفتن بیشتر آن‌ها در معرض ویروس و عدم رعایت قرنطینه باشد. افراد با وضعیت اقتصادی پایین‌تر، در طول همه‌گیری کم‌تر در خانه می‌مانند و این موضوع می‌تواند به دلیل نیاز به تامین غذا و نیازهای اولیه خانواده باشد. 

افراد دارای وضعیت اقتصادی-اجتماعی پایین‌تر در طول همه‌گیری، با نگرانی‌های بیشتری در مورد اشتغال، درآمد، دسترسی به مراقبت‌های بهداشتی و غذای کافی مواجه شده‌اند. با این حال در این مطالعه ارتباط معنی‌داری بین وضعیت شغلی و ابتلا به کووید-۱۹ ( به غیر از پرسنل بهداشتی)، مشاهده نشد. ولی پژوهشگران این تحقیق معتقدند که مطالعات بیشتری در این زمینه مورد نیاز است.

به گفته این محققان، یکی از محدودیت‌های اجتناب‌ناپذیر این مطالعه بیشتر بودن مشارکت جوانان به دلیل ماهیت آنلاین آن بود. به همین دلیل ممکن است مشارکت افراد با وضعیت اجتماعی - اقتصادی بسیار پایین، به دلیل دسترسی کم‌تر یا استفاده کم‌تر از تلفن هوشمند یا اینترنت کمتر باشد. همچنین به دلیل جمع‌آوری داده با روش خودگزارش‌دهی، ممکن است برخی افراد با وضعیت شدید ابتلا به کووید نتوانسته باشند در مطالعه شرکت کنند و یا بیماری خود را گزارش نکرده باشند.

مشاهدات این مطالعه نشان داد که ناامنی غذایی در افراد مبتلا به کووید-۱۹ در مقایسه با افراد غیر مبتلا، بیشتر است و این موضوع نشان‌دهنده آسیب‌پذیری بیشتر خانوارهای دچار ناامنی غذایی، در برابر کووید-۱۹ است.

با توجه به این‌که یکی از اهداف توسعه پایدار سازمان ملل، کاهش ناامنی غذایی و گرسنگی است، سیاست‌گذاران و برنامه‌ریزان باید سیاست‌های کوتاه مدت (کمک مالی یا غذایی) را برای کاهش آسیب پذیری اجتماعی و افزایش تاب‌آوری اجتماعی در برابر همه گیری کووید-۱۹، برنامه ریزی و اجرا کنند.

در انجام این تحقیق؛ ناصر کلانتری، حسن عینی زینب و ندا عزالدین؛ پژوهشگران انستیتو تحقیقات تغذیه‌ای و صنایع غذایی کشور دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و نسترن میری از گروه تغذیه دانشگاه علوم پزشکی قزوین با یکدیگر مشارکت داشتند.

یافته‌های این مطالعه، دی ماه سال جاری به صورت مقاله علمی با عنوان «نمرات ناامنی غذایی خانوار در میان بزرگسالان مبتلا به کووید-۱۹ بالاتر است: یک مطالعه آنلاین مقطعی در میان یک جمعیت ایرانی» در مجله بهداشت محیط و توسعه پایدار دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد، منتشر شده است.

انتهای پیام