دکتر سیما اورنگ در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به برگزاری هفته سلامت مردان از اول اسفندماه اظهار کرد: سرطان دومین عامل مرگ در جهان به شمار می‌رود و در سال ۲۰۱۸ از هر شش مرگ، یک مورد به علت ابتلا به سرطان بوده است.

وی با اشاره به سرطان‌های شایع افزود: سرطان ریه، پروستات، کلورکتال، معده و کبد شایع ترین سرطان‌ها در مردان و سرطان پستان، کلورکتال، ریه، دهانه رحم و تیروئید شایع‌ترین سرطان‌ها در زنان دنیا هستند.

اورنگ با بیان اینکه در سال‌های اخیر، میزان بروز سرطان در ایران افزایش یافته است، گفت: بر اساس آخرین گزارش منتشر شده از میزان ثبت سرطان‌ها، تعداد موارد جدید سرطان‌ها  در ایران در سال ۱۳۹۶، ۱۳۴ هزار و ۷۰۴ مورد بوده که ۶۴ هزار و ۷۸۸ مورد معادل ۴۸ درصد آن در زنان و ۶۹ هزار و ۹۱۶ مورد آن معادل ۵۲ درصد در مردان رخ داده است.

مدیرگروه بیماری‌های غیر واگیر معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز افزود: شایع‌ترین سرطان‌ها در کل جمعیت کشور شامل سرطان‌های پستان، پروستات، کولورکتال، پوست (غیر ملانوما) و معده بوده است. شایع ترین سرطان‌ها در مردان ایران نیز پروستات، معده، پوست (غیر ملانوما)، کولورکتال و مثانه و در زنان ایران نیز سرطان‌های پستان، کولورکتال، تیروئید، پوست (غیر ملانوما) و معده هستند.

تا ۵۰ درصد مرگ‌های ناشی از سرطان قابل پیشگیری‌اند

وی بیان کرد: ۳۰ تا ۵۰ درصد مرگ‌های ناشی از سرطان، با تغییر یا اجتناب از عوامل خطر سرطان‌ها قابل پیشگیری هستند. حفظ وزن طبیعی، رژیم غذایی سالم سرشار از میوه و سبزی، ورزش منظم و اجتناب از مصرف تنباکو شامل سیگار و تنباکو بدون دود، از عواملی هستند که برای پیشگیری از بروز سرطان‌های مختلف توصیه می‌شوند.

خطرات رژیم غذایی ناسالم

اورنگ رژیم غذایی ناسالم را یک عامل خطر جهانی برای سلامتی دانست و گفت: افزایش تولید غذاهای فرآوری شده، توسعه سریع شهرنشینی و تغییر شیوه زندگی منجر به تغییر در الگوی رژیم غذایی شده است؛ مصرف مواد غذایی با انرژی زیاد، چربی، شکر و نمک افزایش یافته است و افراد زیادی، مقدار کافی میوه، سبزی و سایر منابع فیبر غذایی مانند غلات دانه کامل را دریافت نمی‌کنند. این تغییرات منجر به افزایش بروز بیماری‌های مزمن نظیر انواع سرطان شده است.

عوامل افزایش‌دهنده خطر سرطان

مدیرگروه بیماری‌های غیر واگیر مرکز بهداشت خوزستان بیان کرد: افزایش وزن، اضافه وزن و چاقی با میزان بیشتر چربی در بدن همراه است و موجب افزایش خطر (ابتلا) به سرطان‌های دهان، حلق و حنجره، مری، معده، پانکراس، کیسه صفرا، کبد، کلورکتال، پروستات و کلیه می‌شود بنابراین کاهش وزن در افراد دارای اضافه وزن و چاقی و حفظ یک وزن طبیعی در پیشگیری از سرطان نقش مهمی دارد. همچنین مصرف مواد غذایی دارای انرژی و کالری زیاد مانند انواع فست فودها، اضافه وزن و خطر سرطان را افزایش می‌دهد.

وی افزود: گوشت قرمز، فاقد فیبر و دیگر مواد مغذی ضد سرطان است و اغلب میزان بالایی از چربی اشباع شده دارد بنابراین مصرف زیاد گوشت قرمز با افزایش خطر سرطان کولورکتال همراه است؛ با کاهش مصرف گوشت قرمز می‌توان خطر ابتلا به سرطان را کاهش داد.

اورنگ ادامه داد: از سوی دیگر، کباب کردن گوشت روی زغال یا سوزاندن آن موجب ایجاد مواد سرطان‌زا در آن می‌شود بنابراین استفاده از روش‌های سالم پخت گوشت توصیه می‌شود. اگر هم گوشت به روش کبابی آماده می‌شود باید از تهیه آن روی حرارت زیاد اجتناب شود.

مدیرگروه بیماری‌های غیر واگیر معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز بیان کرد: مصرف گوشت‌های فراوری شده مانند سوسیس و کالباس با افزایش خطر سرطان روده بزرگ، راست روده و معده همراه است؛ به دلیل افزوده شدن ترکیبات نیتریت به این محصولات این مساله ایجاد می‌شود. گوشت‌های نمک‌سود و دودی نیز خطر سرطان معده را زیاد می‌کنند.

وی با بیان اینکه چربی‌های اشباع شده و ترانس برای سلامتی مضر هستند و خطر بروز سرطان را بیشتر می‌کنند، عنوان کرد: چربی‌های اشباع به طور عمده در محصولات حیوانی مانند گوشت قرمز و روغن‌های جامد یافت می‌شوند. استفاده از گوشت در مقادیر متعادل و از نوع کم چربی، همچنین مصرف لبنیات کم چرب و استفاده از روغن مایع به کاهش میزان مصرف چربی‌های اشباع و کاهش خطر بروز بیماری‌های مزمن نظیر سرطان کمک می‌کند.

عوامل غذایی محافظت‌کننده در برابر سرطان

مدیرگروه بیماری‌های غیر واگیر مرکز بهداشت خوزستان بیان کرد: میوه‌ها و سبزی‌های رنگی، غنی از مواد شیمیایی گیاهی هستند که در مبارزه با بیماری‌ها و تقویت سیستم ایمنی نقش مهمی دارند؛ مصرف بیشتر میوه‌ها و سبزی‌ها موجب کاهش خطر ابتلا به سرطان ریه، دهان، مری، معده و روده شده است.

اورنگ ادامه داد: توصیه می‌شود روزانه پنج واحد میوه و سبزی (حداقل دو واحد میوه و سه واحد سبزی) از انواع مختلف استفاده شود.

وی گفت: آنتی اکسیدان‌ها نیز از بروز تغییرات بدخیم در سلول‌ها و بافت‌ها جلوگیری می‌کنند؛ در میوه‌ها و سبزی‌ها آنتی اکسیدان فراوانی وجود دارد. بهترین راه تامین مواد آنتی اکسیدان، استفاده از میوه و سبزی تازه است و مصرف مکمل‌ها و قرص‌های ویتامین توصیه نمی‌شود.

مدیرگروه بیماری‌های غیر واگیر مرکز بهداشت خوزستان با بیان اینکه فیبرهای غذایی خطر سرطان کولون کولورکتال را کاهش می‌دهند، عنوان کرد: فیبر بخشی از غلات، میوه‌ها و سبزی‌ها است که بدن نمی‌تواند آن را هضم کند. فیبرها شامل فیبرهای محلول و نامحلول هستند. فیبرها موجب کاهش کلسترول خون و کاهش بروز بیماری‌های قلبی می‌شوند و نقش کلیدی در حفظ سلامت دستگاه گوارش ایفا می‌کنند. علاوه بر این موجب می‌شوند ترکیبات سرطان‌زا قبل از ایجاد آسیب همراه با مواد غذایی در حال حرکت، از طریق دستگاه گوارش خارج شوند.

اورنگ با اشاره به تاثیر چربی‌های غیر اشباع در پیشگیری از ابتلا به سرطان بیان کرد: چربی‌های غیر اشباع که در دمای اتاق مایع هستند در پیشگیری از بروز بیماری‌های مزمن از جمله سرطان‌ها موثر هستند. چربی‌های غیر اشباع موجود در روغن‌های گیاهی مانند زیتون، آفتابگردان و کانولا و مغزها (گردو، بادام، فندق، ..) همچنین اسیدهای چرب امگا ۳ موجود در انواع ماهی و برخی دانه‌های گیاهی مانند تخم کتان خطر ابتلا به سرطان را کاهش می‌دهند.

کم تحرکی و ارتباط آن با ابتلا به سرطان

مدیرگروه بیماری‌های غیر واگیر مرکز بهداشت خوزستان در خصوص تاثیر فعالیت بدنی در پیشگیری از ابتلا به سرطان عنوان کرد: کم تحرکی از عوامل خطر بیماری‌های مزمن و مرگ در جهان است و موجب افزایش خطر سرطان، بیماری قلبی، سکته مغزی و دیابت به میزان ۲۰ تا  ۳۰ درصد می شود. برآورد می‌شود که در صورت افزایش فعالیت بدنی، سالانه از ۴ تا  ۵ میلیون مرگ جلوگیری شود.

وی با بیان اینکه از هر چهار فرد بزرگسال، یک نفر فعالیت بدنی کافی ندارد، گفت: فعالیت بدنی کافی، بروز سرطان‌های مثانه، کولون، مری، معده و کلیه را در افراد بزرگسال کاهش می‌دهد. برای افراد بهبود یافته از سرطان، فعالیت بدنی میزان مرگ ناشی از تمام علت‌ها را کاهش می‌دهد و خطر عود مجدد سرطان یا ایجاد دومین سرطان را کم می‌کند.

مدیرگروه بیماری‌های غیر واگیر مرکز بهداشت خوزستان با اشاره به آخرین توصیه سازمان بهداشت جهانی برای فعالیت بدنی بزرگسالان عنوان کرد: بزرگسالان باید در هفته حداقل ۳ روز، حداقل ۳۰ دقیقه در روز برای شدت متوسط و حداقل ۲۰ دقیقه برای شدت زیاد، حداقل ۱۵۰ تا ۳۰۰ دقیقه فعالیت هوازی با شدت متوسط یا حداقل ۷۵ تا ۱۵۰ دقیقه فعالیت هوازی شدید یا ترکیب معادلی از فعالیت جسمانی با شدت متوسط و زیاد داشته باشند.

وی افزود: بزرگسالان باید در دو روز هفته یا تعداد روزهای بیشتر ورزش‌های تقویت‌کننده قدرت عضلانی با شدت متوسط یا بیشتر که تمام عضلات اصلی بدن را درگیر می‌کند، داشته باشند. برای اثرات سلامت بخش بیشتر، بزرگسالان می‌توانند فعالیت‌های هوازی با شدت متوسط را به مدت زمان بیشتر از ۳۰۰ دقیقه یا فعالیت‌های هوازی با شدت زیاد را به مدت بیشتر از ۱۵۰ دقیقه در هفته انجام دهند.

اورنگ گفت: هر اندازه فعالیت بدنی از انجام ندادن آن بهتر است بنابراین هر روز که فعالیت بدنی بیشتری انجام شود به کاهش خطر سرطان و بسیاری از بیماری‌های دیگر کمک شده است.

مدیرگروه بیماری‌های غیر واگیر مرکز بهداشت خوزستان در خصوص خطرات مصرف دخانیات بیان کرد: دود تنباکو و سیگار حاوی بیش از ۴۰۰۰ ماده شیمیایی است که بیش از ۴۰ نوع آنها، مواد محرک یا سمی و سرطان‌زا هستند. مصرف دخانیات منجر به افزایش خطر بسیاری از بیماری‌ها نظیر بیماری‌های قلبی عروقی، سکته مغزی، پوکی استخوان، دیابت و افزایش خطر بروز بسیاری از سرطان‌ها مانند سرطان‌های سر و گردن، ریه، معده، مری، روده، مثانه، کلیه، خون می‌شوند.

وی با بیان اینکه هر وعده قلیان معادل ۵۰ تا ۱۰۰ نخ سیگار است، افزود: از هر ۱۰ فرد مبتلا به سرطان ریه، ۹ نفر دخانیات مصرف می‌کرده‌اند. قلیان، ۴۰۰ ماده سمی و سرطان‌زا دارد و  تنباکوهای میوه‌ای علاوه بر این ۴۰۰ نوع سم، مواد مضرتری نیز دارند که از پوست میوه تخمیر شده با مواد افزودنی تهیه می‌شوند و می‌توانند موجب آلرژی، آسم و حساسیت شوند.

اورنگ گفت: افرادی غیر سیگاری که در معرض دود سیگار اطرافیان خود (دود سیگار دست دوم) هستند، در معرض افزایش خطر و ابتلا به همان بیماری‌های افراد سیگاری قرار دارند. یک مرگ از هر ۱۰ مرگ ناشی از مصرف دخانیات در افراد در معرض دود سیگار اتفاق می‌افتد بنابراین با ترک سیگار باید به سلامت خود و دیگران کمک کنیم.

انتهای پیام