صباح زنگنه در گفت‌وگو با ایسنا با تاکید بر لزوم گسترش روابط میان ایران و ترکیه، اظهار کرد: ایران و ترکیه دو کشور همسایه و مسلمان هستند و در زمینه‌های سیاسی، اقتصادی و فرهنگی می‌توانند روابط وسیع‌تری با یکدیگر داشته باشند. هر دو کشور به اهمیت یکدیگر قائل هستند و ظرفیت‌های هرکدام در ابعاد ژئوپولتیک و استراتژیک مشخص است.

وی با اشاره به جمعیت بالایی که در هر دو کشور ایران و ترکیه زندگی می‌کنند، ادامه داد: این دو کشور روی هم، حدود ۱۷۰ میلیون نفر جمعیت دارند. نکته بسیار مهم این است که ایران و ترکیه رابط بین خلیج فارس و کشورهای شرق آسیا با اروپا محسوب می‌شوند. این شرایط و مشخصات هر دو کشور را ملزم می‌کند که با یکدیگر همکاری داشته باشند و ارتباطات خود را افزایش دهند.

این تحلیلگر مسائل خاورمیانه با بیان اینکه سطح فعلی روابط ایران و ترکیه قابل قبول نیست و توسعه روابط بین این دو کشور امری لازم است، عنوان کرد: یکی از زمینه‌های مهم همکاری بین دو کشور در ترانزیت کالا، فناوری، سرمایه و نیروی انسانی است، در حالیکه این یکی از کمبودهایی‌ست که تا کنون چندان مورد توجه نبوده است. از طرف دیگر بحث گردشگری عملا به صورت یک‌طرفه انجام می‌شود و تنها از ایران جمعیت زیادی به ترکیه سفر می‌کنند و از ترکیه جمعیتی محدودی به ایران می‌آیند؛ این امر نیاز به برنامه‌ریزی جدی‌تر و واقع‌بینانه‌تر دارد.

زنگنه تصریح کرد: در دو دهه اخیر تنش‌هایی در روابط ایران و ترکیه به وجود آمد که به حضور دو کشور در مناطق بیرونی مرزهای آنان مرتبط می‌شد. از یک طرف حضور ترکیه در شمال ایران و شمال و شمال شرق سوریه که منجر به حمایت گروه‌های افراطی و تروریستی شده است و از طرف دیگر نفوذ فرهنگی و تاریخی ایران در سوریه که باعث سوءبرداشت‌هایی از جانب ترکیه شد، باعث ایجاد تنش در روابط بین ایران و ترکیه شد.

وی با اشاره به تلاش‌های توسعه‌طلبانه ترکیه در کشورهایی مانند اذربایجان و ارمنستان و همچنین فروش اسلحه به گروه‌هایی که علیه کشورهای دیگر اقدام می‌کنند، گفت: این سیاست‌ها تا حدی بر حسن روابط و حرکت آرام و مثبت روابط رو به بالای بین دو کشور آثار منفی برجا گذاشته است. بلندپروازی‌ ترکیه یا تلاش برای احیای سلطنت عثمانی یا هر دلیل دیگری که پشت این اقدامات باشد، در هر صورت باعث ایجاد سردی روابط میان ایران و ترکیه شده است.

این تحلیلگر مسائل خاورمیانه در رابطه با نقش کشورهای خارجی در توسعه یا تنش‌آفرینی در روابط این دو کشور بیان کرد: یکی از مهمترین تاثیرات عوامل خارجی این است که ترکیه عضو ناتو است و همچنین بزرگترین نیروی زمینی سازمان ناتو در ترکیه است و به همین دلیل این کشور احساس می‌کند که باید به وظایفی که آمریکا به آن محول می‌کند، عمل کند، در حالیکه این مسئولیت‌های ناتو طبعا سیاست‌های صلح‌طلبانه و خیرخواهانه نیست.

زنگنه اضافه کرد: از طرف دیگر تفکر اشتباهی در کل منطقه وجود دارد و آن این است که اگر حکومتی بخواهد از نظر آمریکا مقبول باشد، باید از دریچه رژیم صهیونیستی وارد شود و ورود از این دریچه به این معناست که رفتارهای توسعه‌طلبانه اسرائیل را توجیه و از آن‌ها حمایت کند. آثار این تفکر در کشورهای همسایه منعکس شده و خواهد شد. این‌ها مهمترین عوامل خارجی تاثیرگذار در سیاست‌های ترکیه بوده که در سال‌های اخیر نمود بیشتری پیدا کرده و باعث سردی روابط بین ایران و ترکیه شده است.

وی با اشاره به افزایش تعاملات بین ترکیه و اسرائیل و همچنان سفر ماه گذشته اردوغان به عربستان، بیان کرد: اگر ترکیه بخواهد به مدل سلطنت عثمانی برگردد تحولات این کشور در عرصه سیاست خارجی مشهود خواهد بود. سلطنت عثمانی نسبت به رژیم صهیونیستی دست و دلبازانه برخورد نمی‌کرد، اما با تنزل دادن جایگاه اخوان‌المسلمین در روابط خارجی خود، توانست روابط خودش با عربستان را بازسازی کند.

این تحلیلگر مسائل خاورمیانه اضافه کرد: گرچه همچنان پرونده جمال خاشقچی بر روابط بین ترکیه و عربستان سایه افکنده است، اما شاید سیاست اقتضا کند که ترکیه از این پرونده در برابر برخی امتیازات صرف نظر کند یا آن را از دستور کار خود به صورت موقتی خارج کند.

انتهای پیام