مدتی پیش ویدئویی در فضای مجازی از سوی یک کارشناس ارشد گیاه‌شناسی منتشر شد که در این ویدئو نسبت به خشکیدگی موضعی انبوه درختان ارس منطقه هزار مسجد ابراز نگرانی شده و از افراد متخصص درخواست شده که موضوع را هرچه سریع تر بررسی کنند.

این کارشناس ارشد گیاه‌شناسی دانشگاه فردوسی مشهد در همین زمینه و در مقدمه ضمن اشاره به مهمترین خصوصیات گیاه‌شناسی ارس در گفت‌وگو با ایسنا عنوان کرد: گونه ارس گونه‌ای بسیار مقاوم بوده و همین خصوصیت باعث شده که در نقاط مختلف آب و هوایی پراکنش داشته باشد و به جرأت می‌توان گفت گونه‌ای است که در تمام نقاط ایران وجود دارد.

وحید جعفری پلگرد اظهار کرد: با توجه به فیزیولوژی درخت ارس، این گونه مقاومت بالایی در برابر گرما دارد و تقریبا دامنه‌ گرمایی ۸۰ درجه را می‌تواند تحمل کند به طوری که در ارتفاعات گنو استان هرمزگان که دما ۴۰ درجه است این درخت رویش دارد، همچنین در بعضی نقاط مثل فیروزکوه هم که رکورد دمایی ۳۳ و ۳۴ درجه زیرصفر ثبت شده است نیز این درخت مشاهده شده است.

وی ادامه داد: علاوه بر مقاومت بالای این گونه در برابر سرما و گرما، یکی از خصوصیات بارز دیگر این است که این گونه به دلیل ترکیباتی که دارد در برابر حشرات، آفت‌ها و پوسیدگی بسیار مقاوم است به عنوان مثال تنه‌های درختان کهنسال و یا درهایی که از چوب این درخت ساخته شده سال‌هاست که بدون آسیب در برابر برف و باران و آفتاب همچنان سالم هستند.

جعفری همچنین یادآور شد: درخت ارس در دنیا یکی از گونه‌های دیرزیست است و در ایران از گونه‌های معروفی است که دیرزیستی بالایی دارد و به راحتی ۸۰۰ سال عمر می‌کند و کهنسالی آن به ۳۰۰۰ سال نیز می‌رسد، بنابراین اگر در منطقه‌ای ارس بکاریم نیاز فضای سبز به مدت ۳۰۰۰ سال را تأمین کرده‌ایم، بنابراین دیرزیستی این گونه یکی از خصوصیات حائز اهمیت آن است.

در پایش‌های اخیری که در منطقه داشتم، حتی یک درخت سالم پیدا نکردم

این کارشناس ارشد گیاه‌شناسی که خود نیز بومی منطقه است در رابطه با اولین مواجهه با این خشکیدگی این گونه توضیح داد: با توجه به اینکه بومی منطقه هستم برای کارهای تحقیقی و پژوهشی با گروه‌های کوهنوردی و یا تیم‌های دانشگاهی و تحقیقاتی بازدیدهای زیادی از منطقه داشته‌ام و مدام به آن‌ها سر می‌زنم.

وی ادامه داد: در سال ۹۶ به صورت کاملا اتفاقی متوجه خشکیدگی قسمت‌هایی از ۲ الی ۳ درخت ارس شدم. در آن زمان خشکیدگی حدود ۳۰ الی ۴۰ سانت بود و خیلی به آن توجهی نکردم اما وقتی که در سال ۹۸ مجددا پایشی در منطقه داشتم و همان درخت را با عکسی که سال ۹۶ گرفته بودم مقایسه کردم، متوجه شدم که چند لکه دیگر هم به این خشکیدگی اضافه شده است و همین موضوع باعث شد که نسبت به موضوع حساس‌تر شوم.

جعفری تصریح کرد: در سال ۹۹ و ۱۴۰۰ با توجه به شیوع ویروس کرونا بازدید از منطقه در قالب تیم‌های طبیعت‌گردی و کوهنوردی و... کمتر شد اما در سال ۱۴۰۱ مجددا بازدیدها شروع شد.

وی ادامه داد: تاکنون افراد زیادی به عنوان کوهنورد، طبیعت‌گرد و یا عکاس و با اهداف خاص خودشان از منطقه بازدید کرده‌اند، اما من تنها با هدف بررسی موضوعی که ذهنم را درگیر کرده بود به منطقه رفتم و با همین هدف تمام نقاط منطقه، از دامنه‌های جنوبی تا دامنه‌های شمالی و بسیاری از نقاط دور و پراکنده را بررسی کردم و شاید بعضی از روزها تا ۱۶ کیلومتر در منطقه پیاده‌روی کرده و درختان مختلف را بررسی کردم.

جعفری خاطرنشان کرد: در تیرماه سال جاری و بعد از یک پایش مستمر و ۵ روزه در منطقه و پیمایش به طور میانگین روزی ۱۰ کیلومتر، متوجه شدم که متأسفانه تمام درختان منطقه از درختان تنومند و کهنسال گرفته تا نهال‌های کوچک چندساله، درگیر این خشکیدگی هستند و حتی یک درخت سالم در منطقه پیدا نکردم.

وی ادامه داد: با توجه به سوالاتی که در ذهنم بود، صحبت و مشورت‌هایی با اساتید، متخصصان مختلف و به خصوص افراد محلی و پیشکسوتان منطقه داشتم. بعضی افراد گفتند شاید این خشکیدگی به دلیل تنش خشکی باشد اما بررسی درختان اطراف حداقل ۲۰ چشمه‌ و رودهای منطقه نیز که مشکل کم‌آبی ندارند نشان داد که این درختان هم دچار خشکیدگی موضعی شده‌اند، بنابراین اگر این مشکل به دلیل خشکی باشد قاعدتا درختان اطراف رودخانه‌ها و چشمه‌ها نباید درگیر می‌شدند.

او اظهار کرد: یکی از فرضیات دیگری که مطرح شد این بود که افراد می‌گفتند شاید به دلیل تگرگ باشد اما افراد محلی گفتند که تاکنون تگرگ‌های شدیدی در منطقه و در سال‌های قبل داشتیم و اگر مشکل به دلیل تگرگ باشد باید قبلا هم باعث آسیب درختان می‌شد و از آنجایی که سال زراعی جاری حتی تگرگ شدیدی هم در منطقه رخ نداده این فرضیه نیز رد شد. همچنین فرضیات مختلف دیگری که مطرح بود از جمله کرم چوبخوار یا سرشاخه‌خوار و ...تا جایی که من سرشاخه‌ها را بررسی کردم اثری از این آفت ندیدم.

جعفری ضمن هشدار نسبت به این خشکیدگی گسترده، تصریح کرد: من فقط یک گیاه‌شناس هستم و در حوزه کاری خودم تخصص دارم اما واکاوی موضوع قطعا نیازمند بررسی تخصصی‌تر هست و اینکه علت این خشکیدگی چیست لازم است که افراد و تیم‌های متخصص گیاه‌پزشک، گیاه‌شناس، جانورشناس، حشره‌شناس، فیزیولوژیست گیاهی، پاتولوژیست و... دور هم جمع شوند و موضوع را بررسی کنند.

وی بیان کرد: با توجه به اطلاعاتی که تاکنون جمع‌آوری کردیم به این نتیجه رسیدیم که علت هر چه هست مربوط به زیرزمین نیست، چرا که اگر مشکل، ناشی از کم‌آبی و یا خشکی باشد، خشکیدگی ناشی از آن، الگوی خاص خودش را دارد و خشکیدگی و آسیب اگر ناشی از تگرگ باشد طبیعتا باید اطراف تاج‌پوشش خشک شود نه اینکه قسمتی از تنه خشک شود و حتی نهال‌های کوچک که تاج پوشش چندانی ندارد را هم درگیر کند.

وی ادامه داد: علت هر چه هست مربوط به روی زمین است؛ اینکه علت قارچ، باکتری و یا حشره به‌خصوصی است نمی‌دانم چون در این زمینه تخصصی ندارم اما متخصصان مربوطه باید هرچه سریع تر موضوع را پیگیری کنند و قبل از اینکه این میراث گرانبها را از دست بدهیم اقدامات لازم را انجام دهند.

این گونه ارزشمند نجات‌بخش زندگی مردم منطقه است

وی یادآور شد: گونه ارس محدوده وسیع و بیش از یک میلیون هکتار در کشور را پوشانده است و قطعا این ارزش را دارد که برای حفاظت از آن اقدامات جدی‌تر انجام شود.

جعفری تأکید کرد: معیشت مردم منطقه هزارمسجد در شهرستان‌های درگز و کلات، از همه لحاظ و به خصوص از لحاظ کشاورزی و دامداری به همین گونه ارس وابسته است و این گونه با نگه‌داشتن ابرهای بارش‌زا، کنترل گرمایش هوا و نگه‌داشتن آب و ذخیره آن در منابع زیرزمینی، نقش بسیار موثری در منطقه دارد و می‌توان گفت این گونه ارزشمند نجات‌بخش زندگی مردم منطقه است.

این کارشناس ارشد گیاه‌شناسی دانشگاه فردوسی مشهد افزود: بر اساس منابع دانشگاهی، سطح زیر پوشش ارس در منطقه هزارمسجد استان خراسان رضوی حدود ۱۱۰ هزار هکتار است که در شهرستان‌های کلات، درگز، قوچان، باجگیران، مشهد، چناران، شیروان و بخش کمی نیز در سرخس و تربت‌جام پراکنده هستند.

رویشگاه ارس هزارمسجد به لحاظ تجدید حیات و رویش مجدد، حائز اهمیت است

وی به اهمیت این رویشگاه نسبت به سایر رویشگاه‌های ارس کشور اشاره کرد و گفت: رویشگاه ارس هزارمسجد به لحاظ تجدید حیات و رویش مجدد، بسیار حائز اهمیت است چرا که در سایر رویشگاه‌ها که در استان‌های دیگر پراکنده هستند، رویش مجدد و تجدید حیات این گونه تا حدودی قطع شده است و جوان ترین درخت شاید ۲۰۰ سال عمر داشته باشد اما در منطقه هزار مسجد، ما نهال‌های زیر ۱۰ سال داریم که این بسیار ارزشمند است و نشان از تجدید حیات این رویشگاه دارد، بنابراین اگر ارس‌های این رویشگاه را از دست بدهیم حیات این گونه در کل کشور به مخاطره خواهد افتاد و به کلی این گونه را از دست خواهیم داد.

امیدوارم متخصصان و مسئولان مربوطه قبل از اینکه دیر شود موضوع را بررسی و علت این خشکیدگی را ریشه‌یابی کنند چراکه اگر به دلیل اهمال و سستی اتفاقی برای این رویشگاه مهم بیفتد خسارات زیانباری به همراه داشته و کل استان را تحت‌الشعاع قرار خواهد داد.

وی اظهار کرد: چند سال پیش در شمال کشور و در جنگل گلستان به دلیل اهمال و یا هر علت دیگری، حدود ۹۰ درصد شمشاد خزری که یکی از گونه‌های بومی منطقه بود را در یک فاصله زمانی کوتاه و کمتر از ۱۰ سال از دست دادیم ولی در این منطقه گونه‌های مهم دیگری هم هستند که توانستند جایگزین این گونه شوند، اما در مناطقی مثل زاگرس اگر بلوط نباشد و یا در هزار مسجد اگر ارس نباشد به جرأت می‌توان گفت هویت این مناطق زیر سوال می‌رود، بنابراین لازم است قبل از اینکه دیر شود به فکر حفاظت این رویشگاه‌ها باشیم.

موضوع را از طریق مسئولان استان و شهرستان‌های کلات و درگز پیگیری کردیم. آنچه در ادامه می‌خوانید، اظهار نظرهای چند تن از مسئولان در واکنش به موضوع خشکیدگی درختان ارس هزار مسجد است.

موضوع آفت‌زدگی درختان ارس محرز است

رئیس اداره جنگلداری و جنگلکاری اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان رضوی در واکنش به این موضوع و در گفت‌وگو با ایسنا عنوان کرد: موضوع خشکیدگی موضعی درختان ارس هزار مسجد موضوع جدیدی نیست و از سال گذشته و با مشاهده نمونه‌هایی از درختان آفت‌زده، با حساسیت زیادی پیگیر موضوع هستیم.

محمد زرگران اظهار کرد: جنگل‌های ارس هزار مسجد یک موضوع فرامنطقه‌ای و یکی از مناطق گردشگری بسیار ارزشمند کشور است و قطعا موضوع خشکیدگی درختان با جدیت در حال پیگیری است، بر همین اساس و با توجه به اینکه بحث تخصصی است، سال گذشته در همین خصوص یک طرح پژوهشی با دانشگاه فردوسی مشهد قرارداد بستیم که در حال اجرا است از طرفی موضوع از طریق مرکز تحقیقات جهاد کشاورزی و منابع طبیعی نیز در حال بررسی است، همچنین موضوع را به دفاتر ستادی سازمان هم ارجاع دادیم و درخواست بازدید از محل دادیم که بازدید هم انجام شد و در نهایت این موضوع در قالب طرح‌های پژوهشی در حال پیگیری و بررسی است.

وی گفت: در سال‌های اخیر میزان برف کم شده، بارندگی‌ها کاهش پیدا کرده و دمای هوا نیز بالا رفته است، که همه این عوامل در بحث خشکیدگی‌ها اثرگذار است ولی در قسمت‌هایی نیز خشکیدگی‌ها بر اثر هجوم آفت چوبخوار است.

زرگران خاطرنشان کرد: بحث آفت‌زدگی درختان ارس محرز است، اما اینکه چه میزان از خشکیدگی‌ها مربوط به آفت و چه میزان مربوط به خشکسالی است هنوز مشخص نیست و در قالب یک طرح پژوهشی در دانشگاه فردوسی در حال بررسی است که منتظر نتیجه تحقیقات هستیم و به محض مشخص شدن نتیجه اطلاع‌رسانی خواهد شد.

یک نمونه وقتی به عنوان آفت شناخته می‌شود باید با آن مبارزه کرد

وی در پاسخ به این سوال که آیا خشکیدگی موضعی درختان بر اثر آفت، مربوط به یک سال اخیر است توضیح داد: اولین بار که این آفت از منطقه گزارش شد حدود آذر و یا دی ماه سال گذشته و توسط یکی از کارشناسان شهرستان کلات بود که بلافاصله نمونه آفت به مرکز تحقیقات جهاد کشاورزی و منابع طبیعی و دانشگاه فردوسی فرستاده شد و تحقیقات بر روی آن آغاز و تقریبا آفت چوبخوار شناسایی شده است.

وی ادامه داد: ممکن است این آفت از قبل هم در منطقه وجود داشته ولی میزان آن به حدی نبوده که خطرساز باشد چراکه یک نمونه وقتی به عنوان آفت شناخته می‌شود باید با آن مبارزه کرد، که میزان آن، از یک حد استاندارد بیشتر نشود اما زمانی که نمونه کم است، جزء زنجیره غذایی اکوسیستم بوده و توسط پرندگان و... از بین می‌رود.

رئیس اداره جنگلداری و جنگلکاری اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان رضوی در زمینه ویدئوی پخش شده از هشدار خشکیدگی موضعی گسترده، که درختان ارس را فرا گرفته است اظهار بی‌اطلاعی کرده و تصریح کرد: از چنین ویدئوها و کلیپ‌هایی که از سوی مردم و دوستداران محیط زیست و منابع طبیعی پخش می‌شود تشکر می‌کنیم و جای بسیار امیدواری و خوشحالی است که این دغدغه‌مندی در مردم وجود دارد. در این زمینه نیز هر فردی که نسبت به موضوع دانشی دارد که می‌تواند به ما کمک کند استقبال می‌کنیم.

وی یادآور شد: وسعت منابع طبیعی در کشور بسیار زیاد است و تعداد اندک نیروهای حفاظتی که داریم قطعا پاسخگوی این وسعت نیست، بنابراین دست یاری به سوی مردم دراز می‌کنیم و خواهان کمک همیاران طبیعت هستیم. از مردم هم می‌خواهیم که هر کجا که تخریبی مشاهده کردند و یا هر گونه مسائل مربوط به منابع طبیعی حتما به ما اطلاع دهند. شماره تلفن ۱۵۰۴ نیز همیشه آماده‌ دریافت پیام‌ها و اخبار مردمی است.

کار تحقیقات و پژوهش چه به صورت پژوهش‌های آزمایشگاهی و چه به صورت اعمال روش‌های مختلف کنترلی در مقیاس میدانی و در عرصه در حال انجام است

دکتر مجتبی ممرآبادی عضو هیأت علمی گروه گیاه‌پزشکی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد که مجری یک طرح پژوهشی با عنوان «مدیریت تلفیقی آفات و بیماری‌های درخت ارس در منطقه هزار مسجد» است نیز، در همین زمینه و در گفت‌وگو با ایسنا عنوان کرد: مشکل خشکیدگی درختان ارس معضلی است که احتمالا از دو سال پیش آغاز شده و تعدادی از درختان منطقه را درگیر کرده است.

ممرآبادی اظهار کرد: سال گذشته و به منظور مدیریت این معضل، اداره منابع طبیعی و استانداری، فراخوانی را جهت اجرای یک طرح پژوهشی منتشر کردند که ما در این فراخوان شرکت کردیم و به همین منظور طرح مدیریت تلفیقی آفات و بیماری‌های ارس را پیشنهاد داده و پروپوزال آن را تهیه کردیم که این طرح پذیرفته و از سال گذشته مراحل تحقیقاتی و پژوهشی طرح آغاز شده است.

این عضو هیأت علمی دانشگاه فردوسی که خود نیز مدیر اجرایی طرح مذکور است، اظهار کرد: یک تیم ۶ نفره از گروه گیاه‌پزشکی دانشگاه فردوسی مشهد متشکل از اعضای هیأت علمی و دانشجویان دکتری رشته‌های گیاه‌پزشکی گرایش آفات و بیماری‌های گیاهی، مشغول کار بر روی این پروژه هستند.

وی ادامه داد: در حال حاضر پروژه در مرحله تحقیقات و پژوهش است و در حال بررسی عوامل بیماری‌زا و و عوامل خسارت‌زا هستیم و به همین منظور روش‌های مختلف مورفولوژیکی و مولکولی جهت شناسایی عوامل خسارت زا مورد استفاده قرار می‌گیرد و کار تحقیقات و پژوهش چه به صورت پژوهش‌های آزمایشگاهی و چه به صورت اعمال روش‌های مختلف کنترلی در مقیاس میدانی و در عرصه در حال انجام است.

ممرآبادی با بیان اینکه نتایج این تحقیقات در کتابچه‌ای منتشر و در اختیار منابع طبیعی و استانداری قرار خواهد گرفت، خاطرنشان کرد: کار در عرصه بسیار زمان‌بر است و در حال حاضر آزمایش تیم‌های مختلف در حال انجام است و امیدواریم که این تحقیقات هر چه سریع تر به نتیجه برسد.

گفت وگو پیرامون این موضوع را با رئیس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان کلات ادامه دادیم.

مدیریت این معضل نیاز به همت همگانی دارد

حمید پناهی با اشاره به اینکه منطقه حفاظت شده ارس سیستان با وسعت ۱۱۲ هزار هکتار، بزرگترین منطقه حفاظت شده در استان خراسان رضوی است که حدود ۴۱ هزار هکتار آن در داخل محدوده‌ شهرستان کلات واقع شده است، اظهار کرد: بحث خشکیدگی و آفات درختان ارس منطقه، مربوط به امروز و دیروز نیست و شاید این معضل از ۵ الی ۶ سال پیش وجود داشته، اما عواملی همچون خشکسالی‌های اخیر و... باعث شده است موضوع در سال‌های اخیر، نمود بیشتری پیدا کند.

وی اظهار کرد: از اواخر سال گذشته موضوع جدی‌تر شد که بلافاصله وارد عمل شدیم و موضوع را به اداره کل استان گزارش دادیم که در همین راستا تحقیقاتی از جمله نمونه‌برداری از کرم، شفیره و حشره از منطقه و درخت محصور شده در منطقه آغاز شده است.

پناهی با بیان اینکه کار نمونه‌گیری در عرصه شروع شده و در حال حاضر مشغول شناسایی آفت از روی مشخصات ظاهری و مولکولی هستیم، ادامه داد: هنوز به قطعیت نمی‌توان گفت عامل خشکیدگی چیست و تا عامل بیماری و یا آفت مورد نظر شناسایی نشود، نمی‌توان برای مبارزه با آن اقدامی انجام داد.

رئیس اداره حفاظت محیط زیست کلات یادآور شد: مسئولان شهرستان برای حل این معضل تمام تلاش خود را می‌کنند اما مدیریت این معضل نیاز به همت همگانی دارد و مسئولان شهرستان به تنهایی و با امکانات و نیروهای اندک نمی‌توانند آن را مدیریت کنند.

بنا بر تحقیقاتی که تاکنون انجام شده علت خشکیدگی شاید حشره چوبخوار باشد

رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان درگز نیز در گفت‌وگو با ایسنا توضیح داد: بنا بر تحقیقاتی که تاکنون انجام شده علت خشکیدگی شاید یک حشره چوبخوار باشد که درختان ضعیف و درختان حاشیه رودخانه‌ها را بیشتر درگیر کرده است.

جواد پهلوان‌زاده اظهار کرد: هنوز به طور صددرصد نمی‌توان گفت علت خشکیدگی یک آفت است بلکه با توجه به ترکیبات خاصی که درخت ارس دارد سایر عوامل طبیعی از جمله صاعقه نیز ممکن است به درخت آسیب رسانده و باعث خشکیدگی شود.

وی با اشاره به اینکه حدود ۱۰۰ هزار هکتار از درختان ارس منطقه هزار مسجد مربوط به حوزه درگز است، افزود: تحقیقات در زمینه بررسی موضوع خشکیدگی درختان ارس از ۳ الی ۴ سال پیش آغاز شده و با همکاری دانشگاه فردوسی مشهد پژوهش‌هایی در حال انجام و در مرحله آزمایشگاهی است و به محض مشخص شدن علت اصلی، نوع و روش‌های مبارزه بررسی و اجرایی خواهد شد.

باغات همجوار جنگل ارس به طور گسترده درگیر آفت کرم ساقه‌خوار هستند

رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری کلات نیز در همین زمینه گفت: در محدوده تقسیمات سیاسی شهرستان کلات که حدود ۴۰ هزار هکتار از جنگل‌های ارس را شامل می‌شود تاکنون خشکیدگی درختان در منطقه نداشتیم.

مجید بهشتی اظهار کرد: حدود یک سال و نیم پیش اولین گزارش‌ها مبنی بر آفت‌زدگی درختان داشتیم که نمونه‌ها جمع‌آوری و به مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان فرستاده شد و دو نوع کرم ساقه‌خوار شناسایی شد.

وی بیان کرد: باغات همجوار جنگل ارس به طور گسترده درگیر آفت کرم ساقه‌خوار هستند و با توجه به شناسایی نمونه‌هایی از این آفت در درختان ارس، کارهای پژوهشی در حال انجام است و اداره کل منابع طبیعی، قراردادی ۹۰ میلیون تومانی با مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی منعقد کرده و فعلا در حال تحقیقات اولیه هستند.

وی ادامه داد: به همین منظور نیز از سه هفته گذشته و در قالب همین طرح پژوهشی مبارزه با آفت آغاز شده و به صورت پایلوت در ۱۲ درخت آسیب‌ دیده، محلول‌پاشی توسط محلول‌های بیولوژیک به ریشه تزریق شده است و باید منتظر نتیجه آن باشیم.

بهشتی افزود: مشکلی که وجود دارد این است که نوع آفت در مناطق مختلف متفاوت است و متاسفانه فقط با یک نوع آفت سروکار نداریم.

وی ضمن ابراز امیدواری مبنی بر اینکه با اقدامات به موقع و مبارزه با آفت، جلو آسیب و گسترش این آفت در منطقه گرفته شود، خاطرنشان کرد: بازدیدها از منطقه به طور مستمر ادامه دارد و در حال حاضر چیزی به عنوان خشکیدگی کامل نداریم و در درختان آسیب‌دیده نیز فعلا فقط سرشاخه‌ها دچار آفت شده و تنه اصلی سالم است.

در گفته‌ها و صحبت‌هایی که پیرامون این موضوع مطرح شد با اظهار نظرهای متفاوتی مواجه بودیم. از گفته کارشناس ارشد گیاه‌شناسی که می‌گوید در پایش‌های گسترده‌ای که داشته، حتی یک درخت سالم در منطقه پیدا نکرده تا  اظهار نظر مسئولان که بنا بر گفته آن‌ها خشکیدگی، تنها تعدادی از درختان را دربرگرفته که بیشتر ناشی از آفت است و بررسی‌ها و تحقیقات برای مهار آن از سال گذشته آغاز شده است. تحقیقاتی که به گفته مجریانش زمان‌بر است و ممکن است حداقل یک سال و یا بیشتر به طول انجامد... آنچه از گفته مسئولان برداشت می‌شود این است که موضوع خشکیدگی مربوط به یکی دو سال اخیر نیست و از قبل نیز بوده ولی نه به این شدت، اما اینکه چرا تحقیقات این قدر دیر و حال که به گفته کارشناسان موضوع نمود بیشتری پیدا کرده و فراگیرتر شده، انجام شده است جای بسی پرسش دارد.

پر واضح است موضوع هر چه باشد تهدیدی است که هویت طبیعی منطقه را نشانه گرفته است و امیدواریم قبل از اینکه دیر شود این تحقیقات به نتیجه برسد.

انتهای پیام