البته این موضوع فقط به میدان آزادی و المان‌های موقت اطرافش محدود نمی‌شود، در مناطق مختلفی از شهر، نمادها و المان‌هایی دیده می‌شود که ابتدا با هدف نصب یک عنصر موقت شهری استفاده‌شده، اما بعد به عناصر ناخوشایند و دائمی تبدیل شدند؛ ضمن اینکه در برخی موارد نه‌تنها هیچ ارتباط معنایی با اصفهان ندارند، بلکه مشخص نیست با چه هدفی در مقیاس‌های طویل و عریض ساخته‌شده‌اند؟! ابعادی که بعضاً در مجسمه‌های دائمی شهر نیز دیده می‌شود!
جمع‌آوری المان‌های موقت شهر تا نوروز
در این میان، حمید قنادنیا، مدیرعامل سازمان زیباسازی شهرداری اصفهان به ایسنا می‌گوید: از زمانی که عهده‌دار مسئولیت این سازمان شدم هندسه حرکتی در اتاق فکرها در حوزه زیباسازی به دو بخش پیرایش شهری و آرایش شهری تقسیم‌بندی شد و در خصوص المان‌هایی که جزو آثار موقت شهر محسوب می‌شدند نیز بحث‌هایی صورت گرفت. این المان‌ها جزو آثاری بودند که از ابتدا قرار بود به‌صورت موقت در شهر نصب شوند، اما متأسفانه ۵ یا ۶ سال است که همچنان باقی‌مانده‌اند و در حال حاضر موضوع برداشته شدن این المان‌های موقت در دستور کار سازمان زیباسازی قرار دارد.
او افزود: یکی از موضوعاتی که باعث شد المان‌های موقت سال‌ها بر جای بمانند هزینه‌هایی بود که مناطق برای اجرای آن‌ها پرداخت کرده بودند و همین مسئله باعث شد که جمع شدن المان‌ها برای آن‌ها سخت باشد، درحالی‌که به شهر نمی‌توان با این شیوه و یا به‌صورت نقطه‌ای نگاه کرد و باید کل را در نظر گرفت یعنی نباید یک مجسمه فاخر شهری تحت تأثیر یک المان موقت قرار بگیرد، فرقی هم ندارد که این اثر فاخر در کدام نقطه از شهر باشد. ما در همین زمینه مکاتبه‌های با مناطق مختلف شهر اصفهان داشتیم و ان‌شاءالله تا قبل از عید در حوزه پیرایش، تمام المان‌های موقت بعد از ۵ یا ۶ سال حتماً جمع خواهدشد.
قنادنیا یادآوری کرد: البته این المان‌ها دور انداخته نمی‌شوند، بلکه در مکاتبات خود به مناطق اشاره‌کرده‌ایم که در لایه‌های بعدی منطقه استفاده شود، اما بعضی از آن‌ها مقیاس‌های بزرگی دارند و درصورتی‌که فضای مناسبی بر اساس این مقیاس در آن مناطق وجود نداشته باشد باید به انبارها منتقل‌شده و یا به مزایده گذاشته شوند و حتی شهرهای اطراف نیز می‌توانند این المان‌ها را در مزایده خریداری کنند که البته به نفعِ آن‌ها نیز هست، چراکه اگر بخواهند با توجه به شرایط فعلی برای خرید مواد اولیه و ساخت یک المان هزینه کنند به‌مراتب بسیار گران‌تر خواهد شد. ما نیز المان‌ها را به دلیل خرید مواد خام و هزینه کردن برای طراحی و دستمزد اجرایشان، با ارزش‌افزوده‌ای که دارند در مزایده می‌فروشیم؛ بنابراین چنین روشی در دستور کار سازمان زیباسازی شهرداری اصفهان وجود دارد، ضمن اینکه این موضوع نیز موردنظر است که برخی المان‌های موقت را جابه‌جا کنیم که آن‌هم با هماهنگی هنرمند سازنده و در مورد بعضی از آثار و در صورت وجود فضای مناسب در مناطق اتفاق می‌افتد و در سایر موارد نیز با توجه به بحث‌های پیرایش شهری در سازمان، این المان‌ها یا به انبارهای مناطق انتقال داده می‌شوند و یا در مزایده قرار می‌گیرد تا در سایر مناطق و یا سایر شهرها نصب می‌شود.
مدیرعامل سازمان زیباسازی شهرداری اصفهان در پاسخ به اینکه چرا در سال‌های اخیر به‌ندرت مجسمه‌های فاخری توسط هنرمندان بنام و باتجربه در شهر نصب‌شده‌اند، تصریح کرد: این موضوع را قبول دارم که بین دهه ۷۰ و ۸۰ بسیاری از مجسمه‌های فاخر شهر توسط هنرمندان مطرح کشور ساخته شدند و امروز اصفهان بعد از تهران دومین شهری است که به لحاظ داشتن مجسمه‌های شهری، شاخص است؛ اما موضوع این است که باید به هنرمندانی که به‌تازگی وارد این عرصه شده‌اند نیز بها و میدان داد تا کار کنند هرچندکه ما هم‌زمان با هنرمندان بزرگ نیز کار می‌کنیم، مثلاً مجسمه چوگان‌باز که ابتدای چهارباغ نصب‌شده در سال‌های اخیر توسط آقای ملا نوروزی ساخته‌شد که یکی از مجسمه‌سازان معروف ایران است، یا مجسمه عروج از آقای سالاریان نیز از همین نمونه‌هاست، سازمان به‌تازگی مجسمه تفکر را از آقای باباگلی خریداری کرده که تا نوروز نصب می‌شود ضمن اینکه او در حال ساخت مجسمه شهید کشوری نیز هست. بنابراین تولید و نصب مجسمه‌های فاخر با استفاده از هنرمندان بنام همچنان در شهر تداوم دارد، ولی در کنار آن‌ها با هنرمندان جوان‌تر نیز کارکردیم که شاید سطح این آثار پایین‌تر باشد ولی قابل‌قبول است؛ ضمن اینکه تکنیک این آثار نیز متفاوت است.
او اضافه کرد: ما در ۵ سال اخیر هرسال سمپوزیوم‌های نماد نیز داشته‌ایم که در هر سمپوزیوم حداقل ۱۰ نفر از هنرمندان درجه‌یک فراخوانده شدند و در مدت ۱۵ روز آثاری را ساختند که در شهر نصب شدند، ازجمله این آثار در سمپوزیوم آهن، سمپوزیوم چوب و سمپوزیوم ضایعات تولید شدند که تعدادی از آن‌ها در مناطق مختلف شهر قابل رویت هستند. امسال هم در بهمن‌ماه برای اولین بار یک سمپوزیوم بین‌المللی با موضوع زندگی و با متریال فلز را برگزار خواهیم کرد که حدود ۱۳ هنرمند درجه‌یک از ایران و سه یا چهار نفر از خارج کشور ازجمله کشورهای ایتالیا، روسیه و ترکیه در آن حضور خواهند داشت.
قنادنیا در خصوص موضوع حفاظت از مجسمه‌های شهری نیز گفت: در مختلف شهر اصفهان ردیف اعتباری مشخصی برای مرمت و پتینه و رنگ‌آمیزی نماد و مجسمه‌ها وجد دارد و امسال بنا به گزارشی که در شورای سازمان زیباسازی نیز ارائه شد تمام نمادها و مجسمه‌ها در مناطق توسط هنرمند یا پیمانکار متخصص مرمت شدند. در مورد مسئله سرقت نیز هرچند این موضوع در اصفهان حاد نیست اما در حوزه فناوری و بحث‌های هوشمندسازی اگرچه سخت است، اما مباحثی مانند جی‌پی‌اس و سنسورهای حساس در برابر ضربه را در دستور کار سازمان داریم.
کیفیت مجسمه فدای شعارهای پوپولیستی!
اما مجتبی باباگلی که این روزها مجسمه شهید کشوری را به سفارش سازمان زیباسازی شهرداری اصفهان می‌سازد، در مورد چراییِ نصب برخی مجسمه‌ها و المان‌ها نا مرتبط و با کیفیت پایین در شهری مانند اصفهان که در دوره‌ای مجسمه‌های شهری آن زبانزد بوده است، بیان می‌کند: یکی از مشکلات موجود در نگاه مدیریتی، مسئله زمان است، بسیار اتفاق افتاده که من در شهرداری بر سر این موضوع می‌جنگم که برای ساخت فلان مجسمه به من وقت بیشتری بدهید چراکه قرار است آن مجسمه چندین سال در شهر بماند و برای یکی دو ماه این‌طرف و آن‌طرف‌تر، کار را ضایع نکنید و بگذارید کار در زمان مشخصی به‌طور حرفه‌ای تمام شود، اما خیلی وقت‌ها این جواب را می‌شنوم که «اگر این شهردار برود از بعدی نمی‌توانیم پول را بگیریم» یا «این باید تا عید آماده باشد.» درواقع چنین مدیریت‌هایی حالت مدیریت مراسمی پیداکرده‌اند یعنی برای فلان مراسم باید فلان اثر آماده شود و دراین‌بین، کیفیت در نظر گرفته نمی‌شود و مهم این است که به‌صورت پوپولیستی شعار بدهند که ما این کار را انجام دادیم. این مسئله خیلی آزاردهنده است و برای من نیز اتفاق افتاده و به همین دلایل برخی از پروژه‌ها به‌طورکلی لغو کرده‌ام.
او همچنین در درباره حضور هنرمندان جوان در کنار هنرمندان باتجربه برای ساختن مجسمه‌های شهری معتقد است: من در بین دانشجویان و همین‌طور دوستانم افراد بسیاری را می‌بینم که مستعد هستند و می‌توانند آثار فاخری تولید کنند، بنابراین در اینکه ساخت برخی از مجسمه‌های شهری را هنرمندان جوان به عهده بگیرند مسئله‌ای وجود ندارد و نمی‌توان گفت که الزاماً فقط هنرمندان باتجربه باید کار کنند. البته در فضای مدیریتی نگاهی وجود دارد که باعث شده هنرمندان حرفه‌ای تا حدی از کار کردن با این سیستم فاصله بگیرند و یکی از دلایل این است که افرادی که مدیریت را به عهده‌دارند بر اساس سلیقه و ایدئولوژی عمل می‌کنند، مثلاً تصور می‌کنند هرچقدر اثری بزرگ باشند بیشتر جلوی چشمان مردم است و به‌این‌ترتیب در بسیاری مواقع کیفیت فدای کمیت می‌شود.
توجه به ضرورت وجود مجسمه‌های شهری
همچنین مرتضی نعمت الهی، سازنده مجسمه‌های فاخری مانند مجسمه علی‌اکبر اصفهانی نیز در پاسخ به اینکه چرا مردم با بسیاری از مجسمه‌های شهر اصفهان ارتباط نزدیکی پیدا می‌کنند و آن مجسمه به جزئی از کالبد شهر تبدیل می‌شود اما در برخی موارد امکان چنین ارتباطی وجود ندارد، می‌گوید: شاید سفارش‌دهندگان یا سازندگان چنین مجسمه‌هایی به اهمیت موضوع مجسمه‌های شهری پی نبرده‌اند یا این موضوع را جدی نگرفته‌اند، درحالی‌که اگر اثری برای شهر کار شود در مورد آن باید به یکسری معانی و ذهنیت‌ها توجه کرد و هنرمند یا سازنده مجسمه لازم است که خود را به‌عنوان یک شهروند ببیند و با این نگاه، اثر خود را بسازد.
او ادامه می‌دهد: هر فردی و البته هر هنرمندی دغدغه‌هایی دارد و بر اساس همان‌ها نیز کار می‌کند و آنچه اهمیت دارد این است که اثر باید آشکارکننده دغدغه‌های هنرمند باشد.
این مجسمه‌ساز در خصوص موضوع حفاظت از مجسمه‌های شهری و آسیب‌های واردشده به مجسمه درخت دوستی نیز بیان می‌کند: در مورد مجسمه‌های شهری مانند سایر آثار، نگهداری لازم است، چراکه عموماً در فضای باز قرار دارند و قطعاً تحت تأثیر شرایط جو با آسیب‌هایی مواجه هستند، اما این موضوع جزو وظایف سازمان زیباسازی است که تا حدودی آن را انجام می‌دهند، ولی کم‌وکاستی‌هایی هم وجود دارد و شاید در مورد برخی مسائل، ضرورت تعریف‌نشده است.
انتهای پیام
نظرات