محمد صمیمی اول، در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: فرش دستباف از جمله مشاغل تولیدی محسوب می‌شود که بستر تولید آن خانگی و توسط بخش مهمی از نیروی انسانی یعنی بانوان هستند. 

وی افزود: ویژگی مهم تولید فرش دستباف فرد محور بودن آن است؛ با این توضیح که به عنوان یکی از صنایع دستی، مهم‌ترین زیرساخت آن وجود قشر هنرمند بانوان فرشباف محسوب می‌شود و مانند بسیاری از مشاغل صنعتی متکی به زیرساخت‌های عمرانی و خدماتی نیست. 

این طراح فرش بیان کرد: فرش نه تنها متکی به منابع آبی و منابع طبیعی نیست بلکه همیار طبیعت در بقای منابع طبیعی محسوب می‌شود. چنین ظرفیت و ویژگی ارزشمند فرش باید با برنامه‌های هدفمند سازی تولید و بازاریابی محصول تقویت و توسعه یابد. 

صمیمی اول ادامه داد: پرواضح است که تولید فرش برای رفع نیازهای شخصی بافنده نیست بلکه محصولی متکی به بازار و شرایط مطلوب عرضه در بازارهای داخلی و خارجی است. از مهم‌ترین اصول تولید مساعد کردن شرایط فروش محصول از طریق تولید برنامه محور و توجه به سلیقه مصرف کننده است. 

وی تصریح کرد: شناخت بازار مصرف، سلایق خریداران و اقتضائات معماری می‌طلبد بافت فرش دستباف همچون سایر کالاهای خانگی و معماری با ایده و متناسب با شرایط روز پیش برده شود. 

صمیمی اول بیان کرد: یک نوع کالاهای اساسی و اثاثیه منزل و یک نوع دیگر آرایه و دکوراسیون داخلی که هر کدام از اینها یک اثر گذاری را دارد اما فرش دستباف واجد هر دو کارایی بوده؛ یعنی هم واجد یک کالا و هم واجد بخشی از آرایه ساختمان است‌. 

وی با بیان اینکه این مقدمات همه بیانگر وجود اقتضای بازاریابی برای رونق و توسعه بیشتر فرش دستباف است، افزود: نیاز بازار در دو مورد تجلی دارد. اول ابعاد فرش و دوم طرح و رنگبندی فرش بوده و تغییرات سبک زندگی و جایگزینی ایده‌های نو به جای ایده‌های کهنه اولین شرط لازم برای ماندگاری در بازار است چرا که ما در زمانی از تاریخ قرار داریم که ایده‌های نو پردازانه و کاربردی، تغییرات سالیانه یا طولانی ندارد بلکه ماهیانه و بسیار کوتاه مدت شده و سرعت خلاقیت‌ها هر روز بیشتر از پیش می‌شود؛ لذا فرش نیز از این قائده مستثنی نیست و باید همراه با سرعت در خلاقیت‌ها پیش برود. 

طراح و پژوهشگر فرش و عضو پیوسته انجمن علمی فرش ایران تصریح کرد: نیاز بازار داخلی و نیاز بازار خارجی هر دو نیازمند توجه خاص بوده و بازار داخلی هم از لحاظ احترام به سلیقه و هم توجه به سبک معماری باید مد نظر باشد و تقریبا می‌توان گفت رقیب فرش دستباف در بازار داخلی، معماری و دکوراسیون داخلی است. انتخاب کف پوش‌های متعدد مانند پارکت، موکت، سرامیک و فرش‌های ماشینی رقبای مهم فرش دستباف به حساب می‌آیند اما در بازارهای جهانی علاوه بر این موارد، حضور موثر و پر رنگ دیگر رقبای تولید کننده فرش دستباف از جمله هند، ترکیه، پاکستان، نپال ، چین و ... را باید بسیار جدی گرفت. 

صمیمی اول ادامه داد: هر چه مطالعات ما از شرایط بازار و خواست مشتریان داخلی و خارجی بیشتر باشد و این تمنیات و علایق در تولید فرش نیز مد نظر قرار گیرد، خود به خود جذب مشتری و نهایتا بازاریابی خوبی برای فرش رقم خواهد خورد. 

وی افزود: از دیگر موارد مهم بازاریابی فرش دستباف، کنترل تولید و الزامی کردن برخی استانداردها بویژه در مواد اولیه است. سال‌های متمادی است که فرش دستباف ایرانی از مشکلاتی مانند مواد اولیه نامرغوب و رنگرزی غیر اصولی رنج می‌برد. بخش قابل توجهی از قالی‌های ایرانی از ثبات رنگ و مواد اولیه متاسبی برخوردار نیستند و این دست فرش‌ها پس از مدت کوتاهی دچار سائیدگی پرز و کم پشت شدن قالی و نیز رنگ پریدگی نخ‌ها می‌شود. 

صمیمی اول تصریح کرد: این مساله از تاثیرگذارترین عامل در بی رغبتی مشتریان به فرش‌های دستباف ایرانی و روی آوردن آنان به تولیدات رقبای ایران شده و می‌شود. بی توجهی فرشبافان و تولیدکنندگان به استانداردهای لازم، خود تخریبی فرش و تنزل بازار مصرف را رقم می‌زند. 

وی اظهار کرد: نبود شرایط متنوع خرید برای بازار داخلی از قبیل تسهیلات مناسب خرید فرش دستباف و کمبود بازارهای ویترینی برای فرش دستباف از دیگر شرایط نامطلوب برای بازاریابی است‌ و تقریبا بجز بخشی از بازار تهران، در عمده مناطق تولید و عرضه فرش دستباف، عرضه ویترینی و نمایشگاهی فرش بسیار ضعیف و دسترسی مردم به مکان‌های مناسب فروش بسیار محدود است. 

صمیمی اول تصریح کرد: در حال حاضر اغلب فروشگاه‌های فرش انبار و دفتر فروش محسوب می‌شوند. یعنی تعداد زیادی فرش روی هم انباشته و امکان نمایش مناسب و تمام رخ فرش بسیار کم و محدود است. شاید حجیم بودن قالی و محدودیت مکان و شرایط اجاره مکان دلیل مهم فروشندگان فرش باشد اما متولیان دولتی باید بدانند که فرش دستباف یک شاخصه مهم ایران در داخل و سطح جهان بوده و انتظار این است برای اینکه این شاخصه مهم در منظر عموم  برای شهروندان و گردشگران خارجی نیز جلوه داشته باشد. 

وی با بیان اینکه در مطالعات شهرسازی و تهیه طرح‌های تفصیلی هر شهر بازارهای صنایع دستی و فرش دستباف و سایر مشاغل نیازمندیم تا امکان برگزاری نمایشگاه فراهم شود، بیان کرد: تجارت فرش دستباف ایران عمدتا در اختیار تجار قدیمی و با سابقه است. از تجربه گران‌بهای تجار فرش که بگذریم، یک ایراد یا به عبارت دیگر خلا تجارت الکترونیک در فرش دستباف را رقم زده است. 

صمیمی اول تصریح کرد: امروزه بخش مهمی از تجارت داخلی و بین المللی از طریق شیوه‌های مجازی و الکترونیک است. سالیانه حجم زیادی از  مبادلات داخلی و خارجی از بستر بازارهای الکترونیکی شکل می‌گیرد که به وضوح می‌توان جای خالی آن را در حوزه فرش دستباف مشاهده کرد. هر چند که بخش کوچکی از فعالان فرش به ویژه جوانان از این بستر فعالیت‌هایی را آغاز کرده‌اند، اما با دلیل عدم تکافوی اقدامات یا بسترهای ضعیف سهم در خوری را نتوانسته در بازاریابی فرش دستباف رقم بزند. 

وی بیان کرد: از دیگر عوامل موثر در بازاریابی فرش دستباف، تشکیل و تقویت تشکل‌های صنفی تولید، طراحی، رنگرزی، مرمت و مواد اولیه است و برای بسیاری از بافندگان مقدور نیست نیازمندی‌های بازارهای هدف را مطالعه و برابر آن تولید کنند و یا دسترسی به شرایط تولید را ندارند. 

صمیمی اول بیان کرد: وجود تشکل‌های توانمند و برنامه محور، می‌تواند پلی کارآمد بین دورترین مناطق کشور با بازارهای جهانی باشد. پشتیبانی تشکل‌ها از بافندگان و سایر هنروران فرش، می‌تواند منابع انسانی فعال فرش را هدایت و آنان را در تولیدات متناسب با سلیقه بازارهای مصرف یاری دهد. 

وی تصریح کرد: امروزه موفقیت مشاغل خرد و خانگی را نمی‌توان بدون تشکل‌های صنفی فعال و پویا تصور کرد. از مهم‌ترین ضعف‌های فرش دستباف ایران نداشتن زنجیره و شبکه‌های تعاونی و سازمان‌های مردم نهاد است. رها و سرگردان بودن بودن بافندگان فرش و بی هدف بافی، از چالشهای جدی امروز فرش دستباف است. 

صمیمی اول یادآور شد: سرمایه انسانی و ثروت مواد اولیه که می‌تواند به بهترین شکل ممکن مدیریت شود تا بالاترین ارزش افزوده را در حوزه فرش داشته باشد و شرایط بازار و صادرات را جان تازه‌ای ببخشد، اما در پس غفلت مسئولین اتحادیه‌های تولید فرش دستباف، در حال هدر رفت است. 

انتهای پیام