به گزارش ایسنا، «عَلم» یکی از وسیله های نمادین به کار رفته در آیین سوگواری عاشورا در میان شیعیان است. این وسیله معمولا چوبی بلند به ارتفاع ۵ یا ۶ متر است که سر آن پنجه ای برنجین می گذارند و پارچه های رنگین به چوب می بندند .

در بیشتر مناطق، روز اول محرم مراسم علم بندی برپا می شود. در طول دهه محرم، علم نیز در آداب و رسوم عزاداری سهم دارد و هرکس پارچه ای که نذر آن کرده است را می اورد و روی سایر پارچه ها می بندد. در مراسم های عزاداری علم معمولا در پیشاپیش صف سوگواران حرکت داده می شود.

یکی از آیین های عزاداری ایام سوگواری محرم در استان خراسان شمالی، آیین علم گردانی است که هر ساله این استان مذهبی را میزبان خیل عظیمی از عزاداران و مشتاقان معرفت اباعبدالله (ع) از گوشه و کنار می کند. در این استان هر سال در شب های ماه محرم اهالی در قالب هیأت های عزاداری و علم گردانی به عزاداری می پردازند.

بیش از ۲۰ حسینیه از اولین روز محرم، مراسم عزاداری و آئین های سوگواری ویژه این ماه را برگزار می کنند. شبیه خوانی، نخل گردانی، حرکت دسته‌جات سینه زنی و زنجیرزنی، علم گردانی و علم برداشتن، بخشی از آئین های ماه محرم به ویژه در شهرستان جاجرم است.

شیوه برگزاری

سرآغاز این رسم، بیرون آوردن علم ها از حسینیه بزرگ است. در شب نهم محرم مصادف با تاسوعا، حسینیه بزرگ جاجرم میزبان عزاداران حضرت ابوالفضل العباس (ع) است. عزاداران هیأت جاجرم همگی با لباس های مشکی و سادات با شال های سبز و کلاه های سبز در این آیین شرکت می کنند و علم عاشورا را به عنوان نماد رشادت علمدار کربلا که در روز اول محرم آذین کرده بودند در میان صفوف به هم پیوسته در بین محلات قدیمی شهر به حرکت در می آورند. در بالای این علم ها یک دست نمادین به عنوان نشان دست حضرت عباس (ع) به رنگ نقره ای و یا طلایی نصب شده است. این دسته جات با شکوه ویژه ای با سردادن نوحه به عزاداری می پردازند.

مسیر حرکت هیأت عزاداری (جهت اجرای علم ها) در شهر جاجرم از کنارحسینیه بزرگ (پای تکیه) آغاز و پس از عبور از محله قدیمی شهر (به ترتیب: کوچه دهقان – کوچه عمارت – مسجد سیدها- کوچه نایب ها- مسجد جامع و در انتها حسینیه بزرگ) به پای تکیه برگشته و این حرکت ۳ بار کامل اجرا می شود و در انتهای مراسم، عزاداران علم های خود را به هیأت های خود می برند.

در هنگام علم گردانی در جاجرم، هیأت های عزادار علم ها را به در هر محله که می برند، مردم محله های مختلف نذر خود مانند شربت، خرما، شیر، دود کردن اسپند و پول را به جا می آورند؛ اگر نذر قربانی داشته باشند قربانی می کنند و به عزاداران، نذری می دهند.

انتهای پیام