به گزارش ایسنا آبخیزداری در رویکرد نوین مدیریت آبخیزهای شهری، علاوه بر اهدافی ازجمله حفظ منابع پایه آب، خاک، پوشش گیاهی و مدیریت سیل‌های ورودی به شهرها، هدف تقویت ارتباط انسان و طبیعت در قالب پارک آبخیز را نیز دنبال می‌کند. در حقیقت پارک آبخیز پاسخی به دو نیاز کنترل سیلاب‌های شهری و ایجاد تفرجگاه طبیعی در مجاورت مراکز جمعیتی است علاوه بر آن پارک‌های آبخیز شهری ظرفیت‌های فراوان دیگری ازجمله حفظ کاربری اراضی طبیعی پیرامون شهر و جلوگیری از تغییر غیرمجاز آن، حفظ خاک، کنترل فرسایش، مهار رسوبات ورودی به شهرها و تثبیت زمین لغزش و رانش زمین در حوزه‌های آبخیز شهری را دارند. اشتغال، درآمدزایی و کمک به اقتصاد ساکنان و آموزش و ارتقای سطح آگاهی‌های مردم در زمینه منابع طبیعی از دیگر کارکردهای پارک‌های آبخیز است.
نخستین بار فروردین ماه سال ۱۴۰۰ سازمان منابع طبیعی احداث پارک آبخیز در استان تهران را در دستور کار قرار داد و حوضه آبخیز کن و حوضه آبخیز واریش و وردیج را کاندیداهای انجام این کار اعلام کرد اما با گذشت بیش از دو سال این کار هنوز عملیاتی نشده است.
بیشتر بخوانید:
احداث پارک آبخیز در تهران در دستور کار است
لزوم همکاری شهرداری برای ایجاد پارک‌های آبخیز
ضیا نصرتی در گفت و گو با ایسنا درباره آخرین وضعیت احداث پارک آبخیز در استان تهران اظهارکرد: طی جلسات متعدد مقرر شد با همکاری شهرداری تهران اقدام به احداث پارک آبخیز در حوزه آبخیز وردیج واریش شود که علیرغم پیگیری‌های صورت گرفته و تهیه پیش‌نویس تفاهمنامه همکاری، شهرداری به دلیل محدودیت اعتبارات به نتیجه نرسید.
وی افزود: در در مهرماه ۱۴۰۱ دکتر حسن وحید - معاون آبخیزداری سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور، دکتر نیک کامی - رییس پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری، دکتر دهقانی - مشاور وزیر محترم جهاد کشاورزی - از پارک الگویی آبخیز وردیج و بندهای زیرزمینی، بند خاکی و عملیات بیولوژیک و تجهیزات هواشناسی و هیدرولوژی بازدید کردند.
معاون آبخیزداری اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان تهران در ادامه گفت: محدوده پژوهشی و دانش بنیان مورد نظر در سال ۹۴، تحت عنوان پارک آبخیز الگویی علمی فناوری وردیج، طی تفاهمنامه ای بین معاونت آبخیزداری سازمان منابع طبیعی، معاونت علمی فناوری ریاست جمهوری، مدیرکل منابع طبیعی استان تهران و رئیس پژوهشکده حفاظت خاک در ۹ ماده برای انجام پژوهش‌های مرتبط با حفاظت خاک و آبخیزداری در دامنه جنوبی البرز مورد بهره‌برداری قرار گرفته است. حوزه آبخیز وردیج واریش به مساحت ۶۰۰۰ هکتار در شمال غرب تهران واقع و دارای سه روستای واریش، وردیج و جیحون است و ۲۸۰ سازه سنگی ملاتی، سنگی گابیونی، خاکی، خشکه چین و غیره دارد.
وی اضافه کرد: عملیات بیولوژیک این کار از سوی اداره کل منابع طبیعی استان تهران اجرا شده است. سازه‌های آبخیزداری اجرا شده عملکرد مناسبی در تعدیل سیل و کنترل رسوب در سیل‌های سال ۹۴، ۹۸ و ۱۴۰۱ داشته‌اند همچنین با تقویت آبخوان‌ها و احیای چشمه‌ها و قنوات باعث مهاجرت معکوس در این حوزه شده‌اند.
نصرتی در ادامه توضیح داد: رودخانه چیتگر از حوزه آبخیز شهری وردیج واریش سرچشمه گرفته و زیرساخت‌های مهم و استراژیک کلانشهر تهران از جمله بزرگراه‌های خرازی، همدانی، جاده مخصوص و جاده قدیم و اتوبان تهران کرج همچنین خطوط مترو را در صورت عدم کنترل در معرض تهدید قرار می دهد.
وی در بخش دیگری از صحبت‌های خود درباره راه‌های تسریع در روند احداث پارک‌های آبخیز تاکید کرد: جامع‌ترین و بهترین راه، انعقاد تفاهمنامه بین وزارت جهاد کشاورزی به عنوان نهاد بالادستی منابع طبیعی و وزارت کشور به عنوان نهاد بالادستی شهرداری است و بر مبنای آن اعتبار منظمی برای احداث پارک آبخیز پیش‌بینی شود.
معاون آبخیزداری اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان تهران با اشاره به اینکه برای هر حوضه آبخیز یک شناسنامه وجود دارد، توضیح داد: هشت مطالعه پایه در زمینه‌هایی مانند هواشناسی، زمین شناسی، هیدرولوژی، اقتصادی – اجتماعی و پوشش گیاهی برای یک حوضه آبخیز انجام و همه آن‌ها منتج به تهیه یک جلد گزارش به نام «سنتز و تلفیق» می‌شود که در آن برنامه‌های مدیریتی، مکانیکی و بیولوژیک وجود دارد و برای اجرای این برنامه‌ها با فهرست بهای همان سال ، برآورد قیمت می‌کنیم.
نصرتی در پایان تاکید کرد: چنین جزئیاتی درباره پارک آبخیز وجود ندارد چراکه پارک آبخیز شامل مواردی مانند کنترل سیل و رسوب نمی‌شود بلکه جنبه‌های دیگری مانند گردشگری، زیبایی‌شناسی و دسترسی نیز باید در مطالعات پارک آبخیز دیده شود. چنین کاری در سطح اداره کل قابل تحقق نیست بنابراین در سطح وزارتخانه باید پیگیری و اعتبار منظمی برای آن دیده شود.
انتهای پیام
نظرات