بر اساس توافق غیرمستقیم انجام‌شده بین ایران و آمریکا و همزمان با آزادسازی دارایی‌های بلوکه‌شده ایران در کره جنوبی و واریز معادل پنج میلیارد و ۵۷۳ میلیون و ۴۹۲ هزار یورو به ۶ حساب متعلق به بانک‌های ایران در ۲ بانک قطری، تبادل زندانیان بین ایران و آمریکا نیز انجام شد.

در چارچوب توافقی که با وساطت قطر انجام شد،‌ تهران و واشنگتن پس از دو سال مذاکره، روند تبادل زندانیان را آغاز کرده و در برابر آزادی پنج آمریکایی که در ایران به جرم جاسوسی در زندان بودند، پنج زندانی ایرانی که به بهانه دور زدن تحریم‌های غیرقانونی از سوی نهادهای امنیتی آمریکا بازداشت و در زندان به سر می‌بردند، آزاد شدند.

«صباح زنگنه» کارشناس حقوق بین‌الملل در گفت‌وگو با ایسنا در تحلیل خود از قدرت ایران در زمینه تبادل زندانیان و آزادسازی منابع ارزی کشور در برابر نظام سلطه اظهار داشت: در شرایط معمولی روابط بین کشورها باید بر مبنای احترام به حقوق ملت‌ها، دولت‌ها و در حقیقت بر اساس حفظ حق حاکمیت و حرمت‌ انسان‌ها باشد، اما برخی از کشورها به خصوص کشورهای بزرگی وقتی اراده‌شان محقق نمی‌شود، در مناطقی از جهان سعی می‌کنند از رفتارهای غیرانسانی استفاده کنند. زمانی این برخوردها به صورت جنگ، حمله و اشغالگری؛ در یک زمانی از طریق ترور افراد و شخصیت‌ها و در برهه دیگری از طریق ایجاد محدودیت و تحریم منابع مادی یا حتی معنوی ملت‌هاست. 

وی تصریح کرد: در مورد رفتار آمریکا نسبت به ایران به خصوص بعد از تشکیل جمهوری اسلامی ایران؛ رفتاری خلاف اصول و حقوق بین‌المللی و مخالف مبانی حقوق بشر بوده و هست؛ در واقع این رفتار یا از طریق ایجاد تحریم و ممنوعیت صدور کالا از کشورهای دیگر به ایران و بالعکس و یا از طریق ایجاد محدودیت در مراودات تجاری به صورت دریایی یا هوایی و یا سفر مقامات خود را نشان داده است. تمام رویه‌ها از سوی آمریکا غیرعادلانه انجام شده و مخالف حقوق انسان‌ها و حقوق بین‌الملل است.

زنگنه در ادامه با تاکید بر این‌که مسدود کردن دارایی‌های ارزی ایران از سوی ایالات متحده آمریکا اقدامی خلاف حقوق بین‌الملل بوده است در حالی که این منابع در ازای فروش کالاها بوده است،‌ گفت:‌ اقدامی که از سوی دولت و دستگاه دیپلماسی برای آزادسازی منابع مالی انجام شد، امر واجبی بود البته همه باید به این سمت برویم که فضای تعامل ایجاد شود و با تمام دنیا و همه کشورها به استثنای رژیم اشغالگر اسرائیل کار کنیم. 

وی با بیان  این‌که کاش سیاست‌های کشورها به نحوی باشد که منجر به ایجاد گرفتاری بیشتر نشود و بتوانیم از راه تعامل مسائل را حل و فصل کنیم، گفت: کاش همین توافق می‌توانست یک ماه پیش و یا حتی دو سال پیش‌تر انجام شود، ماندن انسان‌ها در بازداشت و محدودیت ماندن دارایی‌ها، به نفع هیچ ملتی نیست بلکه به سود نیروهای افراطی تمام می‌شود که بر طبل ایجاد تنفر می‌کوبیدند و می‌کوبند، باید مانع شد که نیروهای افراطی چه در آمریکا چه در منطقه ما سخن‌شان بلندتر از نیروهای حق‌طلب نباشد. 

در پی اجرای توافق تبادل زندانیان میان ایران و آمریکا، بایدن ضمن اتهام‌زنی به تهران، بیانیه‌ای صادر کرد و نوشت: امروز پنج زندانی آمریکایی محبوس در ایران بالاخره به وطن باز می‌گردند. سیامک نمازی، مراد طاهباز، عماد شرقی و ۲ شهروند دیگر که می‌خواهند ناشناس بمانند، پس از تحمل سال‌ها رنج، بلاتکلیفی و عذاب به زودی به عزیزان‌شان ملحق خواهند شد. من از شرکای‌مان در داخل و خارج به دلیل تلاش‌های خستگی‌ناپذیرشان در کمک رساندن به ما از جمله دولت‌های قطر، عمان، سوئیس و کره جنوبی سپاس‌گزارم.

وی ادامه داد: من تشکر ویژه‌ای از تمیم بن حمد، امیر قطر و هیثم بن طارق، سلطان عمان دارم که هر ۲ طی ماه‌ها دیپلماسی آمریکایی اساسی و سخت به تسهیل این توافق کمک کردند.

همچنین علی باقری مذاکره کننده ارشد ایران در هنگام ورود به نیویورک درباره توافق تهران-واشنگتن گفت: طی مذاکرات فشرده‌ای که در طول چند سال گذشته به صورت غیرمستقیم بین ایران و آمریکا انجام شد، یکی از موضوعات مهم تبادل زندانیان و آزادسازی منابع مالی ایران بود.

این دیپلمات ارشد جمهوری اسلامی ایران در ادامه گفت: در جریان این تبادل پنج زندانی ایرانی که به صورت غیرقانونی توسط دستگاه‌های امنیتی آمریکا تحت تعقیب و بازداشت قرار گرفته‌اند، آزاد می‌شوند.

باقری با بیان این‌که تعدادی از این افراد به کشور باز می‌گردند و تعدادی از آن‌ها به خاطر این‌که از قبل در آمریکا زندگی می‌کردند، در آمریکا باقی خواهند ماند، ادامه داد: ایران و دولت سیزدهم نسبت به سرنوشت تمام ایرانیان حتی ایرانیانی که در خارج از کشور زندگی می‌کنند، اهتمام و توجه ویژه دارد.

باقری ابراز داشت: امیدواریم آزادی این زندانیان ایرانی از دست آمریکا باعث شود که آمریکایی‌ها این مسئله را به خوبی متوجه شوند که بیش از این به اقدامات غیرقانونی خود در تحت تعقیب قرار دادن ایرانیان به خاطر انجام دادن اقدامات قانونی در آمریکا ادامه ندهند.

انتهای پیام