عصر روز چهارشنبه، ۲۹ شهریورماه، هشتمین برنامه «محله گردی مادران و کودکان» برگزار شد. در این برنامه که به همت کتابفروشی «ماهی سیاه کوچولو» برگزار می گردد، مادران و کودکان با پیاده روی در محلات قدیمی رشت، با عناصر هویتی هر محله آشنا شده و ویژه برنامه هایی در بناهای تاریخی بجامانده در هر محله را اجرا می کنند.

در هشتیمن برنامه، تاریخ محله آفخرا و گذر حاج آقا بزرگ بازخوانی شد. کودکان ضمن بازدید از قدیمی ترین مدرسه دخترانه رشت، فروغ، ضمن قرائت کتاب «آذر در زهره» با زندگی و تلاش های دکتر آذر اندامی، کاشف واکسن وبای التور آشنا شدند. دکتر اندامی(۱۳۰۵-۱۳۶۳) یکی از برجسته ترین دانش آموختگان فروغ بود.

بازدید از حمام تاریخی حاج آقا بزرگ و اجرای شعر فولکوریک «حمومک مورچه داره» و تقدیر از کفاش گذر حاج آقا بزرگ که با رنگ کردن در مدرسه قدیمی ابوریحان بیرونی، بخشی از هویت این محله را زنده کرد، هشتیمن برنامه محله گردی مادران و کودکان بود.

دبیر اجرایی برنامه های محله گردی در گفت وگو با ایسنا، پیرامون اهداف این سلسله برنامه ها می گوید: تجربه ثابت کرده، مطالعه اسناد و کتاب های تاریخی، به دلیل ساختار خشک آنها تنها مورد علاقه قشر خاصی از جامعه است و تورهای گردشگری نیز عمدتا با نگاه اقتصادی تنها بناهای تاریخی و یا طبیعت گردی را هدف خود قرار می دهند، اما هدف محله گردی رویدادمحور است تا کودکان و نوجوانان با پیاده روی در بافت های تاریخی رشت، ضمن شناخت هویت و شکل گیری هر محله، با شخصیت های تاریخ ساز در هر محله آشنا شوند.

مهری شیرمحمدی می افزاید: وقتی کودکان از نزدیک یک بنای تاریخی را می بینند و در همان مکان کتابی را مرتبط با آن همخوانی می کنند، خود را جزئی از همان محله و شهر دانسته و می توان انتظار داشت، نسل آتی نسبت به عناصر هویتی شهر خود و انسان های فرهیخته آن احساس مسئولیت بیشتری داشته باشد.

کودک و نوجوانی که از نزدیک می بیند در همین چند سال به نام نوسازی، چه بر سر هویت معماری شهر آمده، تلاش بیشتری برای حفظ دیگر داشته ها خواهد نمود و چه بسا همین آشنایی موجب گردد فیلم ها و کتب تاریخی جدیدی به زبان نسل جدید نگارش گردد.

شیرمحمدی، پیرامون تاریخچه محله آفخرا می گوید: آفخرا روزگاری بخشی از نواحی بازار رشت بود. وجه تسمه آن، قرار گرفتن مزار آقا سید فخرالدین در این ناحیه است. اکنون نیز مسجد و مزار سید فخرالدین موجود است، ولی در گذشته در جوار مسجد، تکیه ای هم بود. گورستان مجاور این بقعه، بعدها تبدیل به دبستان می شود.

وی ادامه می دهد: این ناحیه به دلیل موقعیت قرارگیری به چندین ناحیه و گذر مرتبط است و قبلا محل سکونت خاندان فخرایی و دکتر منصور یاور، کمیسر بهداری نهضت جنگل بوده است.

آرامگاه استاد ابراهیم پورداود، مدرسه ابوریحان بیرونی و کارگاه کاشی سازی مشهدی یوسف کاشی ساز و پسرانش در این محله بود.

شیرمحمدی، مهمترین عناصر هویتی این محله را مدرسه دخترانه فروغ رشت و حمام حاج آقا بزرگ می داند و اضافه می کند: مدرسه دخترانه فروغ که به روایتی در سال ۱۲۷۴ خورشیدی ساخته شده قدیمی ترین مدرسه دخترانه کشور است. ابتدا رشته های خانه داری و کودک یاری در آن تدریس می شد و بعدها مجوز دوره متوسطه گرفت. این بنا اکنون ثبت ملی شده و در حال مرمت می باشد.

مدیر کتابفروشی «ماهی سیاه کوچولو» نیز درباره علت خوانش کتاب «آذر در زهره» در دبیرستان فروغ رشت می گوید: انتشارات شهر قلم، مجموعه کتاب هایی تحت عنوان «زنان و مردانی که ایران را ساختند» برای گروه سنی کودک و نوجوان منتشر کرده است و هر جلد به معرفی یکی از شخصیت های علمی ایران می پردازد که خدمات شایسته ای را ارائه داده اند. برای این انتشارات مایه تعجب بود که چرا جلدی که به معرفی دکتر آذر اندامی، کاشف واکسن وبای التور می پردازد، آنگونه که شایسته است در زادگاهش معرفی نشده است.

دلارام جباری که کارگاه های کتابخوانی و قصه خوانی برای کودکان در محل کتابفروشی برگذار می کند، می افزاید: بچه های کارگاه قصه خوانی فقط نام آذر اندامی را به واسطه نامگذاری یک خیابان در رشت شنیده و شناختی از خدمات وی نداشتند. بنابراین تصمیم گرفتیم خوانش کتاب در محل دبیرستان فروغ باشد که خود در آنجا درس خوانده بود. جالب آنکه تصاویر مربوط به این کتاب، پنجره های چوبی و معماری همین مدرسه فروغ است.

جباری تصریح می کند: در ضمن کتابخوانی، کودکان متوجه شدند که بخاطر تلاش های انسان دوستانه دکتر اندامی، یک سیاهچاله در سیاره زهره به نام وی نامگذاری شده و دنیا بیش از ما قدردان زحمات کسی است که جان بسیاری از کودکان را نجات داده است.

مدیر کتابفروشی «ماهی سیاه کوچولو»، با اشاره به تقدیر از کفاش گذر حاج آقا بزرگ می گوید: وقتی مردم محله می بینند که شهروندان قدردان زحمات کسی هستند که شاید به ظاهر کار کوچکی کرده است، برای کارهای بزرگتر پیشقدم می شوند. «رحیم ابراهیم زاده»، با رنگ کردن درب چوبی مدرسه پسرانه ابوریحان بیرونی در گذر حاج آقا بزرگ، خاطره این مدرسه قدیمی را که در زلزله سال ۱۳۶۹ تخریب شد، زنده کرده است. وقتی قابی حاوی چند تمبر قدیمی و یک کبریت ۷۰ ساله را به وی هدیه دادیم، متوجه شدم که تمام کسبه گذر حاج آقا بزرگ برای او کف می زنند و از او به شایستگی و احترام یاد می کنند.

جباری به سلسله برنامه های محله گردی پیاده مادران و کودکان اشاره می کند و می افزاید: با اینکه متاسفانه بسیاری از بناهای تاریخی بجامانده از این شهر مرمت نشده است، ولی هر بار که در کتابفروشی اعلام می کنم، برنامه محله گردی داریم، به قدری استقبال زیاد است که ناچاریم، بخشی از متقاضیان را به برنامه های بعدی وعده دهیم و این حجم اشتیاق نشان می دهد که آینده سازان این کشور، به شدت دلبسته شهر و مفاخر علمی خود هستند.

انتهای پیام