مهدی صفی‌خانی شنبه ۱۵ مهر در نشست مدیریت، حفاظت و بهره‌برداری پایدار از غارها در همدان که به‌ صورت آنلاین با حضور کارشناسانی از سراسر کشور با محوریت دبیرخانه کارگروه غارشناسی استان همدان برگزار شد، اظهار کرد: از ۴۲ دهنه غار شناسایی شده در استان همدان بیش از ۱۰ دهنه در مناطق حفاظت‌شده شراء همدان، ملوسان نهاوند، لشگردر ملایر و خانگرمز تویسرکان قرار دارند و مسئولیت حفاظت این غارها بر عهده سازمان حفاظت محیط‌زیست بوده و در خارج از این مناطق بر عهده سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری است.

وی تعداد غارهای موجود در کشور را تا ۳۰۰۰ عنوان کرد و ادامه داد: برخی از این غارها از جمله غار علیصدر به علت ویژگی‌های خاص دارای شهرت جهانی هستند.

صفی‌خانی با معرفی کارگروه غارشناسی گفت: در بسیاری از کشورها نهادهایی مسئولیت سیاستگذاری، نظارت و حفاظت از غارها را برعهده دارند که این مسئولیت در کشور ما بر عهده کارگروهی است که از نمایندگان نهادهای مرتبط دولتی و غیردولتی تشکیل شده و دبیرخانه آن در سازمان حفاظت محیط‌زیست (معاونت محیط طبیعی و تنوع زیستی) مستقر است. این کارگروه به استناد تصویب‌نامه هیأت وزیران تشکیل شده و مدیریت غارهای کشور را برعهده دارد.

وی یادآور شد: آگاهی از ارزش‌های زیستی غارها در حفاظت از آنها مؤثر خواهد بود. امروزه غارها در دنیا با تهدیداتی روبرو هستند که از آن جمله می‌توان به عدم شناخت از غارها و زیستمندان آنها، معدن‌کاری، جاده‌سازی، گردشگری غیرمسئولانه و بهره‌برداری‌های بی‌ضابطه اشاره کرد.

دبیر کارگروه غارنوردی و غارشناسی فدراسیون کوهنوردی کشور نیز گفت: مردم متوجه شده‌اند که غارها بخش مهمی از میراث طبیعی هستند و ضروری است بازدید از غارها به شیوه‌های علمی سازماندهی، کنترل و مدیریت شود.

 سارا عدالتیان بیان کرد: گردشگری غار در حال تبدیل‌شدن به بخش مهمی از صنعت گردشگری است بنابراین حفاظت از طبیعت و حفظ فرآیندهای طبیعی در غارها دو جنبه‌ای است که در توسعه غارها برای اهداف گردشگری باید مورد توجه ویژه قرار گیرد.

عدالتیان با بیان اینکه بیش از ۷۶۶ میلیون نفر در صنعت گردشگری غار فعالیت می‌کنند، تأکید کرد: بازدیدکنندگان باید در مورد اهمیت و آسیب‌پذیری غارها آموزش داده شوند تا از اعمال و رفتار آنها داخل غار که باعث آسیب دائمی و جبران‌ناپذیر نشود، جلوگیری شود.

وی خاطرنشان کرد: تغییرات در محیط غار در نتیجه راه‌اندازی مسیرهای گردشگری، ورودی‌ها، روشنایی، افزایش دما و فشار جزئی CO۲، شستشوی غارها با مواد خطرناک، تجمع گردوغبار و دوده رخ می‌دهد و برای به‌حداقل‌رساندن این تغییرات و آسیب‌ها، رعایت قوانین تک‌تک کشورها و دستورالعمل‌های اتحادیه بین‌المللی غارشناسی UIS و انجمن بین‌المللی غارهای نمایشی ISCA ضروری است.

عدالتیان با برشمردن ارزش و اهمیت غارها گفت: غارها از لحاظ باستان‌شناسی، زیست‌شناسی، اقلیم‌شناسی دیرینه، زمین‌شناسی، آب‌شناسی و کارست حائز اهمیت هستند و از ۴۰۰ هزار سال قبل سکونتگاه انسان در ایران بوده‌اند.

وی وجود جمعیت خفاش‌های حشره‌خوار را از ویژگی‌های مهم غارها دانست و بیان کرد: کاهش جمعیت خفاش‌های حشره‌خوار سالانه ۳.۷ میلیارد دلار به صنعت کشاورزی جهان آسیب می‌زند، این نوع خفاش‌ها شکارچیان اصلی حشرات و آفات هستند و به تعادل اکوسیستم‌ها کمک می‌کنند.

وی دیگر مزیت غارها را تأمین آب‌های زیرزمینی دانست و بیان کرد: ۱۳ درصد آب‌های زیرزمینی دنیا در مناطق کارستی قرار دارند که ۷۰۰ میلیون نفر، آب موردنظرشان را از سنگ‌های کربناته مناطق کارستی تهیه می‌کنند و حدود ۲۵ درصد از آب آشامیدنی جهان از حوزه کارست تأمین می‌شود که تنها منبع آب آشامیدنی ۱۰ درصد جمعیت جهان است.

دبیر کارگروه غارنوردی و غارشناسی فدراسیون کوهنوردی کشور اظهار کرد: در حال حاضر بیش از ۵۶ محل کارستی و غار در جهان جزء فهرست میراث طبیعی جهانی یونسکو ثبت شده است.

وی با برشمردن درجه‌بندی غارها گفت: درجه‌بندی غارها براساس ارزش باستانی، دیرینه‌شناسی، میزان بازدید، ارزش زمین‌شناختی، ارزش آب‌شناسی و ارزش زیستی صورت می‌گیرد و از نظر اهمیت حفاظتی به چهار دسته درجه یک(دسترسی ممنوع)، درجه ۲(دسترسی محدود)، درجه ۳(گردشگرپذیر) و درجه ۴(دسترسی آزاد) تقسیم می‌شود.

عدالتیان تصریح کرد: غارها دارای اکوسیستم‌های منحصربفرد و آسیب‌پذیری هستند که محدود به ناحیه خاصی بوده و نیاز به محافظت دارند.

به گزارش ایسنا، غار سراب در ۸۷ کیلومتری شمال همدان در شهرستان کبودراهنگ و در نزدیکی روستایی به همین نام واقع شده است. دهانه غار در کنار دریاچه جلو غار، واقع در یک کیلومتری روستای سراب قرار گرفته است.

انتهای پیام