علیرضا خزائلی، مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان قزوین، در گفت‌وگو با ایسنا در خصوص اولین سمینار ملی روش استحکام‌بخشی بناهای تاریخی با رویکرد میان‌رشته‌ای و بررسی روند مطالعات استحکام بخشی مسجد جامع قزوین، اظهار کرد: انتخاب درست مقیاس شرط عقل برای ورود به یک مسئله است و درخصوص بنای تاریخی باید توجه داشت که بنا چطور و با چه مقیاسی ساخته شده؟ معمار قزوینی مسجد جامع مقیاسی داشته که با آن مقیاس وزن و طول را که منجر به ساخت حجم فعلی شده انتخاب کرده و امروز با انتخاب متر و کیلوگرم و استفاده از علم مهندسی سازه و تکنولوژی و نرم افزارهای جدید مقیاس جدیدی برای تحلیل سازه این بنای تاریخی انتخاب کرده‌ایم.
وی با اشاره به مطالعاتی که در دو فاز در خصوص مسجد جامع قزوین انجام شده است، گفت: در پاسخ به این سوال که آیا گزارش منتج به اقدامات اجرایی است؟ پاسخ ما این است که چرا نشود؟ از زمان سن پائولوزی تا امروز چیزهایی به سازه ورود کرده اما ورود ما در این زمینه روشمند و علمی خواهد بود و قبل از هر اقدام اجرایی طرح را در معرض ارائه بین متخصصین قرار دادیم و درخواست ما این است که متخصصان گزارش را با جزئیات بیشتر مطالعه کنند و نقد و پرسش را به ما برگرداند.
این مسئول تصریح کرد: از سال ۱۳۹۹ تا به امروز یعنی به مدت سه سال بنای مسجد جامع از لحاظ رفتارشناسی با ابزارهای دقیق دیجیتالی در حال پایش و مانیتورینگ است که به صورت روزانه و ماهانه تمامی حرکات بنا ثبت و ضبط می‌شود که علاوه بر آنکه اطلاعات خوبی از تأثیر اقدامات گذشته می‌دهد برای اقدامات آتی نیز مبنای خوبی برای تصمیم‌گیری خواهد بود. ما تصمیم داریم مانیتورینگ و رفتارشناسی بنا را تا سال‌ها پس از اقدامات نیز ادامه دهیم تا کاملاً بر تغییرات اثرگذار بر بنا مسلط باشیم.
مدیرکل میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری استان قزوین یادآور شد: تیم اجرایی مسجد جامع قزوین حتماً باید تحقیق را بیشتر کند و اگر مداخله‌ای هم برنامه‌ریزی می‌شود با ابزار امروزی با دقت بیشتر انجام گردد و فرایند پایش از قبل، حین و بعد گزارش دهد که توانسته به اهداف خود برسد یا نه ضمن اینکه باید نتایج مطالعات و هر اقدامی به اشتراک گذاشته شود.
تکلیف داربست‌های مسجد جامع قزوین چیست؟
دکتر احمد شکوه‌فر، عضو تیم اجرایی سمینار روش استحکام بخشی بناهای تاریخی، در حاشیه این مراسم به ایسنا گفت: ما در خصوص بهترین راهکار برای ایمن‌سازی بناهای تاریخی تحقیق کرده‌ایم و در خصوص سازه مسجد جامع قزوین که موضوع ویژه سمینار است تاکنون اقدامات مختلفی توسط تیم‌های مختلف در سال‌های مختلف انجام شده است، از جمله این اقدامات می‌توان به احداث حلقه بتنی در قسمت گنبدخانه و خرپای فلزی در این قسمت اشاره کرد و همچنین داربست‌های فلزی در داخل سازه برای مشاهده و علامت‌گذاری و آسیب‌شناسی برپا شده است.
وی با بیان این موضوع که دو فاز مطالعاتی در خصوص مسجد جامع قزوین صورت گرفته، بیان کرد: در این مطالعات آثار دخالت‌های گذشته به طور کامل بررسی شده و یک سری دستورالعمل در خصوص این بخش بیان شده است؛ از سوی دیگر سناریوهایی که باعث بروز ترک در سازه شده هم مورد بررسی قرار گرفته است.
عضو تیم اجرایی سمینار روش استحکام بخشی بناهای تاریخی ادامه داد: فرونشست و فرسایش هم در این تحقیق مورد توجه ما بوده که بتوانیم بفهمیم کدام یک از این علل تأثیر بیشتری روی تخریب سازه داشته، در فاز اول مطالعات این نتیجه حاصل شد که عامل نشست می‌تواند عامل اصلی در بروز مشکلات مسجد جامع باشد و در فاز دوم مطالعات، تحقیقات مربوط به ساختگاه به شکل گسترده‌تر تکرار شد و تمام مطالعات ژئوتکنیک جهت سنجی مطالعات مرحله قبل مجدداً انجام شد.
وی عنوان کرد: با انجام تحقیقات جدید به دنبال این هستیم که نقطه شروع نشست‌ها را پیدا کنیم و از طریق روش‌هایی مثل تزریق و یا اصلاح خصوصیات مکانیکی خاک که کمترین اثر را روی بنا داشته باشد بتوانیم این مسئله را برطرف کنیم. در ادامه این مطالعات در صورتی‌که نتایج پایش سازه که در حال انجام است پس از انجام اقدامات اجرایی، کاهش سرعت رشد ترک‌ها را نشان دهد، می‌توان به ترمیم ترک‌ها و مشکلات دیگر از طریق راهکاریی همچون تزریق ملات‌های ترمیمی اقدام کرد.
عضو هیئت‌علمی دانشگاه آزاد قزوین در پاسخ به این سؤال که آیا می‌توان داربست‌های داخل گنبدخانه مسجد جامع عتیق را برداشت، توضیح داد: از دیدگاه سازه‌ای المان‌های داربست برای سازه‌های موقت به کار گیری می‌شوند، و استفاده از آن‌ها به عنوان مهار منطقی نیست.
شکوه‌فر در پایان تصریح کرد: ما ظرفیت داربست‌های موجود در گنبدخانه را به طور کامل مورد بررسی کیفی و کمی (مدل عددی) قرار داده‌ایم، مجموعه داربست‌های موجود در تحلیل سازه از خود ناپایداری نشان می‌دهند و همچنین نسبت باربری عناصر قائم داربست‌ها نشان می‌دهد اکثر این المان‌ها تحت بارگزاری جانبی بسیار محدود از بین می‌روند.
انتهای پیام
نظرات