• دوشنبه / ۲۵ دی ۱۴۰۲ / ۲۰:۱۲
  • دسته‌بندی: فرهنگ حماسه
  • کد خبر: 1402102518247
  • خبرنگار : 71451

حقایق تلخ و شیرینی درباره مجموعه ۷۸ جلدی فرهنگ‌نامه اسارت

حقایق تلخ و شیرینی درباره مجموعه ۷۸ جلدی فرهنگ‌نامه اسارت

آیین معرفی مجموعه ۷۸ جلدی فرهنگ‌نامه اسارت به تالیف مسعود ده‌نمکی در تالار رودکی برگزار شد.

به گزارش ایسنا، سعید اوحدی رییس اسبق بنیاد شهید و امور ایثارگران و از آزادگان دوران هشت سال دفاع مقدس در آیین معرفی مجموعه ۷۸ جلدی فرهنگ‌نامه اسارت نوشته  مسعود ده‌نمکی، بیان کرد: حلقه‌های عالم خلقت ظاهر و باطنی دارند؛ یک وقت ما از یک کویر عبور می‌کنیم که یک ظاهر خشک دارد که با چشم سر باید از این کویر عبور کرد اما اگر یک مهندس زمین‌شناس در این کویر حضور داشته باشد، شاید با کاوش در لایه‌های زمین به گنجینه‌های بزرگی از معادن برسند.

وی ادامه داد: پدیده‌های معنوی نیز چنین می‌باشند؛ نماز و عبادت ما نیز چنین است که اگر دل به ان‌ها داده شود نماز موجب معراج مومن می‌شود لذا کنه و درون پدیده‌های عالم مهم است.

این آزاده دفاع مقدس با بیان اینکه فاصله ظاهر و باطن پدیده‌های عالم به شناخت انسان‌ها ربط دارد، توضیح داد: ما به هر اندازه که از پدیده‌ها شناخت داشته باشیم در واقع از ظاهر برای شناخت آن بهره گرفته‌ایم؛ این مسئله درباره اسارت وجود دارد. اتفاقی که رهبر انقلاب درباره آن فرمودند، اسرا ذخایر بزرگ و گنجینه‌های این انقلاب می‌باشند.

اوحدی یادآور شد: کتاب‌هایی که امروز رونمایی می‌شوند، بستری برای عبور از ظاهر به باطن اسارت است. در این مجموعه بیش از چندین هزار صفحه به رشته تحریر در آمده است. این مجموعه دایرة المعارف اسارت است. رهبر انقلاب در چهلمین سالگرد دفاع مقدس فرمودند یکی از آفت‌های بزرگ دفاع مقدس «تحریف» است؛ تحریف می‌تواند منجر به فروپاشی ارزش‌ها شوند و جریان‌های فرصت طلب با تحریف، همه چیز را وارونه را نشان دهند و کار ده‌نمکی برای شفاف‌سازی فرهنگ اسارت است که نسل به نسل برای آینده خواهد ماند.
وی  گفت: نگارش ۷۰۰ موضوع برای اسارت در ۸۰ هزار صفحه با نگاه تحلیلی یک اراده قوی می‌طلبد. چه شد که با وجود اینکه بعثی‌ها برای شستشوی مغزی اسیران ما از روانشناسان استفاده می‌کردند خداوند عظمتی به این‌ عزیزان داد که رهبری درباره آن‌ها فرمودند، اسرا گنجینه‌ بزرگ این انقلاب هستند.

اوحدی در بخش دیگر سخنان خود با بیان خاطراتی از مرحوم حجت‌الاسلام ابوترابی پرداخت و روایت کرد: مرحوم ابوترابی اسارت را قطعه‌ی از بهشت بر روی زمین می‌دانست و تاکید می‌کرد امروز که اسیران بعد از اسارت در جامعه هستند از این ابراز نگرانی دارند چراکه از یک بهشت زمینی عبور کرده‌اند. 

وی گفت: بعد از رحلت حصرت امام(ره) در اردوگاه درگیری شد و بعثی‌ها می‌دانستند حاج‌آقای ابوترابی مایه وحدت است، برای همین قصد داشتند ایشان را از اردوگاه ۱۷ جابه‌جا کنند درحالی که ایشان نگران انسجام اسرا بودند. ابوترابی در لحظه آخر قرآن را بلند کردند و گفتند، عزیزان من! اگر جرأت کردید پا روی این قرآن بگذارید که می‌دانم نمی‌گذارید، بگذارید اما روی حرمت یکدیگر پا نگذارید. 

این آزاده خاطرنشان کرد: انسان هم یک ظاهر و باطن دارد و ابوترابی به باطن انسانی نگاه می‌کرد که خلیفه‌الله است. ایشان متوجه شدند ما ابهام داریم و فرمودند خداکند قرآن را از عرش به قلب پیامبر نازل کردند تا انسان را از فرش به عرش برساند. این کتاب‌ها زمینه‌های خواهند بود تا از هیجانات خاطرات اسارت به کنه و باطن برسیم.

در ادامه، حسن رحیم‌پور ازغدی در ارتباطی مستقیم با این مراسم خطاب به نسل جوان گفت: افرادی همچون ده‌نمکی به تشویق کسی کار نداشتند و خلاف جریان عمل می‌کنند و عادت به‌سختی دارند. اولا باید از کار جدید ایشان تقدیر بکنیم و قدر آن را ۵۰ یا ۱۰۰ سال بعد نیل‌های بعد خواهند فهمید.

وی افزود: هنوز غربی‌ها براساس یاداشت‌ها و متون محتواهای جدید را به‌ نام مستند تولید می‌کنند و این در راستای مدیریت افکار عمومی به اسم تاریخ گذشته است. آنها جای شهید و جلاد را عوض می‌کنند و از چهره‌های بد آدم‌هایی وب می‌سازند و آنچه در آینده مانع تحریف می‌شود کارهایی از جنس همین فرهنگ‌نامه اسارت و اسارت است. 

این استاد دانشگاه با بیان اینکه ممکن است خط و مشی و سلیقه‌های افراد مختلف بشود، یادآور شد: برخی‌ها فقط به پول معتقدند و بخاطر پول فیلم و کتاب تولید می‌کند و این افراد بخاطر اینکه دروغگو هستند مورد استقبال قرار می‌گیرند. مرحوم طالب‌زاده در زمینه نقل شهدا تلاش کرد و از دنیا رفت و شهید آوینی در زمان خودش این طور بود و از طرفی افرادی چنین کارهایی می‌کنند اما ظرفیت ادامه دادن ندارند و یک‌مرتبه به‌شک می‌افتند که چرا باید از ارزش‌ها و انقلاب دفاع کنیم. 

رحیم‌پور ازغدی گفت: ده‌نمکی بدون هیچ مقدمه  وارد هر کاری شده است در رده یک آن قرار گرفته است. ایشان وقتی نشریه منتشر کرد پرفروش‌ترین شد و مستندهای ایشان پرفروش شد. در سینما هم که وقتی وارد شد پرفروش‌ترین فیلم‌های سینمای شد که نشان می‌دهد یک جوهره انقلابی دارند که باید در مقابل استقامت، شجاعت و خلاقیت ایشان احترام گذاشت. او کارهای زیادی انجام می‌دهد و بیشتر از بسیاری مجموعه‌ها که بودجه‌های زیاد دارند، کار می‌کنند. این نمونه‌ها الگوهای خوبی برای جوانان و نوجوانان است که نامید نباشند و بدانند در چنین شرایطی می‌توان کار اثرگذار کرد. 

در ادامه، مسعود ده‌نمکی در سخنانی گفت: خیلی خوشحالم که در جمع شما عزیزان هستم. به اعتقاد من در جمع ایثارگران چند قشر از دیگران مظلوم‌ترند، اما بخاطر فقدان فرهنگ‌سازی این افراد کمتر شناخته شناخته شده هستند و بخاطر عدم مطالبه حقوق خودشان بیشتر مظلوم بودند. من براساس یافته‌هایم معتقدم جانبازان اعصاب و روان و خانواده هایشان و شرایطی که در آن زندگی می‌کنند هم یکی دیگر از اقشار هستند. بخش دیگر ایثارگران مظلوم، آزادگان هستند چون داستان ایثارگری آن‌ها در زمین دشمن بوده است و ثبت نشده است. 

حقایق تلخ و شیرینی درباره مجموعه ۷۸ جلدی فرهنگ‌نامه اسارت

وی گفت: براساس آموزه‌هایی که در تعالیم نظامی وجود دارد، فرار از زندان عزت نیست.در عراق ۳۰ اردوگاه داشتیم که هرکدام شرایط اقلیم و جمعیت متفاوت داشته‌اند. رئیس سازمان جاسوسی فرانسه وقتی به عراق می‌رود و از زنداهای رژیم بعث بازدید می‌کند، در کتابش می‌نویسد من در چهره اسیران ایرانی چهره‌ها و چشم‌هایی را دیدم که تداعی کننده جنگ جهانی را داشت. او می‌گوید من آدم‌هایی دیدم که انگار اسیر نبودند. نازی‌ها به برخی از قوانین ژنو پابند بودند، اما بعثی‌ها چنین نبودند. مطالعه تاریخ آزادگان به ما ثابت می‌کنند.

ده‌نمکی خاطرنشان کرد: رژیم بعث مسولین اداره کردن اردوگاه‌ها را از خبیث‌ترین افراد انتخاب می‌کردند. ولی رئیس زندان بعثی در مقابل حاج آقای ابوترابی احترام می‌گذارد و می‌گوید ما اسیر شما بودیم و این چه اتفاقی بوده است که دشمن اعتراف می‌کند. حاج آقا ابوترابی که بدون هیچ دعوتی به مراسم ازدواج من آمده بود و فقط رابطه دلی به هم داشتیم به من گفت: نگاه از بیرون به مقوله اسارت کن. یک روایت جمعی و نگاه بیرون از اسارت است و هیچ تحمیلی در آن نیست.

وی افزود: وقتی ستاد آزادگان تشکیل شد و من مشغول گزینش آزادگان بودم، گفت: از اول جنگ ۱۶ هزار اسیر دادیم و سه ماه آخر جنگ ۳۰ هزار اسیر دادیم که قابل مطالعه است. از مظلومیت آزادگان همین که وقتی از اسارت حرف می‌زنیم فقط اسم حاج‌آقای ابوترابی و چند نفر دیگر بودند درحالی که در هر اردوگاه ده‌ها قهرمان داشتم که اگر در هرجای دنیا بودند، این‌ها قهرمان بودند.  ۵۰ همکار خانم در طول ۲۰ سال حدود ۵ هزار مصاحبه را درباره اسیران پیاده کردند. مجموعه این تلاش بیشتر از ۷۸ جلد کتاب است که می‌توان بیشتر با موضوعات مختلف چاپ شود و ده‌ها نفرات از افرادی که در این مجموعه مصاحبه داده‌اند، فوت کردند. 

این پژوهشگر یادآور شد:جحم نرم‌افزاری این فعالیت ۸ ترابایت است.کاری که صدها میلیارد هزینه دارد اما مجموعه‌ها آن را قبول نکردند پس چون آزادگان مظلوم‌اند کار فرهنگی آن‌ها هم مظلوم است. 

در ادامه این آیین، سردارمحمداسماعیل کوثری بیان کرد: حقیقتا جنگ فی‌نفسه چیزی خوبی نیست، اما دفاع اعتقادی و غیر اعتقادی بر هر انسانی واجب است. ما دفاع کردیم و جنگ تحمیلی توسط رزمندگان و فرماندهان شد دفاع مقدس که با دست خالی بود و سپاه و بسیج طفل شیرخواره بود و دو سال نداشت و کسی مثل ده‌نمکی و فرزندان رهبر انقلاب رزمنده شده بودند.

وی افزود: مردم در قالب بسیج به جبهه آمدند. مصطفی و مجتبی فرزندان مقام معظم رهبری ۵۰ روز بود که در دو کوهه بودند و حتی یک تلفن به منزل نزده بودند. من بعدا متوجه شدم. مادر این بچه‌ها پیغام داده بودند که آیا این بچه‌ها سلامت هستند؟ رهبر انقلاب که رئیس جمهور بود با دو کوهه تماس گرفته بودند و پیغام داده بودند اگر بچه‌های من شهید و زخمی شده‌اند اشکال ندارد، اما سعی شود اسیر نشوند و من این پیغام را به فرمانده گردان‌ها دادم.

این فرمانده دوران دفاع مقدس با اشاره به پایان جنگ تحمیلی گفت: جنگ تمام شد و دوره هشتم در مجلس در خدمت حدادعادل بودیم که گفتند آقا کتاب «همپای صاعقه» و «ضربت متقابل» را خوانده‌اند و برای مراسم به محضر رهبری رفتیم. یکی از بچه‌های ما درباره پیغام رهبر انقلاب سوال کردند که منظور شما چه بود که رهبری فرمودند اگر بچه‌های ما شهید می‌شدند برایمان افتخار بود که جز خانواده شهدا بودیم، اما اگر اسیر می‌شدند حتمأ شناسایی می‌کردند تا امتیاز بدهیم و من چون امتیار بده نیستم و نخواهم بود در مقابل دشمن می‌ایستادم. اینجاست که اگر بچه‌ها تمام هستی‌شان را می‌دهند و دنیا را به تعجب وا می‌دارند بخاطر این تفکر است. من به آقای ده‌نمکی تبریک می‌گویم.  بعد از پذیرش قطعنامه که منافقین حمله کردند طوری بودند که بچه ها اسیر می‌شدند. برخی از برادران عزیز آزاده ما چهار زبان در اسارت یاد گرفتند؛ ان‌جا دانشگاه انسان‌سازی بود.

در بخش دیگر این مراسم، غلامعلی حدادعادل رییس فرهنگستان زبان و ادب فارسی، توضیح داد:  من این مجموعه را ندیده‌ام و طبعا اگر می‌خواندم بهتر می‌توانستم نظر بدهم، اما درباره این مجموعه مطالعه کوتاهی کرده‌ام که ۱۵ گزاره درباره آن نوشته‌ام. اولا اینکه انقلاب و جنگ جامعه ما را تغییر داد؛ نمی‌گویم همه را تغییر داد، اما جامعه امروز ایران جامعه گذشته نیست.
وی ادامه داد: من قبل و بعد از انقلاب را تجربه کرده‌ام. یکی از نمونه و نشانه‌های این تغییرات فراوانی واژه‌هاست که نمونه آن فراوانی واژه شهید و شهادت است. نکته دوم اینکه کار ده‌نمکی کار کوچکی نیست بلکه کاری سنگین، مفصل، طولانی و سختی بوده است و با رونمایی از این کار روکم‌کنی از دیگران کرده است. چون کار سهل و ساده‌ای نیست. در ما ایرانی‌ها حس تاریخی ضعیف است. طوری تربیت نشده‌ایم که ارزش تاریخ و تاریخ‌نگاری را بدانیم.
رییس فرهنگستان زبان و ادب فارسی افزود: اسناد مصالح یک تاریخ واقعی است و تاریخی معتبر است که بر پایه اسناد باشد. ما در این کار در انقلاب بسیار کوتاهی کرده‌ایم و با تمام سندنگاری‌ها هنوز اسناد انقلاب و دفاع مقدس ثبت و ضبط نشده است. هرچند با پیروزی انقلاب فصل تازه‌ای در انتشار اسناد به وجود آمد که سبک جدیدی شد. درباره انقلاب مخالفان انقلاب در ثبت وقایع انقلاب نسبت به انقلابیون پیش‌دستی کردند و حبیب لاجوردی اولین‌کسی بود که به سراغ افراد رژیم پهلوی رفت و تاریخ شفاهی گرفت که همان هم به درد ما می‌خورد و ما دیر اقدام کردیم که اگر امروز جلوی این ضرر را بگیریم، سود است. باید تاریخ را کسانی بنویسند که خودشان در صحنه بوده‌اند.

وی با اشاره به اینکه اگر خودمان تاریخ ننویسم برایمان تاریخ می‌نویسند، ادامه داد:پرویز ثابتی رسما انکار می‌کند که در ساواک شکنجه‌گر بوده است و این چه دروغی است که هنوز افراد شکنجه شده زنده‌اند و ثابتی می‌گوید ما شکنجه نمی‌کردیم! من شخصا از زندان اوین خاطره دارم که چگونه ثابتی از این اتاق به اتاق دیگری می‌رود و افراد را شکنجه می‌کرد. خاطرات علم در ۷ جلد منتشر شده است. به اعتقاد بنده معتبرترین و مفیدترین خاطرات دوران طاغوت برای اثبات حقانیت انقلاب، همین خاطرات است.
حداد عادل یادآور شد: همانطور که شهدای گمنام داریم باید بدانیم قهرمانان گمنام داریم؛ اسیران ما قهرمانان گمنام هستند. رمان حاوی تخیل است، اما خاطرات اسرا تخیل نیست و واقعیت است خیلی بیشتر از کتاب‌های رمان تاثیرگذار است و افراد را می‌سازد و سازنده است. این کتاب‌ها شاید به‌لحاظ فنی و روشی مشکلاتی داشته باشند اما این قابل حل است. مصاحبه‌هایی که ایشان انجام داده است ماده‌ای خام برای انواع کتاب‌های دیگر و همانند صنعت بالادستی خواهد بود که منشا ده‌ها صنعت میان دستی خواهند شد.
وی در پایان گفت:زبان اسارت می‌تواند به زبان‌شناسان کمک کند. حتمأ در اردوگاه‌ها اصطلاحات زیادی وجود داشته که قابل پرداختن است و می‌تواند به زبان‌شناسان کمک کند.

وحیدی جلیلی قائم‌مقام رئیس سازمان صدا و سیما در امور فرهنگی نیر در ادامه این مراسم گفت: خدا را شاکرم که شاهد آثار دیگر آقای ده نمکی و خدمت دیگری از ایشان برای کمک به فضای فرهنگی کشور هستیم که امیدوارم نقطه آغاز فعالیت‌های دیگری در قالب‌های هنری قرار گیرد.

وی یادآور شد: قضیه اسارت دارای ابعاد تراژدی و حماسه است و ده‌نمکی در مجموعه فعالیت‌های هنری و رسانه ای خود به هر دو وجه توجه کرده است. او از فقر و فحشا تا اخراجی‌ها و معراجی‌ها را ساخته است ولی نسبت به وجه معنوی و حماسی دفاع مقدس چشم نبسته است.

جلیلی خاطرنشان کرد: آزادگان از این جهت که در دل تهدید بودند و فرصت ایجاد کردند و در دل رنج، گنج افریدند، نمادی از تاریخ معاصر ایران شدند. درحالی که از رضاخان تا تقی‌زاده‌ها تلاش می‌کردند هویت ایرانی را بگیرند و او را از گذشته تاریخی باشکوه و هویت فرهنگی عمیق دور کنند،  ملت ما  برخلاف کسانی که تلاش می‌کنند دفاع مقدس را نبینند یا آن را صرفا سیاهی و تباهی ببینند؛ جریان هنر مقاومت سربلند است و توانسته است کارهای بزرگی انجام دهد و د عرصه سینما و ادبیات و تجسمی ادبیات و تاریخ نگاری کارهای بزرگی کرده است.

همچنین مهدی رمضانی دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور گفت: از انتشار این اثر سال‌ها می‌گذرد و رونمایی هم داشته است بخاطر همین ما عنوان معرفی برای آن انتخاب کردیم. انتشار این مجموعه حتمأ برای تولیدات مختلف و متعدد پیش‌برنده خواهد بود. 

وی تاکید کرد: با برگزاری این برنامه تمام کتابخانه‌ی اصلی کشور این کتاب را به مخزن می‌برند و هم زمان در سکوی های الکتروینک تمام این مجموعه منتشر شده است و افراد با هزینه‌ اندک می‌توانند آن را تهیه کنند.

انتهای پیام

  • در زمینه انتشار نظرات مخاطبان رعایت چند مورد ضروری است:
  • -لطفا نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.
  • -«ایسنا» مجاز به ویرایش ادبی نظرات مخاطبان است.
  • - ایسنا از انتشار نظراتی که حاوی مطالب کذب، توهین یا بی‌احترامی به اشخاص، قومیت‌ها، عقاید دیگران، موارد مغایر با قوانین کشور و آموزه‌های دین مبین اسلام باشد معذور است.
  • - نظرات پس از تأیید مدیر بخش مربوطه منتشر می‌شود.

نظرات

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
لطفا عدد مقابل را در جعبه متن وارد کنید
captcha