کتابخانه مرکزی یزد پس از قریب دو دهه بلاتکلیفی و وقفه عملیات اجرایی آن، بالاخره با تلاش‌های مسئولان استانی و نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور در اسفندماه سال ۹۸ آماده بهره‌برداری شد ولی افتتاح آن به‌ دلیل شیوع کرونا تا اسفند سال ۱۳۹۹ با حضور معاون اول رئیس جمهوری به تعویق افتاد.

این کتابخانه در زمینی به مساحت ۹۰۱۰ مترمربع و زیربنای ۸۴۵۶ مترمربع در چهار طبقه به طور کامل تجهیز و به عنوان دهمین کتابخانه مرکزی استانی با طراحی استاندارد فضاها و تجهیزاتِ بازطراحی شده و مدرن و همچنین پیش بینی بیش از ۴۰ خدمت کتابخانه‌ای فعالیت خود را آغاز کرد.

کتابخانه مرکزی یزد بیش از۸۰ هزار عنوان کتاب در موضوعات مختلف با افزون بر ۱۳ هزار نفر عضو فعال دارد و تنوع و جذابیت بسیار خدمات آن باعث شده تا بیشترین استقبال از سوی علاقمندان به این حوزه در شهرستان یزد را به خود اختصاص دهد.

مخزنی با قابلیت گسترش گنجایش تا ۳۰۰ هزار کتاب

مخزن کتاب و امانت کتابخانه مرکزی یزد که به صورت قفسه باز، طراحی و استانداردسازی شده هم اکنون افزون بر ۸۰ هزار نسخه کتاب در خود جای داده است ولی به گفته مسئولان کتابخانه قابلیت گسترش تا ۳۰۰ هزار نسخه را نیز دارد.

قفسه‌های کتاب متناسب با نیاز کتابخانه‌های پرمراجعه در بخش‌های مختلف طراحی شده و دارای فضای نشیمن و امکان تورق کتاب‌ها در فضای مخزن از ویژگی‌های دیگر آن است.

بخش مرجع این مخزن دارای نزدیک به دو هزار نسخه کتاب فارسی و ۵۰۰ نسخه کتاب غیرفارسی است؛ بخش نوجوان این مخزن نیز دارای پنج هزار نسخه کتاب نوجوان و فضایی مستقل و دارای استندهای مخصوص نوجوانان برای کار با نرم‌افزارهای تعاملی ویژه این گروه سنی به همراه ماکتی بزرگ از کره زمین و نیز ماکت آناتومی بدن انسان به ‌منظور استفاده‌ی نوجوانان است؛ همچنین بخش کتب کمک درسی این مخزن بیش‌ از ۳۲۰۰ نسخه کتاب موضوعی در این رابطه را در خود جای داده است.

تالارهای مطالعه مجهز؛ از خصوصی تا عمومی

این کتابخانه دارای چهار نوع تالار مطالعه شامل تالار مطالعه عمومی، تالار مطالعه‌ی خصوصی در قالب که اتاق‌های تک نفره مطالعه بعضاً دارای تخت و کامپیوتر و سایر امکانات، سالن مطالعه پژوهشگران، محققان و کارشناسان ارشد و دکترا و نیز تالار مطالعات گروهی برای تحقیقات و پژوهشهای گروهی است.

البته استفاده از هر یک از این تالارها هزینه‌های مختلفی را می‌طلبد؛ از حق عضویت معمولی ۷۵ هزار تومانی برای تالارهای عمومی تا هزینه اتاق‌های VIP با هزینه تا یک میلیون و ۸۰۰ هزار تومانی بسته به امکاناتشان.

تالارهای عمومی مطالعه در این کتابخانه در دو فضای مجزای خانم‌ها و آقایان با زیربنای بیش‌ از ۵۶۰ مترمربع دارای گنجایش ۳۶۰ نفر و ۱۳۰ کمد نگهداری وسایل اعضا و دارای تجهیزاتی استاندارد و متناسب با نیاز اعضا، حتی پیش‌بینی دسترسی به برق جهت استفاده از لپ‌تاپ و سایر امکانات الکترونیکی در میزهای مطالعه، طراحی شده است.

بخش پایگاه‌های اطلاعاتی و منابع الکترونیکی

خدمتی جدید در کتابخانه مرکزی یزد با امکان بهره‌گیری از اینترنت پرسرعت بر بستر فیبرنوری شامل پنج بخش اعم از پایگاه‌های اطلاعاتی، فیلم و موسیقی، خدمات اینترنتی، دیداری شنیداری و تحویل مدرک فراهم شده است.

در بخش پایگاه‌های اطلاعاتی دسترسی به بیش‌ از ۳۸۰۰ پایگاه اطلاعاتی از طریق پایگاه تأمین منابع علمی Megapaper برای اولین‌ بار در کتابخانه‌های عمومی استان ممکن است.

دسترسی آزاد پژوهشگران و محققان به مقالات علمی روز دنیا و در بخش تحویل مدرک جستجو و بازیابی اطلاعات در محل توسط کتاب‌دار و همچنین امکان ارسال منابع اطلاعاتی برای گروه‌های خاص از طریق پست الکترونیکی و پست و غیره، از دیگر ویژگی‌ها و خدمات قابل ارائه در این کتابخانه است.

در بخش دیداری شنیداری این کتابخانه نیز نزدیک به ۱۳ هزار کتاب صوتی در موضوعات متنوع تولید شده و محققان و پژوهشگران می‎توانند از آرشیو و محتواهای گذشته منابع دیداری و شنیداری نیز بهره‌مند شوند.

دسترسی به روزنامه‌ها و نشریات روز و گذشته

بخش نشریات کتابخانه که امکان استفاده راحت اعضا را در طبقه همکف و مرکز کتابخانه فراهم آورده، دارای بیش‌ از ۱۲۰ عنوان نشریه روز کشور در تمامی موضوعات است.

همچنین در این بخش امکان استفاده فیزیکی و مجازی به برخی عناوین روزنامه و مجلات و آرشیو آنها وجود دارد و برای اولین بار در سطح کتابخانه‌های عمومی کشور، امکان آگاهی از اخبار به‌روز و جاری از طریق استندهای ایستاده نمایشی و دسترسی به روزنامه‌ها و نشریات روز از طریق پایگاهMagiran  و سایر پایگاه‌های مرتبط در این کتابخانه مهیاست.

بزرگ‌ترین و مجهزترین بخش کودک در ایران

بخش کودک کتابخانه مرکزی یزد جزو بزرگترین، زیباترین و مجهز و با امکانات ترین بخش‌های کودک در کتابخانه‌های ایران است.

مکان یابی این بخش در طبقه همکف و نزدیکی فضای ورودی جهت دسترسی راحت کودکان و والدین از ویژگی‌های این کتابخانه است.

بخش کودک کتابخانه مرکزی یزد دارای بخش‌های متعددی از جمله بخش انتظار والدین، بخش خردسالان، بخش مادر و کودک، بخش مخزن، بخش امانت، بخش کتاب، کلاس‌های آموزشی، بخش بازی و سرگرمی، بخش نشریات کودک، بخش صحنه جهت نمایشها و برنامه‌های کودکانه است.

در این بخش شاهد فضاسازی استاندارد و استفاده از تجهیزات به‌روزی هستیم که امکان مراجعه و استفاده هم‌زمان ۸۰ نفر درچهار بخش اصلی، خردسال، مخزن، اتاق بازی و آموزش را فراهم کرده است.

از دیگر ویژگی‌های این بخش برگزاری کلاس‌های آموزشی با محوریت کتاب شامل کلاس‌های قصه‌گویی، نقاشی؛ کاردستی، سفالگری، نمایش خلاق و روباتیک و اوریگامی است.

بخش کودک کتابخانه مرکزی یزد دارای نزدیک به ۱۲ ‌هزار نسخه کتاب است که قابلیت گسترش مخزن به ۵۰ هزار نسخه نیز دارد.

این بخش که عضویت در ان برای کودکان با سن کمتر از ۱۲ سال به صورت رایگان است، همچنین شامل ۱۸ عنوان نشریه‌ی کودک، ۵۰ محصول اسباب‌بازی فکری آموزشی، امکان استفاده از بازی‌های دیواری و فضایی با نام اتوبوس خیال برای تفریح و سرگرمی و نیز پرورش و تقویت قوه تخیل کودکان است و شاید به همین دلیل باشد که تنها طی سه ماه گذشته با استقبال ۱۲ هزار نفری کودکان یزدی مواجه شده است.

کتابخانه‌ای دسترس‌پذیر برای تمام معلولان

کتابخانه مرکزی یزد دارای بخش‌های متنوع و در دسترسی برای تمام معلولان با توجه به طراحی استاندارد خود اعم از بخش‌های نابینایان و ناشنوایان است.

بخش نابینایان این کتابخانه که توسط یک زوج نابینا اداره می‌شود، دارای نزدیک به دو هزار نسخه کتاب بریل و ۱۳ هزار عنوان کتاب صوتی است.

این بخش دارای تجهیزات ویژه نابینایان شامل دستگاه بهدید، برجسته نگار، لوح و قلم، چاپگر بریل، دستگاه صحافی و سایر تجهیزات مورد نیاز کاربران روشندل و کم بیناست.

این بخش دارای ۶۷۵ نفر عضو فعال است که ۱۱۰ نفر از این اعضا از استان‌های جنوب شرق کشور و خارج از استان یزد هستند.

بخش نابینایان کتابخانه مرکزی یزد که در حال ‌حاضر قطب تولید کتاب بریل و گویا در کشور است، از دو دستگاه چاپگر بریل که با مهندسی معکوس در کشورمان تولید شده نیز برخودار است و نشریه ملی «نسل مانا» را به خط بریل جهت توزیع در کشور با تیراژ ماهانه ۱۵۰ جلد منتشر می‌کند.

انجام خدمات و فعالیت‌های فوق برنامه شامل نمایشنامه‌خوانی و کارگاه‌های آموزشی چاپ و صحافی کتاب بریل از دیگر خدمات ارائه‌شده در بخش نابینایان است.

دیگر بخش ویژه معلولان در کتابخانه مرکزی یزد، بخش ناشنوایان با بهره‌مندی از ۶۰ عنوان کتاب ویژه ناشنوایان عمدتاً کتاب‌های تصویری با متون اندک است.

فراهم‌آوری امکان استفاده راحت اعضای ناشنوا، مجهز به تلویزیون جهت نمایش فیلم‌های آموزشی و دارای ظرفیت حضور هم‌زمان ۱۰ نفر جهت جلسات آموزشی و برنامه‌های فرهنگی از دیگر ویژگی‌های این بخش است.

بخش ایزوله نسخ قدیمی و نیروهای متخصص آن

بخش نسخ یکی دیگر از بخش‌های ارزشمند این کتابخانه با مجموع قریب به ۸۰۰ نسخه کتاب شامل ۶۰ نسخه کتاب خطی، ۴۸۰ کتاب چاپ سنگی و ۲۵۰ کتاب چاپ سربی است.

این بخش که مجهز به دستگاه‌های رطوبت سنج، دماسنج و درب ضد سرقت است، توسط نیروهای متخصص در رشته‌ی نسخه‌شناسی اداره می‌شود.

در این بخش امکان تصویربرداری و استفاده از نسخ در محل ممکن است و کارشناسان آن در حال برنامه‌ریزی برای دیجیتال‌سازی تمامی نسخ موجود هستند.

برخورداری از نگارخانه و سالن جلسات

یکی دیگر از بخش‌های جذاب این کتابخانه، نگارخانه‌ی آن است که با زیربنای بالغ بر ۳۰۰ مترمربع ایجاد شده؛ مجموعه‌ای با نورپردازی ویژه که امکان نمایش نزدیک به ۱۰۰ تابلو را فراهم آورده است.
سالن جلسات این کتابخانه نیز دارای زیربنای ۱۳۰ مترمربع با ظرفیت ۴۰ نفر، مجهز به اتاق فرمان و سیستم صوت و پخش پیشرفته، اتاق VIP پذیرایی و استقبال از میهمانان ویژه است.
این سالن همواره پاتوقی برای اهالی کتاب و کتاب دوستان جهت برگزاری مراسمهای نقد کتاب، رونمایی کتاب و سایر برنامه‌های فرهنگی است.

میز خدمتی پرمشغله ولی آشنا به حوزه کتابداری

 بخش پذیرش این کتابخانه که به عنوان پیشانی این مجموعه مجهز و پرامکانات محسوب می‌شود، وظیفه‌ی راهنمایی مراجعان و اعضا در خصوص بخش‌ها و خدمات و برنامه‌ها، ثبت‌نام و ارائه کارت عضویت به اعضا، ثبت‌نام اعضا برای دسترسی به وای فای رایگان در تمامی بخش‌ها، ثبت‌نام اعضای استفاده‌کننده از اتاق‌های وی آی پی، اتاق مطالعه‌ی گروهی و تالارهای محققان و اطلاع‌رسانی خدمات، قوانین و مقررات، برنامه‌های کتابخانه و همچنین معرفی کتاب و سایر منابع اطلاعاتی از طریق نمایشگرهای ال اف دی و استند های لمسی اطلاع‌رسانی را برعهده دارند.

یکی از ویژگی‌های این کتاب‌خانه اهتمام به بخش کسب‌وکارها و آموزش مهارت هاست که در قالب کلاس‌های آموزشی مبتنی بر کامپیوتر و کلاس‌های آموزشی تئوری فعالیت دارد.

و سایر بخشها...

هم اکنون تکمیل این کتابخانه با اجرای فضاهایی مانند آمفی‌تئاتری با ظرفیت ۲۰۰ نفر، کافه کتاب، سالن غذاخوری، انبار مبادله، استودیوی تلویزیونی کتاب، فضاهای تجاری جهت برون‌سپاری، پیک کتاب، مرکز اسناد و آرشیو روزنامه‌ها و نشریات و نیز فروشگاه محصولات فرهنگی نیز در حال اجراست که امید می‌رود با راه اندازی آنها استقبال از این مجموعه فرهنگی و شاخص در یزد را به مراتب بیشتر کند.

استقبال از کتابخانه‌های شیک و دارای خدمات متنوع

«محمدمحسن رفیعی» مدیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی استان یزد می‌گوید: این که دولت سیزدهم به تکمیل این کتابخانه که چند سال قبل افتتاح شده، اهتمام نشان داده و در سفر رئیس‌جمهوری به استان یزد اعتباری برای آن منظور شده، جای بسی خرسندی و قدردانی دارد.

وی در این باره خاطرنشان می‌کند: در سفر اول رییس جمهور به یزد ۳۰ میلیارد تومان اعتبار برای تکمیل این مجموعه تصویب شد که هرچند اکنون شاهد افزایش این نیاز بودجه‌ای در گذر زمان هستیم ولی تاکنون ۱۰ میلیارد تومان آن از محل تعهدات استانی جذب شده و پیگیر جذب اعتبارات ملی باقیمانده هستیم.

رفیعی از اهتمام مسئولان استان به تکمیل و توسعه کتابخانه‌ها می‌گوید و اضافه می‌کند: این توجه به گونه ای بوده که در سالجاری  اعتبار تعمیر و تجهیز کتابخانه‌های استان دو برابر شده است.

این مسئول بر لزوم ایجاد کتابخانه‎های شیک و دارای خدمات متنوع تاکید و تصریح می‌کند: بررسی‌ها نشان می‎دهد که به دنبال بهسازی و استانداردسازی کتابخانه‌ها شاهد افزایش قابل‌توجه استقبال از آنها خواهیم بود لذا در صورت تحقق این مهم مردم نیز از این مجموعه‌ها استقبال خواهند کرد.

انتهای پیام