حامد نوروزی، دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه بیرجند در گفت‌وگو با ایسنا بیان کرد: واژه جشن در زبان فارسی از واژه اوستایی (یسنه) گرفته شده که به معنای ستایش و پرستیدن و قربانی کردن است و در فارسی میانه نیز واژه به صورت (یشتن) یعنی جشن گرفتن به کار رفته و همینطور ستایش کردن و علاوه بر این واژه عید نیز در کنار جشن قرار می‌گیرد.

وی گفت: جشن‌ها در همه فرهنگ‌ها با دعا و نیایش همراه است به همین دلیل در فرهنگ ایرانی اسلامی نیز به همین ترتیب بوده از جمله در رسم نوروز زردشتیان و مسلمانان نماز خاص دارند.

نوروزی با بیان اینکه با رسیدن عید ملزومات وجود دارد، که شستسو، پاک بودن تن و پوشیدن لباس نو از جمله آن‌ها محسوب می‌شود، گفت: با فرا رسیدن عید همه آلودگی‌ها را کنار گذاشته  و به صورت پاک و بی‌آلایش بدور از این پس به زندگی ادامه می‌دهند و در همه ایران پوشیدن لباس نو، پاکی و طهارت جزو ملزومات عید محسوب می‌شود.

دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه بیرجند با بیان اینکه یکی از کارهایی که در همه جشن‌ها و عیدها انجام می‌شود تهیه و تدارک خوراک مشخصی است، گفت: در خیلی از مناطق ایران انواع پلو یا برنج پخته و یا در بعضی از مناطق شیرینی‌های خاصی پخته می‌شود لذا آن چیزی که در همه جشن‌ها اتفاق می‌افتد تهیه نوع خاصی از خوراک است.

وی بیان کرد: ویژگی دیگری از جشن‌ها هدیه گرفتن و دادن است، اینکه بزرگترها به کوچک ترها هدیه می‌دهند یا کوچک ترها کار خاصی انجام داده یا در خصوص جشن خاص برای عروس‌ها که خانواده داماد هدیه خاصی برای عروس می‌برند.

نوروزی افزود: آخرین ویژگی معمولا شادی، آواز و برگزاری انواع بازی‌ها است که معمولا در همه جشن اتفاق می‌افتد که حتی در شب قبل از سال نو که نیز جشن چهارشنبه سوری می‌گیرند که مقدمه‌ای برای جشن نوروز است.

دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه بیرجند تصریح کرد: نوروز یک جشن باستانی است و از آن دسته از جشن‌های رایج در ایران محسوب شده که در پیش از اسلام رواج داشته و امروزه با تغییر و تحولاتی در ایران انجام می‌شود و بعضی از جشن‌ها و عیدها پس از اسلام در ایران رواج پیدا کرده مثل عید فطر، عید غدیر و عید مبعث که اینها عیدهای ایرانی اسلامی هستند ولی برخی از جشن‌ها عید باستانی است مانند عید نوروز و جشن یلدا که هر دو پیش از اسلام رواج داشتند.

وی گفت: انواعی از جشن‌ها را در پیش از اسلام وجود داشته مانند  مهرگان، گاهنبارها، میدیوزرم و میدیوشم  و جشن‌های دیگر که مهم ترین جشنی که در اصل در ایران باستان برگزار می‌شد جشن نوروز بوده است.

نوروزی با بیان اینکه عید نوروز در اعتدال بهاری برگزار می‌شود، بیان کرد: در اوستا ذکری از نوروز نیست ولی معمولا نوروز را در کنار جشن مهرگان قرار می‌دهند چراکه عید نوروز را ابتدای بهار و جشن مهرگان را ابتدای خزان را می‌گفتند.

دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه بیرجندگفت: نوروز سالگرد آفرینش و تجدید حیات بوده روزی که دوباره زندگی زاده می‌شود و برخی از گذشتگان معتقد بودند آفرینش در روز مهرگان اتفاق افتاده است لذا جاهز، نوروز را از مهرگان قدیمی‌تر دانسته و گفته که از قدیم رسم براین بوده پادشاهان نوروز و مهرگان را جشن بگیرند آنطور که در اساطیر آمده نوروز ۲۵۰۰ سال قدیمی‌تر از جشن مهرگان است به همین دلیل در خیلی از منابع در کنار هم آمده و نوروز مقدم بر مهرگان است و هر دو نشانگر پایان یک فصل آغاز فصل دیگری هستند.

وی در خصوص مراسمات نوروز تصریح کرد: نوروز مراسمات خاص خود را دارد که تا ۱۳۰۴ شمسی مراسمی به نام  پنجه دزدیده یا خمسه مسترقه که در روزهای پایانی سال انجام می‌شد و به آن اندرگاه نیز می‌گفتند که این ۵ روز جزء هیچ یک از ماه‌های سال به شمار نمی‌رفت و در این ۵ روز مراسم پنجه برگزار و به دلیل گاه شماری و سال کبیسه این اتفاق می‌افتاده است.

نوروزی افزود: زمانی که گاه شماری رسمی ایران را تعیین شد و شش ماه آغاز سال ۳۱ روزه شد که تا آن زمان جشن خمسه مسترقه و پنجه دزدیده برقرار بود و همچنان نیز در برخی از مناطق جشن پنجک اجرا می‌شود.

دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه بیرجند بیان کرد:  یکی دیگر از مراسم‌ها که برگزار می‌شود (میز میر) نوروزی بوده که در این ایام خمسه مسترقه یا پنجه دزدیده اجرا می‌شد که امروزه مراسم پیشواز از نوروز همچنان در حال اجرا است که از جمله آن چهارشنبه سوری بوده که در چهارشنبه آخر برگزار می‌شود، نوروز خوانی حاجی فیروز و تکمچی از  مراسم‌هایی که مردم شادی و استقبال خود را از نوروز نشان می‌دهند.

انتهای پیام