سید محمدعلی رضوی در گفت‌وگو با ایسنا به تشریح وضعیت ایران در حوزه پژوهش و فناوری پرداخت و اظهار کرد: اگر نگاهی به تاریخچه تحقیق در ایران داشته باشیم، متوجه می‌شویم که بعد از انقلاب اسلامی جهادگران علمی که تبلور فعالیت‌ها آنان در جهاددانشگاهی مشخص است، سطح ایران در حوزه پژوهش را ارتقا دادند و با نگاهی دقیق و منصفانه به این تاریخچه، متوجه می‌شویم که کار در این حوزه قدمتی ۳۰ ساله دارد و با آغاز تحصیلات تکمیلی، توجه به تحقیقات به صورت جدی دنبال شده که نتیجه آن تالیف انواع مقالات، توجه به مسئله‌محوری و ارتقای سطح پژوهش در کشور است. 

وی اضافه کرد: از زمانی که تحصیلات تکمیلی و رویکردهای تحقیقاتی در دانشگاه‌ها آغاز شد، افراد دغدغه‌مند موضوع ارتباط دانشگاه و صنعت را هم مطرح کردند و اقداماتی برای تحقق آن رقم زدند و در پی این برآمدند که مانند سایر کشورها در این حوزه قدم بردارند. البته این نگرش جهادی در تولید علم کشور بسیار تاثیرگذار بود و آن را به خوبی رشد داد و رتبه ایران در تولید علم را از ۷۰ به ۱۴ رساند و جایگاه علم در ایران را تغییر داد. همچنین در این ۳۰ سال اعضای هیات علمی دانشگاه‌ها و دانشجویان، صاحب‌نظری خود در حوزه تولید علم را به جهانیان ثابت کرده‌اند.

معاون پژوهش و فناوری دانشگاه فردوسی با تاکید بر اینکه باید توجه داشت که این فعالیت‌ها ابتدای حلقه است و باید این تحقیقات از دانشگاه به سطح جامعه جاری شود و در اختیار عموم مردم قرار گیرد، گفت: این امر زنجیره‌ای موسوم به سطوح آمادگی فناوری که با عنوان «TRL» نامگذاری شده را در خود جای داده است. دانشجویان و دانشگاهیان ما در دو سطح اول این زنجیره یعنی «ایده، تحقیق و تبدیل آن به نمونه» بسیار موفق عمل کرده‌اند. مراحل بعدی تولید فناوری و تجاری‌سازی ایده است که برای موفق شدن در آن، باید ساختارهای مناسب در زیست‌بوم فناوری کشور ایجاد شود. 

رضوی ادامه داد: برای تولید فناوری نیازمند ساختار و ابزارهای مناسبی هستیم که شرکت‌های دانش‌بنیان بر بستر آن رشد کنند، ایده‌های خود را گسترش دهند و وارد سطوح ۵ و ۶ آمادگی فناوری شوند، اما متاسفانه در این امور چالش‌ها و مشکلات متعددی را داریم. مهمترین مشکل ما در این خصوص، این است که صنعت سرمایه‌گذاری مناسبی در حوزه‌های تحقیق و توسعه ندارد و ریسک این کار را نمی‌پذیرد. عدم سرمایه‌گذاری صنعت به سه دلیل عمده، عدم دارا بودن بودجه، عدم فرهنگ‌سازی و عدم وجود الگوی موفق است. 

وی افزود: لذا معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری درصدد برآمده است که مشکلات این حوزه را حل کند و کادرسازی مناسبی برای آن انجام دهد و بر همین اساس، شرکت‌های دانش‌بنیان را موظف کند که با سرمایه‌گذاری، سطوح آمادگی فناوری را به ۷ و ۸ برسانند. اما واقعیت این است که به دلیل کوچک بودن شرکت‌های دانش‌بنیان همه آنها نمی‌توانند این امر را عهده‌دار شوند. لذا باید صنعت هم وارد میدان شود و در این میان نقش کلیدی خود را ایفا کند. 

زنجیره ایده تا محصول از نظر ساختاری شکل گرفته اما هنوز عملیاتی نشده است

معاون پژوهش و فناوری دانشگاه فردوسی با بیان اینکه متاسفانه برای انجام تحقیقات نمونه و بنیادین تجربه کافی را کسب نکرده‌ایم و با سطح مطلوب فاصله داریم، عنوان کرد: اما سرعت رشد ما در این مسیر خوب بوده است و اگر همین روند را ادامه دهیم، تا ۱۰ سال آینده در حوزه فناوری جزو کشورهای سرآمد دنیا خواهیم شد و از رتبه ۴۵ کنونی به رتبه ۱۰ ارتقا خواهیم یافت. بعد از پیروزی انقلاب اسلامی حوزه دفاعی کشور این مسیر را به خوبی طی و استقلال بسیار مطلوبی را کسب کرده است، لذا باید در حوزه فناوری هم تلاش کنیم تا استقلال لازم را کسب کرده و قدرت خود را افزایش دهیم. البته رشد در حوزه فناوری تنها نیاز کشور نیست، بلکه باید حوزه‌های غذا، نفت، پتروشمی و... نیز رشد یابد. 

رضوی اضافه کرد: در بعضی از زنجیره‌ها که صنایع فهم بهتری از فناوری و سطوح آن دارند، این امر با سرعت بیشتری درحال شکل‌گیری است و بنده معتقد هستم که زنجیره ایده تا محصول از نظر تئوری و ساختاری در ساحت‌های مختلف شکل گرفته، اما در اکثر بخش‌ها هنوز عملیاتی نشده است.

انتهای پیام