با توجه به نیاز کشور برای بررسی آلودگی فومونیزین در محصولات غذایی و با توجه به نبود امکانات در آزمایشگاه های مواد غذایی سراسر کشور برای انجام آزمایش فومونیزین، گروه مرجعان خاتم تمام تلاش خود را در راستای تحقق این امر به کار بست و سرانجام موفق به اجرای آزمون فومونیزین در غذای انسان و دام شد و بار دیگر در جهت بررسی دقیق ایمنی مواد غذایی در کشور پیشگام شد.

آزمایشگاه مواد غذایی مرجعان خاتم به عنوان یکی از بهترین آزمایشگاه‌های کشور، قادر به انجام آزمایشهای مختلف مواد غذایی از جمله اندازه گیری باقیمانده سموم شیمیایی، آزمایش سموم قارچی یا مایکوتوکسینها مانند آفلاتوکسین، اکراتوکسین، زیرالنون، داکسی نیوالنول، پاتولین، فومونیزین، اندازه گیری فلزات سنگین مانند سرب، کادمیوم، جیوه، آرسنیک و ....، آزمون میکروبی شامل شمارش کلی میکروارگانیسم ها، سالمونلا، کپک و ...، آزمون های شیمی عمومی مانند اندازه گیری پروتئین، چربی، فیبر و ... مرتبط با خوراک انسان و دام در آزمایشگاه تهران، آزمایشگاه بندر امام خمینی و آزمایشگاه خرمشهر می باشد.

علاوه براین، رسالت اصلی این مجموعه مشارکت مسئولانه در حفظ سلامت و بهداشت جامعه است که به این منظور در بخش تحقیقات مطالعاتی مرجعان خاتم اطلاعات مفیدی بر طبق آخرین تحقیقات دنیا برای آگاه ساختن مردم، داشتن زندگی سالم و پیشگیری از بسیاری از بیماریها در وبسایت و شبکه های اجتماعی از جمله اینستاگرام مرجعان خاتم با آدرس @marjaankhatam منتشر می کند.

اما چرا آزمایشگاه مواد غذایی مرجعان خاتم؟

• منتخب آزمایشگاه نمونه کشوری در بین تمامی صنایع آزمایشگاهی از سوی مرکز ملی تایید صلاحیت ایران در سال 1402
• منتخب نمونه کشوری در سنوات گذشته از سوی سازمان ملی استاندارد و سازمان غذا و دارو
• کسب رتبه A در آزمون های مهارت برگزار شده توسط سازمان غذا و دارو
• کسب نتایج قابل قبول در ده ها آزمون مهارت برگزار شده در داخل و خارج کشور از سال 2005
• کسب نتایج قابل قبول در آزمون مهارت بین المللی کشور ایتالیا در اندازه گیری باقیمانده سموم در سال 2023
• نیروی انسانی مجرب، متخصص و آموزش دیده
• سرعت پاسخگویی سریع
• دامنه وسیع خدمات آزمایشگاهی(تخصصی و عمومی)
• مشاوره فنی و تخصصی
• اجرای برنامه های منظم در جهت اطمینان از اعتبار نتایج
• دارای گواهینامه استاندارد ISO17025 از مرکز ملی تایید صلاحیت ایران
• همکار سازمان غذا و دارو و سازمان دامپزشکی

فومونیزین چیست

فومونیزین گروهی از مایکوتوکسینها یا سموم قارچی است که در اثر رشد کپک (قارچ) های فوزاریومی مانند فوزاریوم ورتیسیلوئیدس (نام قبلی آن فوزاریوم مونیلیفورم بود) و فوزاریوم پلی فرالوم، بیشتر در آب و هوای گرم و مرطوب در محصولات کشاورزی هنگام رشد در مزرعه و انبارداری، عمدتاً در ذرت و البته بقیه غلات مانند جو، گندم، برنج، سورگوم و محصولات حاصل از آن مانند بیسکویت، آرد، غلات صبحانه و ... تولید می شوند. علاوه براین، فومونیزین ممکن است بر اثر رشد قارچ آسپرژیلوس نایجر در ذرت، انگور و بادام زمینی، نیز تولید شود که البته میزان آن کم است.

در سال 1988 فردی به نام Gelderblom در آفریقای جنوبی برای اولین بار فومونیزین B1 و B2 را از قارچ فوزاریوم مونیلیفورم در ذرت جدا کرد. شیوع فومونیزین در مواد غذایی بر پایه غلات تا سال 2020، حدود 50 درصد تخمین زده شد که به ترتیب در مواد غذایی بر پایه ذرت، سپس در مواد غذایی بر پایه برنج، مواد غذایی بر پایه گندم، مواد غذایی بر پایه جو دوسر و در آخر مواد غذایی بر پایه جو رایج تر است.

فومونیزین در ذرت

ذرت و مواد غذایی تهیه شده از ذرت، شایع ترین محصولاتی هستند که به این سم آلوده می شوند. رشد این قارچ در ذرت، پنبه ای شکل و به رنگ سفید تا صورتی است و گاهی ممکن است بصورت رگه های سفید رنگ و به شکل ستاره روی دانه های ذرت دیده شود. البته مشاهده نکردن علائمی از رشد قارچ روی ذرت با چشم غیر مسلح به معنای آلوده نبودن آن نیست، در بعضی از مواقع، در ذرت هایی که به ظاهر سالم به نظر می رسند، ممکن است مقدار قابل توجهی فومونیزین وجود داشته باشند.

این سم قارچی نسبت به گرما تقریباً مقاوم است و غلظت فومونیزین در دمای 125 درجه سانتی گراد، 25 تا 30 درصد کاهش پیدا می کند و در دماهای 175 درجه سانتی گراد یا بالاتر حدود 90 درصد کاهش پیدا می کند، بنابراین فومونیزین در فرآیندهای پختن و کنسرو کردن مواد غذایی که به ندرت به دمای 175 درجه سانتی گراد می رسد، بطور کامل از بین نمی رود.

اثرات مخرب فومونیزین در انسان

بر اساس نظر کمیته مشترک سازمان جهانی بهداشت (WHO) و سازمان غذا و کشاورزی ملل متحد (FAO)، حد مجاز دریافت روزانه فومونیزین 2 میکروگرم بر کیلوگرم وزن بدن انسان در روز می باشد. در صورتی که میزان فومونیزین از این حد مجاز عبور کند، بعد از ورود به خون در کلیه و کبد، تجمع پیدا کرده و باعث اختلال در عملکرد سلولها و در بعضی موارد باعث مرگ سلولی می شود.

در کشورهای مختلف، گزارشاتی از ارتباط بین سرطان مری و مصرف غذای آلوده به سم قارچی فومونیزین وجود دارد. آژانس بین المللی تحقیق روی سرطان (IARC)، فومونیزین را در گروه احتمالاً سرطان زا (گروه 2B) برای انسان طبقه بندی کرده است.

لازم به ذکر است که فومونیزین میتواند باعث کاهش پاسخ شیمی درمانی تومورهای سرطانی شود. علاوه براین، وجود فومونیزین در غذای مادر باردار به خصوص در اوایل بارداری، می تواند جذب آهن را مختل کرده و باعث نقص در لوله عصبی (NTD) شود که کمبود آهن از فاکتورهای اصلی این اختلال عصبی به شمار می رود.

فومونیزین در خوراک دام

در صورت آلوده بودن خوراک دام به فومونیزین، باعث کاهش مکانسیم دفاعی بدن دام، بی اشتهایی و کاهش وزن، آسیب به کلیه و کبد دام و کاهش مقدار شیر تولیدی می شود. البته میزان ورود فومونیزین به شیر، گوشت و تخم مرغ ناچیز است.

سخن پایانی

با توجه به احتمال آلودگی گندم، برنج و فرآورده های حاصل از آنها به سم قارچی فومونیزین و با توجه به اینکه قرار گرفتن طولانی مدت در معرض این سم قارچی، با سرطان مری در انسان مرتبط است و از آنجا که گندم و برنج از کالاهای اساسی در سبد غذایی مردم ایران و بخصوص غذای کودکان محسوب می شود، متأسفانه استانداردی برای اندازه گیری فومونیزین در برنج و گندم وجود ندارد و لازم است استانداردهایی برای سم قارچی فومونیزین در این محصولات ارائه شوند.

انتهای رپرتاژ آگهی