به گزارش ایسنا، شینا انصاری صبح امروز (۱۶ آذرماه) در مراسمی که با عنوان «آیین افتتاحیه هفته زن و تکریم مقام مادر» با حضور زهرا بهروزآذر - معاون رییس جمهوری در امور زنان و در سازمان حفاظت محیط زیست. فاطمه مهاجرانی- سخنگوی دولت - برگزار شد، با تاکید بر اهمیت نقش زنان در بحران‌ها اظهارکرد: در جریان جنگ ۱۲ روزه زنان تصویر متفاوتی از همدلی و همبستگی ملی را به نمایش گذاشتند؛ از نقش مادرانه در خانه تا فعالیت به عنوان خبرنگار، نیروهای بهداشت و درمان و داوطلبان اجتماعی.

رییس سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به حضور گسترده زنان در عرصه محیط زیست گفت: بخش عمده‌ای از کنشگران اجتماعی و مطالبه‌گران حوزه محیط زیست زنان هستند و بخش قابل توجهی از فعالیت‌های این عرصه مدیون تلاش زنان است.

وی به نقش چهره‌های شاخص اشاره و اظهارکرد: خانم مه‌لقا ملاح از پیشگامان این مسیر بود و زنان بسیاری نیز در جوامع محلی، تشکل‌های مردم‌نهاد و گروه‌های داوطلبانه در حال فعالیت هستند. قرابت میان زنان و زمین، حس مادرانگی و ارتباط با طبیعت در جهان باعث برجسته شدن نقش زنان در حفاظت از محیط زیست شده لست و زنان ایرانی نیز از این ظرفیت برخوردارند.

انصاری با اشاره به نقش زنان در اصلاح الگوهای مصرف گفت: زنان با تربیت فرزندان و ایجاد سبک زندگی پایدار، موجب کاهش رفتارهای ناپایدار در جامعه می‌شوند. این تغییرات از جمله اجتناب از تولید پسماند تا تفکیک پسماند در مبدا است. در موضوع پسماند، خانم هایده شیرزادی از فعالان تأثیرگذار این حوزه محسوب می‌شود.

رییس سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به موضوع «مد پایدار» اظهارکرد: در شرایطی که نظام سرمایه‌داری الگوهای مصرف را بر جوامع تحمیل می‌کند، زنان می‌توانند با آگاهی و آموزش، مسیرهای تازه‌ای برای مصرف مسئولانه ایجاد کنند.

زنان و دانش زیسته در بحران آب

انصاری درباره نقش زنان روستایی و عشایر گفت: ردپای زنان در تقویت همزیستی با طبیعت همواره قابل مشاهده بوده است. مدیریت منابع آب در بسیاری از مناطق روستایی و عشایری بخشی از هویت زنان است و آنان تغییرات اقلیمی را به‌خوبی درک می‌کنند. در بسیاری از موارد، این زنان هستند که آموزه‌های محیط زیستی را به نسل جدید منتقل می‌کنند.

رییس سازمان حفاظت محیط زیست در بخش دیگری از صحبت‌های خود با اشاره به آتش‌سوزی اخیر جنگل‌های الیت گفت: در این حادثه، زنان جوامع محلی در روستاهای الیت و دلیر نقش مهمی در کنترل و مهار آتش داشتند. زنان خبرنگار نیز با انعکاس اتفاقات و پرسشگری نقش مهمی داشتند.

وی تاکید کرد: با توجه به کم‌بارشی‌های گسترده و تشدید خشکسالی‌ها، می‌توان با اتخاذ تمهیدات لازم، واکنش به‌موقع و مؤثرتری نسبت به حوادث طبیعی داشته باشیم. 

رئیس سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به همکاری نزدیک حوزه محیط زیست و زنان در بخش مدیریت تغییرات اقلیمی گفت: تغییر اقلیم یکی از چالش‌های جدی جهانی است و دولت چهاردهم اقدامات مناسبی برای کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای و ارتقای سازگاری با تغییر اقلیم انجام داده است. تاب‌آوری در این شرایط و نقش زنان در سازگاری با تغییر اقلیم بسیار حائز اهمیت است.

انصاری در پایان اظهار کرد: امیدواریم شاهد افزایش کیفیت محیط زیست و ارتقای شرایط زیست‌محیطی در کشور باشیم. باید دست‌به‌دست هم دهیم و در این زمینه تلاش کنیم.

در ادامه مراسم هایده شیرزادی - فعال حوزه پسماند از کرمانشاه - به بیان تجربیات خود پرداخت و بر لزوم توجه بیشتر به محیط زیست، گنجاندن درس محیط زیست در برنامه درسی مدارس و سیاستگذاری در زمینه محیط زیست اجتماعی تاکید کرد.

دغدغه‌های دو خبرنگار در مراسم روز زن

در ادامه این مراسم کیمیا عبدالله‌پور - خیرنگار محیط زیست ایرنا - با اشاره به فشارهای چندگانه محیط‌زیستی بر جامعه ایران تأکید کرد: جوامع امروز نیازمند الگویی تازه در مدیریت محیط‌زیست هستند که نقش اجتماعی، شناختی و مدیریتی زنان را به رسمیت بشناسد؛ الگوی پیشنهادی من، مفهوم زیست‌فهمی زنانه است.

عبدالله‌پور درباره ضرورت تحول در رویکردهای محیط‌زیستی اظهار کرد: جامعه ایرانی روزگار ما بیش از دیگران عمق فشارهای چندگانه محیط‌زیستی را تجربه و درک می‌کند. این فشارها باعث شده است جوامع به سوی الگویی تازه در مدیریت محیط‌زیست حرکت کنند؛ الگویی که نقش اجتماعی، شناختی و مدیریتی زنان را به رسمیت بشناسد.

خبرنگار ایرنا با اشاره به مطالعات چند سال اخیر خود گفت: در تحلیل‌های محیط‌ زیستی به مفهومی رسیده‌ام که آن را زیست‌فهمی زنانه می‌نامم. مقصود من از زیست‌فهمی زنانه، مجموعه‌ای از توانایی‌هاست که زنان به دلیل نقش‌های اجتماعی، حسی و مدیریتی خود دارا هستند.

عبدالله‌پور تصریح کرد: زنان در خط مقدم تشخیص تغییرات خرد اکولوژیک قرار می‌گیرند؛ تغییراتی که معمولاً پیش از بحران‌های کلان رخ می‌دهند. این تغییرات می‌تواند شامل تفاوت‌های کوچک باشد. همذات‌پنداری با مادر طبیعت و حساسیت چندبعدی زنان، ابزاری قدرتمند برای مدیریت پایدار و واکنش صحیح به بحران‌هاست.

این خبرنگار محیط زیست تأکید کرد: متأسفانه زیست‌فهمی زنانه معمولاً در سیاست‌گذاری‌های محیط‌زیستی نادیده گرفته می‌شود. در بسیاری از کشورهای جهان، از جمله ایران، با پارادوکسی روبه‌رو هستیم که آن را پارادوکس منا نامیده می‌شود. در این پارادوکس، سرمایه‌گذاری روی آموزش و سلامت زنان بالا و مناسب است، اما مشارکت واقعی آنان در سیاست‌گذاری و اقتصاد پایین است.

عبدالله‌پور با مرور تجارب مدیریتی در این حوزه گفت: در سال‌های اخیر، در چند سال اخیر مرور نحوه کنش مدیران این سازمان نشان می‌دهد بخش مهمی از اثرگذاری و مقاومت در برابر تخریب محیط‌زیست توسط این مدیران صورت گرفته است.

وی برای بهره‌گیری از زیست‌فهمی زنانه، سه مسیر پیشنهادی مطرح کرد و گفت: اولین پیشنهاد نقش‌آفرینی زنان در سیستم‌های هشدار زودهنگام محیط‌زیستی است. اگر زیست‌فهمی زنانه در سامانه‌های گزارش مردمی، اپلیکیشن‌های پایش محلی و آموزش تخصصی حضور داشته باشد، دقت پیش‌بینی بحران‌ها چند برابر می‌شود. توانمندسازی زنان در علوم و مدیریت محیط‌زیست نیز یکی از این موضوعات است؛ هواشناسی، مدیریت منابع آب، ارزیابی اثرات زیست‌محیطی، انرژی‌های تجدیدپذیر و برنامه‌ریزی شهری، حوزه‌هایی هستند که زنان باید حضور پررنگ‌تری در آنها داشته باشند.

این با اشاره به اهمیت سیاست‌گذاری محیط‌زیستی با رویکرد تعادل جنسیتی گفت: در بسیاری از برنامه‌های توسعه، اثر جنسیت در محیط‌زیست دیده نمی‌شود این در حالیست که پژوهش‌ها نشان داده‌اند اجرای پروژه‌های منابع طبیعی با مدیریت زنان تا ۳۰ درصد اثربخشی بیشتری دارد.

عبدالله‌پور در پایان تأکید کرد: زن نه فقط مخاطب سیاست‌های محیط‌زیستی است بلکه تولیدکننده دانشی حساس، دقیق و کاربردی در این حوزه است. اگر قرار باشد سیستم کمتر آسیب ببیند و آینده‌ای پایدار برای نسل‌های بعد ساخته شود، باید زنان را نه در حاشیه بلکه در مرکز مدیریت محیط‌زیست قرار دهیم و این دقیقاً همان چیزی است که دانش خاموش و قدرتمند زیست‌فهمی زنانه می‌تواند برای آینده به ارمغان بیاورد.

سپس عاطفه کربلایی - دبیر سرویس محیط زیست ایسنا - اظهار کرد: فعالیت خبری چالش‌های خاص خود را دارد. در هر دوره میزان تحمل‌پذیری مسوولان حوزه محیط زیست نسبت به انتقادات و مطالبات متفاوت بوده است. در کل لازم است مسوولان پس از تصدی سمتی، نحوه تعامل یا خبرنگاران را آموزش ببینند این در حالیست که برخی از تعامل با خبرنگاران خودداری می‌دهند.

وی اضافه کرد: مواردی داشتیم که مسئول حاضر نبود مسئولیت حرف‌های خود را بپذیرد. ما با رعایت امانت‌داری خبری را منتشر کردیم اما همان فرد تماس گرفت و اعتراض کرد که چرا سخنانش را منتشر کرده‌ایم.

دبیر سرویس محیط زیست ایسنا یکی دیگر از چالش‌های خبرنگاری در حوزه محیط زیست را ماهیت بسیار تخصصی آن دانست و اظهار کرد: حداقل سه تا چهار ماه طول می‌کشد تا یک خبرنگار که در رشته‌های مرتبط با محیط زیست تحصیل نکرده است، اصول اولیه محیط زیستی را یاد بگیرد. این حوزه به قدری تخصصی است که باید مدام مطالعه کنیم. من با وجود ورود به این حوزه از سال ۹۶، هنوز وقتی سوژه جدیدی می‌بینم باید بخوانم و یاد بگیرم تا بتوانم درست سوژه‌پردازی کنم.

وی با اشاره به تاثیر تهیه گزارش از مشکلات محیط زیستی بر سلامت خبرنگاران گفت: در برخی برنامه‌ها مانند تهیه گزارش از مرکز دفع پسماند آرادکوه یا مرکز تولید کیسه‌های پلاستیکی بازیافتی به دلیل شرایط نامناسب محیط دچار مشکل شدیم. به‌نظر من وقتی چنین بازدیدهایی برای خبرنگاران محیط‌زیست تدارک دیده می‌شود، لازم است تمهیدات لازم نیز اندیشیده شود. 

کربلایی در پایان با تأکید بر اهمیت نگاه دستگاه‌ها به رسانه گفت: پاسخگویی و تعامل با خبرنگاران باید یک فرصت تلقی شود. حتی تصور می‌شود که ممکن است خبرنگاران باعث ایجاد نگرانی شوند، در حالی‌ که تجربه نشان داده اگر تعامل صحیح شکل بگیرد، نتیجه مفیدی در پی خواهد داشت.

انتهای پیام