به گزارش ایسنا، دکتر مهدی قراباغی و همکاران وی در دانشگاه تهران با سال‌ها پژوهش، موفق به توسعه فناوری‌های بومی در دو محور کلیدی برای بهره‌برداری از ذخایر کم‌عیار و باطله‌ها شده‌اند.

از جمله این دو محور کلیدی می‌توان به بازیابی اقتصادی آهن از ذخایر کم‌عیار مگنتیتی با عیار کمتر از ۱۰ درصد و فرآوری اقتصادی ذخایر هماتیتی که پیش‌تر با روش‌های رایج قابل استحصال نبودند، اشاره کرد.

در محور نخست، این گروه پژوهشی با بازطراحی و انجام اصلاحات مهندسی در فرآیند جدایش مغناطیسی، توانسته‌اند روشی کارآمد برای بازیابی آهن از ذخایر بسیار کم‌عیار ارائه دهند. این فناوری صرفاً یک ایده نبوده بلکه در آزمون‌های واقعی روی نمونه‌های کم‌عیار از چند معدن کشور، نتایج موفق و قابل استناد در تولید کنسانتره با عیار مطلوب به همراه داشته است. با توجه به چالش‌های پیش رو در کشور، این دستاورد، افق جدیدی پیش روی صنعت فولاد می‌گشاید.

افزایش عمر ذخایر معدنی کشور از مزایای بهره‌گیری از این فناوری و استفاده از روش نوآورانه

بهره‌گیری از این فناوری‌ها می‌تواند عمر ذخایر معدنی کشور را افزایش دهد، وابستگی به ذخایر پرعیار رو به اتمام را کاهش دهد، با فرآوری باطله‌ها، علاوه‌بر تأمین مواد اولیه، اثرات زیست‌محیطی را کاهش دهد و ارزش افزوده زنجیره فولاد را در داخل کشور تقویت کند.

اکنون نگاه‌ها به گام بعدی دوخته شده است که مشتمل بر تجاری‌سازی و توسعه صنعتی این فناوری‌ می‌باشد. در این راستا انجام مطالعات پایلوت و ورود به مقیاس صنعتی نیازمند حمایت جدی نهادهای سیاست‌گذار و متولیان بخش معدن است.

به نظر می‌رسد آینده صنعت فولاد ایران، بیش از هر زمان دیگری، در گرو پیوند میان محققان و صنعت قرار دارد. تجربه موفق این تیم پژوهشی، نشانه‌ای روشن از توان داخلی برای عبور از چالش‌های پیچیده و حرکت به سوی بهره‌برداری نوآورانه از منابع کشور است.

ذخایر پرعیار و مگنتیتی کشور رو به کاهش

صنعت آهن و فولاد، از صنایع پیشرو و بنیادی در کشورهای مختلف است. در ایران ذخایر پرعیار و مگنتیتی با کاهش مواجه شده و از حیث تولید کنسانتره سنگ آهن، برخی مشکلات در کشور و جود دارد و تصور می‌شود که با استخراج بیشتر ذخایر پرعیار در سال‌های پیش رو، در آینده نزدیک با مشکلات ناشی از کمبود کنسانتره آهن در کشور مواجه شویم و این امر سبب ایجاد چالش در صنایع فولادی کشور شود، چنان‌که در سال‌های اخیر نیز به‌صورت نفهته این مشکلات در حال ظهور است. با این حال در کشور ما ذخایر غیرمتعارف مانند هماتیت، و ذخایر کم‌عیار و باطله‌های قدیمی وجود دارند که پتانسیل استحصال کنسانتره آهن و رفع چالشهای این صنعت را دارند. اما این ذخایر با تکنولوژی‌های مرسوم قابلیت بازیابی کمی دارند و تولید کنسانتره آهن از آن‌ها با این روش‌ها اقتصادی نیست.

استحصال کنسانتره آهن از این ذخایر، نیازمند توسعه روش‌های نوآورانه و دانش نوین است که این امر توسط دکتر علی و همکارانشان انجام شده و در دو راهکار، بازیابی آهن از ذخایر کم عیار مگنتیتی با عیارهای کمتر از ۱۰ و ذخایر هماتیتی را انجام داده‌اند. در راستای بازیابی آهن از ذخایر کم‌عیار، ایشان به همراه تیم تحقیقاتی تغییراتی در جدایش مغناطیسی ایجاد کرده و با بهره‌گیری از اصول مهندسی، سبب توسعه روش مناسب بازیافت آهن از ذخایر کم عیار شده‌اند. تکنولوژی توسعه داده ایشان بر روی نمونه‌های بسیار کم‌عیار از چند معدن در مقیاس آزمایشگاهی مورد بررسی قرار گرفته و نتایج مناسب تولید کرده است.

گام نوین پژوهشگران ایرانی برای عبور از بحران کمبود سنگ‌آهن

هم‌اکنون گام‌های نوینی برای عبور از بحران کمبود سنگ‌آهن برای بومی‌سازی فناوری‌های بهره‌برداری از ذخایر کم‌عیار و باطله‌ها برداشته شده است. پژوهشگران ایرانی با توسعه روش‌های نوآورانه فرآوری، مسیر تأمین پایدار کنسانتره مورد نیاز صنعت فولاد را باز کردند.

صنعت آهن و فولاد، ستون‌فقرات توسعه صنعتی و یکی از موتورهای محرکه اقتصاد کشورهاست. در ایران نیز این صنعت، نقش مهمی در ایجاد ارزش‌افزوده، اشتغال‌زایی و پشتیبانی از سایر بخش‌های تولیدی بر عهده دارد. با این حال، طی سال‌های اخیر کاهش ذخایر پرعیار و باکیفیت سنگ‌آهن مگنتیتی، به‌عنوان یک چالش بنیادین، آرام اما پیوسته، آینده این صنعت را تحت‌تأثیر قرار داده است.

بر اساس گزارش‌های کارشناسی، ذخایر مگنتیتی پرعیار که سال‌ها شالوده تأمین خوراک کارخانه‌های تولید کنسانتره کشور و متعاقب آن کارخانه‌های فولادسازی بودند، رو به کاهش گذاشته‌اند. پیامد طبیعی این روند، بروز محدودیت در تولید کنسانتره(ماده اولیه اصلی زنجیره فولاد) و افزایش خطر بروز شکاف میان عرضه و تقاضاست. اگر این روند ادامه یابد، کشور در آینده‌ای نه‌چندان دور با کمبود جدی کنسانتره مواجه خواهد شد، کمبودی که می‌تواند پیوستگی زنجیره تولید فولاد را مختل و تاب‌آوری این صنعت استراتژیک را کاهش دهد.

ایران دارای ذخایر گسترده و کمتر استفاده‌شده برای جایگزینی پایدار این ذخایر رو به پایان

با وجود این چشم‌انداز هشداردهنده، فرصتی ارزشمند نیز پیش روی کشور قرار دارد. باید توجه داشت که ایران دارای ذخایر گسترده و کمتر مورد استفاده‌ای است که می‌توانند جایگزینی پایدار برای ذخایر رو به پایان باشند. از جمله این ذخایر می‌توان به ذخایر هماتیتی، ذخایر کم‌عیار سنگ‌آهن و انبوه باطله‌هایی که دهه‌ها در کنار معادن انباشته شده‌اند اشاره کرد.

با وجود پتانسیل قابل توجه، بهره‌برداری از این منابع با فناوری‌های مرسوم نه اقتصادی است و نه بازدهی قابل قبولی دارد، بنابراین راه‌حل تولید اقتصادی کنسانتره آهن و رفع نیازهای صنعت فولاد در در روش‌های قدیمی نبوده و در نوآوری و فناوری‌های بومی نوین نهفته است.

پژوهشگران ایرانی توانستند با توسعه روش‌های نوآورانه فرآوری، مسیر تأمین پایدار کنسانتره مورد نیاز صنعت فولاد را باز کنند. که این دستاورد جدید محققان ایرانی امیدی تازه برای عبور از بحران کمبود سنگ‌آهن است.

انتهای پیام