بیماری پارکینسون به‌عنوان دومین اختلال شایع عصبی، سریع‌ترین رشد ابتلا با حدود ۹.۴ میلیون مورد در سال ۲۰۲۰ در مقایسه با ۵.۲ میلیون مورد در سال ۲۰۰۴ دارد. در مراحل بیماری قبل از تشخیص بالینی، اختلال عملکرد حرکتی ظریف و سایر علائم اولیه تا یک دهه قبل از تشخیص رسمی بروز می‌کنند. علائم در این مرحله، سرنخ‌هایی برای درک پیشرفت بیماری و شناسایی عوامل خطر قابل اصلاح بالقوه ارائه می‌دهند.

نتایج تحقیقات قبلی، فعالیت بدنی کمتر که توسط خود فرد گزارش‌ شده است را با خطر بالاتر ابتلا به بیماری پارکینسون مرتبط دانسته‌اند. مسیر پیشرونده و طولانی‌مدت ابتلا به بیماری پارکینسون، تفسیر علیت این خطر را پیچیده می‌کند، زیرا ممکن است بیماری زمینه‌ای از قبل وجود داشته باشد اما شمارش گام‌های روزانه، جایگزین جذابی است زیرا  معیاری ساده و عینی برای فعالیت بدنی ارائه می‌دهد و می‌توان آن را از نزدیک با دستگاه‌های پوشیدنی یا تلفن‌های همراه رایج رصد کرد.

در تحقیقی با عنوان «گام‌های روزانه پیش‌بینی‌کننده بیماری پارکینسون هستند، اما شاید عامل خطری برای آن نباشند: یافته‌هایی از بیوبانک بریتانیا»، محققان از داده‌های شتاب‌سنج مچی بانک زیستی بریتانیا برای بررسی چگونگی ارتباط تعداد گام‌های روزانه‌ به‌دست‌آمده از شتاب‌سنج با بیماری پارکینسون و چگونگی تغییر این ارتباط در دوره‌های پیگیری متوالی استفاده کردند.

بیو بانک بریتانیا بین سال‌های ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۰، تعداد ۵۰۲ هزار و۵۳۶  بزرگسال را ثبت‌نام کرد، زیرمجموعه‌ای از آنان بعدها به تحقیق کنترل فعالیت بدنی پیوستند و بین سال‌های ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۵، تا هفت روز از شتاب‌سنج مچی درجه‌بندی تحقیقاتی استفاده کردند. تجزیه‌وتحلیل‌های نهایی شامل داده‌های ثبت شده از ۹۴ هزار و ۶۹۶ نفر بود.

داده‌های تکان‌دهنده

شرکت‌کنندگان به‌طور متوسط ۹۴۴۶ قدم روزانه ثبت کردند. افراد در بالاترین شمارش گام که به‌صورت ۱۲ هزار و ۳۶۹ گام یا بیشتر در روز تعریف می‌شود، نسبت به افراد در پایین‌ترین گروه که به‌صورت کمتر از ۶۲۷۶ گام در روز تعریف می‌شود، جوان‌تر بودند و شاخص توده بدنی پایین‌تری داشتند.

موارد ابتلا به بیماری پارکینسون در افراد مسن، الگوی جالبی در رابطه با زمان نشان داد؛ در میان افرادی که بعدها به پارکینسون مبتلا شدند، میانگین تعداد گام‌های روزانه، زمانی بالاتر بود که سال‌های بیشتری بین استفاده از شتاب‌سنج و اولین تشخیص ثبت‌شده گذشته را نشان داد، با این حال تعداد گام‌ها در این موارد ابتلا همچنان کمتر از شرکت‌کنندگانی بود که هرگز به پارکینسون مبتلا نشدند.

محققان در طول یک دوره پیگیری با میانگین ۷.۹ سال، تعداد ۴۰۷ ابتلا به پارکینسون را مشاهده کردند که میانگین آن از زمان استفاده از شتاب‌سنج تا تشخیص ۵.۲ سال بود.

خطرات مبتنی بر گام

نتایج تحلیل‌ها نشان داد، شرکت‌کنندگانی که بیش از ۱۲ هزار و ۳۶۹ گام روزانه ثبت کردند، در مقایسه با افرادی که کمتر از ۶۲۷۶ گام روزانه برداشتند، ۵۹ درصد خطر ابتلا به پارکینسون کمتری داشتند.

محققان دریافتند، هر ۱۰۰۰ گام متوسط روزانه اضافی با هشت درصد خطر کمتر ابتلا به پارکینسون مرتبط است و با تعمیم نتایج به مدل‌هایی که برای شاخص توده بدنی، افسردگی، دیابت نوع ۲، یبوست، اختلال عملکرد مثانه و مدت خواب حاصل از شتاب‌سنج نیز تنظیم شده بودند، به عوامل خطر پارکینسون مرتبط با سلامت با پیوندهایی به فعالیت بدنی و نشانه‌های احتمالی در مسیر علی اشاره شد.

نتایج تجزیه‌وتحلیل زیرگروه‌ها بر اساس گروه سنی، جنس، دسته‌های شاخص توده بدنی و سابقه افسردگی نیز هیچ تفاوت معنی‌داری در ارتباط بین تعداد گام‌های روزانه و بروز پارکینسون نشان نداد. سپس محققان بررسی کردند که چگونه ارتباط بین تعداد گام‌ها و بیماری پارکینسون در فواصل پیگیری تغییر می‌کند تا به‌طور مستقیم‌تری به علیت معکوس بپردازند. بیشترین ارتباط‌ها در اولین بازه زمانی ظاهر شدند.

مدیکال‌اکسپرس گزارش کرد، در طول دو سال اول پیگیری، هر ۱۰۰۰ گام روزانه اضافی (از زمان ارزیابی اولیه) با نسبت خطر ۰.۸۳ همراه بود و ۵۵ مورد ابتلا به بیماری پارکینسون در آن بازه زمانی رخ داد. برای دوره‌های پیگیری بیش از شش سال، نسبت خطر به ازای هر ۱۰۰۰ گام روزانه اضافی، به سمت تفاوت کمتر قابل تشخیص گرایش پیدا کرد و در نهایت به آستانه‌هایی با عدم اهمیت آماری رسید.

یک علامت به‌جای یک عامل خطر

نتایج حاصل از این تجزیه‌وتحلیل آینده‌نگر نشان می‌دهد که تعداد گام‌های روزانه بیشتر با کاهش بروز پارکینسون مرتبط است، وقتی که زمان پیگیری به‌نسبت کوتاه باشد، به پزشکان علامتی برای نظارت زودهنگام و متمرکز ارائه می‌دهد. یافته‌ها از برچسب‌گذاری فعالیت بدنی کم به‌عنوان نشانگری برای پارکینسون به‌جای عامل خطر منجر به بیماری پشتیبانی می‌کنند.

یافته‌های این تحقیق در مجله «بیماری پارکینسون ان‌پی‌جی» (npj Parkinson's Disease) منتشر شده است.

انتهای پیام