مهران آقاخانی در گفت‌وگو با ایسنا در خصوص سرمایه‌گذاری در حوزه هوش مصنوعی اظهار کرد: هوش مصنوعی نیازمند سرمایه‌گذاری بالایی است، به ویژه در زمینه سیستم‌های سخت‌افزاری پردازش اطلاعات. در کشور، وزارت علوم و معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری هر یک برنامه‌هایی را پیش می‌برند تا مراکز پردازش اطلاعات قدرتمندی ایجاد شود. هدف این است که شرکت‌ها بتوانند به صورت ابری از این خدمات استفاده کنند. این ظرفیت به استارت‌آپ‌ها، شرکت‌های دانش‌بنیان و محققانی که در ابتدای راه‌اندازی کسب‌وکار هستند، کمک می‌کند تا از این امکانات بهره‌مند شوند.

وی افزود: در کنار برنامه‌های ملی، سرمایه‌گذاری در استان خوزستان صورت گرفته و یک مرکز تخصصی در حوزه هوش مصنوعی با همکاری پارک علم و فناوری، اداره کل فنی و حرفه‌ای، اداره کل فناوری اطلاعات و با مدیریت معاونت اقتصادی استانداری خوزستان تأسیس شده است. این کار چهارجانبه عملاً محقق شده و این مرکز در حال تجهیز است.

معاون پارک علم و فناوری خوزستان ادامه داد: حمایت‌های وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و پارک فناوری این وزارتخانه نیز در این زمینه وجود دارد. بخشی از زیرساخت‌های سخت‌افزاری این مرکز هم‌اکنون موجود است و بخش دیگر نیز با سرمایه‌گذاری آن‌ها تأمین خواهد شد. اگر بخواهیم در حوزه هوش مصنوعی سرمایه‌گذاری بلندمدت داشته باشیم، یکی از مسائل بسیار مهم، سرمایه‌گذاری روی افراد است. آموزش متخصصان آشنا با این حوزه و آموزش حرفه‌ای و به‌روز هوش مصنوعی در دانشگاه‌ها و مراکز فنی و حرفه‌ای، مساله مهمی است.

وی با اشاره به مزیت دسترسی ابری گفت: پردازش اطلاعات در این حوزه سنگین است. زیرساخت‌هایی که در کشور برای احداث مراکز داده در حال پیگیری است، دسترسی ابری را برای شرکت‌ها فراهم می‌کند. این امر به آن‌ها امکان می‌دهد کارهای نرم‌افزاری و برنامه‌نویسی خود را بدون نیاز به سخت‌افزار در مراحل اولیه پیش ببرند و از ظرفیت ملی استفاده کنند.

آقاخانی با تأکید بر اولویت هوش مصنوعی اظهار کرد: هوش مصنوعی قطعاً اولویت بسیار مهمی برای کشور و تبعاً برای ما است، چون تمام ابعاد کسب‌وکارها را تحت تأثیر قرار می‌دهد، اقتصاد را تغییر می‌دهد و مزیت رقابتی بسیار بزرگی برای کشورها و شرکت‌هایی ایجاد می‌کند که به سمت آن رفته‌اند.

کشور ما باید سرعت کارش را در زمینه هوش مصنوعی بیشتر کند

وی با اشاره به فاصله موجود هشدار داد که واقعیت این است که کشور ما الان باید سرعت کارش را در این زمینه بسیار بیشتر کند. شکاف بسیار بزرگی بین کشورهایی که در زمینه هوش مصنوعی جدی وارد شده‌اند و کشورهایی که عقب می‌مانند، ایجاد خواهد شد و این مسئله‌ای بسیار حیاتی برای آینده اقتصادی کشورمان است.

معاون فناوری پارک علم و فناوری خوزستان به مزایای گسترده این فناوری اشاره کرد و گفت: تمام صنایع با هوش مصنوعی می‌توانند بهره‌وری و کیفیت کار خود را بالا ببرند، از نیروی انسانی کمتری استفاده کنند، هزینه‌ها را کاهش دهند. بنابراین هوش مصنوعی از نظر وضعیت رقابتی تعیین‌کننده خواهد بود.

یکی از مسائل جدی، نیروی انسانی متخصص در حوزه هوش مصنوعی است

وی در بخش دیگری از سخنان خود به اقدامات انجام‌شده در استان اشاره کرد و گفت: در حوزه هوش مصنوعی، با هم‌افزایی که صورت گرفت امسال یک مرکز تخصصی ایجاد کردیم و به دنبال تأمین منابع برای گسترش کار در آن حوزه هستیم. از طرفی، یکسری رویدادها و برنامه‌های تخصصی در حوزه هوش مصنوعی داریم. همین هفته گذشته یک دوره آموزشی تخصصی در این حوزه را با حضور صاحب‌نظران آغاز کردیم.

آقاخانی، نیروی انسانی را یکی از محورهای اصلی این حوزه برشمرد و اظهار کرد: یکی از مسائل بسیار جدی برای ما که باید تقویت شود، نیروی انسانی متخصص در حوزه هوش مصنوعی است؛ کسانی که بتوانند در این حوزه کار کنند. از طرفی، به صنایع مختلف استان پیشنهاد می‌دهیم که از هوش مصنوعی در فرآیندهای خود استفاده کنند.

حمایت از افراد دارای ایده یا طرحی در حوزه هوش مصنوعی

وی افزود: به عنوان مثال، تیم‌هایی تشکیل داده‌ایم که در حوزه شیلات با استفاده از هوش مصنوعی کار می‌کنند تا بهره‌وری این بخش را ارتقا دهند. گروه‌های دیگری نیز در حوزه آموزش هوش مصنوعی فعال هستند. شرکت‌هایی که ظرفیت و ساختار لازم را داشته‌اند، شناسایی شده و ماموریت‌های مختلفی برای آنان تعریف شده است و هم‌اکنون مشغول به کار هستند. ضمن این اقدامات، از افرادی که ایده یا طرحی در حوزه هوش مصنوعی دارند، برای پذیرش در پارک حمایت‌های مالی و معنوی می‌شود و این موضوع در اولویت بالایی قرار دارد.

معاون فناوری پارک علم و فناوری خوزستان با تاکید بر فراگیری اثرات هوش مصنوعی اظهار کرد: هوش مصنوعی تمام ابعاد اقتصادی را تحت تأثیر قرار می‌دهد و ابعاد آن بسیار گسترده است. به نحوی که هنوز هم محققان و پژوهشگران در حال بحث هستند که دوران هوش مصنوعی در آینده چگونه خواهد بود. در چند سال اخیر شرکت‌های فعال در این حوزه، مدل‌هایی مانند ChatGPT را عرضه کردند و در همین مدت کوتاه، قابلیت‌های بسیاری مانند تولید متن، تولید تصویر، پردازش اطلاعات، تحلیل داده‌های پزشکی و... به آن‌ها افزوده شده است.

وی افزود: یک آزمایش در انگلیس انجام شد که در آن یک هوش مصنوعی شرکت «دیپ‌مایند»، کار چند صد پزشک را در عرض چند دقیقه و با دقت بسیار بالا انجام داد. این نشان می‌دهد که هوش مصنوعی تمام ابعاد زندگی ما را تحت تأثیر قرار خواهد داد.

اگر در هوش مصنوعی عقب بیفتیم، در همه زمینه‌ها عقب خواهیم افتاد

معاون پارک علم و فناوری خوزستان هشدار داد که مسئولان ما باید بسیار به فکر باشند. به نظر من اگر در این فناوری عقب بیفتیم، در همه زمینه‌ها عقب خواهیم افتاد، زیرا همه صنایع از هوش مصنوعی استفاده خواهند کرد. الان در صنایع قطعه‌سازی، شرکت معروف چینی «دپ‌سیک» از هوش مصنوعی برای افزایش دقت ساخت استفاده می‌کند. برخورد ما با هوش مصنوعی اغلب محدود به چت‌بات‌هایی است که با آن‌ها گفتگو می‌کنیم و اطلاعات می‌گیریم.

وی ادامه داد: اما این یک لایه سطحی و بخش کوچکی از هوش مصنوعی است. حوزه هوش مصنوعی بسیار گسترده‌تر از این است. به عنوان مثال، در بحث ساخت دارو، اولین دارویی که کاملاً توسط هوش مصنوعی طراحی شده، وارد فاز تست انسانی شده است. حتی در تولید علم، هوش مصنوعی دارد مقالات بسیاری را می‌نویسد.

آقاخانی با بیان پیامدهای عقب‌ماندگی تأکید کرد: این‌ها همه مسائلی هستند که ما خیلی زود با آن‌ها مواجه خواهیم شد. اگر فردا شرکت‌های داروسازی، قطعه‌سازی یا پتروشیمی ما نتوانند در فرآیندها و پروژه‌های خود از هوش مصنوعی استفاده کنند یا قابلیت هوش مصنوعی را در خود ایجاد نکنند، از رقبا عقب خواهند افتاد و قطعاً کشور ما ضربه خواهد خورد.

جایگاه ما در حوزه هوش مصنوعی حتی در منطقه هم مناسب نیست

وی با تاکید بر ضرورت برنامه‌ریزی کلان گفت: اگر ما الآن بجنبیم و یک برنامه‌ریزی دقیق در سطح کشور انجام شود و بتوانیم هم‌زمان روی نرم‌افزار، سخت‌افزار و آموزش نیروی انسانی کار کنیم، می‌توانیم یک مزیت رقابتی خوب برای کشورمان ایجاد کنیم و تقریباً هم‌گام با دنیا پیش برویم. واقعیت این است که جایگاه ما در حوزه هوش مصنوعی حتی در منطقه هم مناسب نیست. الان امارات و عربستان سرمایه‌گذاری‌های سنگینی می‌کنند، مراکز بزرگ پردازش اطلاعات را مستقر می‌کنند و با شرکت‌های بزرگی مانند مایکروسافت، اوپن‌ای‌آی و گوگل همکاری می‌کنند. می‌بینیم که همین اطراف ما دارند کارهای مهمی انجام می‌دهند.

معاون پارک علم و فناوری خوزستان در خصوص برنامه‌های همکاری با دانشگاه در زمینه توسعه هوش مصنوعی اظهار کرد: برنامه‌های توسعه هوش مصنوعی که در دو سال اخیر اجرا شده، با همکاری دانشگاه‌ها بوده است و ما ارتباط خوبی با دانشگاه چمران، دانشگاه آزاد اسلامی و جهاد دانشگاهی داریم. هم‌اکنون با دانشگاه علوم پزشکی اهواز یک رویداد هوش مصنوعی را اجرا می‌کنیم که در آن طرح‌ها و ایده‌های مختلف حوزه هوش مصنوعی مرتبط با سلامت ارائه شده است. این ایده‌ها در آذرماه ارزیابی نهایی می‌شوند و ایده‌های برگزیده‌ برای طی کردن مراحل تجاری‌سازی به مرکز رشد می‌آیند.

وی ادامه داد: همزمان در زمینه هوش مصنوعی با شرکت بهمن کاری را از سال گذشته پیش برده‌ایم که خروجی‌های آن امسال مشخص شده و در حال جمع‌بندی است. با دانشگاه و صنایع مختلف در حوزه هوش مصنوعی کار می‌کنیم و دو سه پروژه نیز با شرکت مناطق نفت‌خیز جنوب در این حوزه در حال پیش‌برد است. آنچه که توانستیم در این مدت انجام دهیم نشان می‌دهد که آمادگی گسترش همکاری‌ها را داریم، چون جای کار بسیار زیاد است.

آقاخانی با اشاره به موانع فعالیت شرکت‌ها در حوزه هوش مصنوعی بیان کرد: وقتی که با شرکت‌های دانش‌بنیان صحبت می‌کنیم می‌بینیم بیشترین مشکلاتی که اعلام می‌کنند، نیروی انسانی حرفه‌ای است.در تربیت متخصصان هوش مصنوعی نیاز به آموزش و پرورش افراد داریم. یکی از مشکلات، نرخ مهاجرت این متخصصان از استان ما به ویژه به مرکز کشور است که متأسفانه بالاست.

استقبال صنایع باید بیشتر باشد

وی افزود: یکی دیگر از مشکلات، بحث سرمایه‌گذاری اولیه بالا است. تجهیزاتی که پردازش اطلاعات را انجام می‌دهند، تجهیزات گرافیکی پرهزینه‌ای هستند و دسترسی به آن‌ها نیز گاهی سخت است. این موضوع در مراحل اولیه راه‌اندازی یکی از مشکلات شرکت‌هایی است که در حوزه هوش مصنوعی کار می‌کنند. استقبال صنایع هم باید خیلی بیشتر باشد. وقتی طرحی پیشنهاد می‌شود، انتظار حمایت وجود دارد، به ویژه در حوزه کارهای فناوری که تقاضا و نیاز واقعی صنعت است و موفقیت را رقم می‌زند.

آقاخانی در خصوص استفاده مسئولانه از هوش مصنوعی بیان کرد: هر فناوری مانند یک شمشیر دو لبه است. فناوری همیشه این جنبه را دارد و ما باید سعی کنیم در کارهایمان و در جاهای مختلف، از آن برای ارتقای خود، سازمان یا شرکتی که در آن فعالیت می‌کنیم، استفاده مسئولانه داشته باشیم. به نظر من آموزش در مدارس و همچنین افزایش اطلاعات خانواده‌ها در این زمینه بسیار مهم است. فراتر از آیین‌نامه و بخشنامه، این توانمندسازی خانواده‌ها و آموزش اصولی در مدارس است که می‌تواند تعیین‌کننده باشد. نسل جدید از همان نوجوانی و کودکی با این فناوری‌ها کار می‌کند، در حالی که گاهی نسل قبل یعنی پدران و مادران شناخت کافی از این ابزارها ندارند.

وی ادامه داد: پیشنهاد و ایده من این است که خانواده‌ها باید با این فناوری آشنا شوند، آموزش ببینند و نظام آموزشی ما در این حوزه بازنگری شود. خانواده‌ها نه تنها باید به فکر یادگیری فرزندانشان باشند، بلکه خود آن‌ها نیز باید حداقل شناخت کلی از این فناوری را داشته باشند.

لزوم ترویج فرهنگ و سواد هوش مصنوعی

آقاخانی در خصوص ترویج فرهنگ و سواد هوش مصنوعی در جامعه اظهار کرد: از تجربه و صحبت‌هایم با مدیران و تأثیرگذاران در جلسات مختلف، احساس می‌کنم هنوز ابعاد موج فناوری هوش مصنوعی به طور کامل شناخته نشده و درک صحیحی از آنچه اتفاق خواهد افتاد، وجود ندارد. پیشنهاد اولم این است که افراد خبره این صنعت، برنامه‌های آموزشی در سطح استان اجرا کنند؛این برنامه‌ها ذهنیت مردم و مسئولین را بسیار باز می‌کند.

وی افزود: به نظرم ابتدا باید این کار انجام شود تا ابعاد و گستردگی تغییرات پیش‌رو به خوبی شناخته شود. پس از آن می‌توانیم برای آن برنامه‌ریزی کنیم. همه ارگان‌ها به نوعی تحت تأثیر قرار می‌گیرند و همه می‌توانند نقش‌آفرین باشند. آموزش، روشنگری و انتقال تجربه و اطلاعات در این زمینه واقعاً لازم است.

معاون پارک علم و فناوری خوزستان تأکید کرد: سرعت تغییرات در اطراف ما بسیار زیاد شده است. اگر به سه‌چهار سال قبل برگردیم، شرکت‌هایی در دنیا شکل گرفته و جایگاه مالی پیدا کرده‌اند که قبلاً وجود نداشتند. صنعت خودروسازی تغییر کرده، هوش مصنوعی و ارزهای دیجیتال آمده‌اند. در همین دهه اخیر، تغییراتی به اندازه چند قرن اتفاق افتاده و سرعت این تغییرات نیز روزبه‌روز بیشتر می‌شود. اگر بخواهیم با روش‌های قدیم و با تاخیر جلو برویم، باید بدانیم که دنیای امروز دنیایی است که سرعت در آن تعیین‌کننده است.

وی ادامه داد: هر کسب‌وکار و سازمانی که مدیریت می‌کنیم، باید واقعیت تغییرات گسترده‌ای که اتفاق افتاده و تغییرات بیشتری که در راه است را درک کند. اگر این روند را درک کنیم، می‌توانیم همراه شویم و از ظرفیت‌ها استفاده کنیم. اگر استفاده نکنیم، یک دوره عقب‌افتادگی سنگین به ما تحمیل می‌شود و قطعاً جایگاهی در این عرصه تجارت، اقتصاد و فناوری نخواهیم داشت. کشورهای دنیا به شدت در حال ایجاد شکاف فناوری و هوشمندی بین یکدیگر هستند. اقتصاد تحت تأثیر قرار می‌گیرد و پس از آن، مسائل اجتماعی و فرهنگی نیز همگی متأثر از این تغییرات خواهند شد.

انتهی پیام