به گزارش ایسنا، حمید ظهرابی در نشست خبری که صبح امروز(۲۲ آذرماه) در سازمان حفاظت محیط زیست برگزار شد، با اشاره به افزایش تعداد آتش‌سوزی‌ها در سال‌های اخیر به‌ویژه در مناطق زاگرس و هیرکانی اظهار کرد: حریق یکی از عوامل مهم تعدیل تنوع زیستی است. خشکسالی‌های مستمر و تغییرات اقلیمی از جمله عوامل مؤثر در گسترش دامنه و زمان وقوع این حریق‌ها بوده است.

معاون محیط زیست طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست تأکید کرد: در گذشته آتش‌سوزی‌های زاگرس معمولاً از اواسط خرداد تا پایان شهریوررخ می‌داد اما اکنون این دوره از فروردین ماه آغاز می‌شود و تا آذرماه ادامه می‌یابد.

وی افزود: علاوه بر آثار تغییرات اقلیم، با توجه به شرایط اقتصادی، بهره‌برداری غیرمجاز از منابع طبیعی و زمین‌خواری، حفاظت از جنگل‌ها و مراتع بسیار دشوارتر شده است. افزایش حضور در جنگل‌ها برای برداشت منابع و شکار غیرقانونی موجب شده است تا تنوع زیستی کشور تحت تهدید بیشتری قرار گیرد.

ظهرابی همچنین به برنامه‌های سازمان حفاظت محیط زیست برای مقابله با آتش‌سوزی‌ها و حفظ مناطق طبیعی اشاره کرد و گفت: ۱۲ درصد از سرزمین ایران تحت حفاظت سازمان محیط زیست قرار دارد که شامل ۱۹.۸ میلیون هکتار از اراضی است. در این مناطق ۶۵۰ پایگاه محیط‌بانی و حدود ۴۰۰۰ محیط‌بان فعالیت می‌کنند. بر همین اساس حضور نیروهای محیط زیست در مناطق آتش‌سوزی سرعت عمل مناسبی را در اطفای حریق فراهم کرده است و در این زمینه، تمرکز بر پیش‌بینی و پیش‌آگاهی از وقوع آتش‌سوزی‌ها بوده است.

معاون محیط زیست طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست در ادامه به اهمیت مشارکت مردمی در حفاظت از محیط زیست اشاره و اظهارکرد: در زاگرس، جوامع محلی به مدیریت عملیات اطفای حریق می‌پردازند. به‌جای حضور مستمر نیروهای دولتی در همه مناطق، بر شناسایی ظرفیت‌های جوامع محلی و آموزش آن‌ها تمرکز شده است.

وی همچنین از برگزاری یک جلسه هم‌اندیشی در استان لرستان با حضور افراد مجرب در حوزه اطفای حریق خبر داد و گفت: تجربیات موفق به جمع‌بندی رسید و برنامه‌ای مبتنی بر پیشگیری و مشارکت مردم تدوین شد.

ظهرابی درباره به کارگیری تجهیزات جدید توضیح داد: در محدوده هیرکانی به دلیل دسترسی سخت‌تر، تمرکز ما بر نصب دوربین‌ها و سنسورهایی است که وقوع حریق را اطلاع‌رسانی می‌کنند همچنین سامانه‌ای که با استفاده از هوش مصنوعی و تحلیل داده‌های دما، وزش باد و میزان مواد سوختنی، وقوع حریق را پیش‌بینی می‌کند، به ما در این زمینه کمک خواهد کرد.

معاون محیط زیست طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست تأکید کرد: تمرکز ما در حفاظت از تنوع زیستی بر اساس دانش‌محوری، مشارکت‌طلبی و مشارکت‌پذیری است. در کنار استفاده از فناوری‌های نوین، نقش مشارکت مردمی در حفظ محیط زیست بسیار حیاتی است.

ظهرابی، در پاسخ به پرسش ایسنا درباره دقت و عملکرد سیستم پیش‌بینی حریق جدید اظهار کرد: سیستم پیش‌بینی طراحی‌شده با دقت بین ۷۰ تا ۸۵ درصد قادر است وقوع آتش‌سوزی‌ها را پیش‌بینی کند. این پیش‌بینی‌ها با استفاده از تجربیات گذشته، سوابق حریق‌های قبلی و تحلیل عواملی مانند دسترسی به جاده‌ها و مسیرهای پیاده‌روی ارتقا یافته است. این سیستم در واقع پتانسیل وقوع حریق را بررسی و اعلام می‌کند بنابراین از آن‌جا که انسان قابل پیش‌بینی نیست، پیش‌بینی حریق‌هایی با منشا انسانی، ممکن نیست.

وی افزود: این پیش‌بینی‌ها تا کنون در اکثر موارد صحیح بوده است‌.

معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست در پاسخ به پرسش دیگر ایسنا در مورد اقدامات جدید برای هوشمندسازی حفاظت از مناطق طبیعی نیز گفت: در پارک ملی گلستان، در دوره دکتر جهرمی - وزیر اسبق ارتباطات و فناوری اطلاعات- سامانه‌ای برای شناسایی حریق  طراحی شد که متاسفانه با تغییر دولت به بهره‌برداری نرسید اما اکنون با کمک مشاوران و شرکت‌های دانش‌بنیان بومی، این سامانه‌ها به‌طور جدی در حال آزمایش و ارتقا هستند.

وی ادامه داد: یکی از برنامه‌های اصلی ما هوشمندسازی مناطق حفاظتی است. این سامانه‌ها با استفاده از ابزارهای هوشمند مانند دوربین‌های تعقیب و شناسایی موجودات، می‌توانند به شناسایی سریع‌تر تخلفات و حریق‌های احتمالی کمک کنند.

ظهرابی به همکاری با وزارت دفاع برای پیشبرد پروژه‌های هوشمندسازی در پارک ملی گلستان اشاره کرد و گفت: جلسات مختلفی با وزارت دفاع داشته‌ایم و نیازمندی‌های لازم برای هوشمندسازی محیط زیست شناسایی شده است. در حال حاضر در مرحله انعقاد تفاهم‌نامه هستیم تا بتوانیم با تسهیلات لازم، این پروژه‌ها را عملیاتی کنیم.

وی همچنین به اهمیت پایداری و حفظ و نگهداری این پروژه‌ها اشاره کرد و در پاسخ به ایسنا درباره برنامه‌های سازمان حفاظت محیط زیست برای نگهداری و پایداری پروژه‌های هوشمند گفت: یکی از چالش‌های بزرگ در محیط زیست، پایداری سیستم‌ها است. ما معتقدیم که برای موفقیت بیشتر در حفاظت از منابع طبیعی، باید مردم به‌ویژه فعالان محیط زیست را در این فرآیند مشارکت بدهیم. با پیوند دادن مردم به این فعالیت‌ها، می‌توانیم بهره‌برداری بهینه‌ای از منابع و تجهیزات داشته باشیم.

ظهرابی با اشاره به کمبود نیروی انسانی گفت: تعداد نیروهای موجود به‌مراتب کمتر از میزان استاندارد است.

وی افزود: طی ۱۰ سال گذشته سطح مناطق تحت حفاظت ۳۰ تا ۴۰ درصد افزایش یافته اما ساختار سازمانی و تعداد نیروها متناسب با آن رشد نکرده است بنابراین فکری اساسی باید در این رابطه کرد. با توجه به محدودیت‌های استخدامی دولت، جبران این کمبود از دو مسیر دنبال می شود که یکی استفاده از فناوری‌های نوین پایش و دیگری افزایش مشارکت مردم است.

ظهرابی ادامه داد: تمرکز بر حفاظت مؤثر از مناطق «با ارزش ویژه« است و در مقابل زمینه برای مشارکت بخش خصوصی و مردمی از طریق انعقاد تفاهم‌نامه‌ها، اعطای مجوز قرق‌ها و حفاظتگاه‌های مردمی فراهم شده است. تجربه بسیار موفقی در این زمینه داشتیم.

وی کمبود تجهیزات تخصصی اطفای حریق را از دیگر چالش‌ها دانست و اظهار کرد: تجهیزات هوایی موجود عمدتاً تغییرکاربری‌ یافته‌اند و فاقد کارایی تخصصی لازم هستند. به عنوان مثال هواپیمای سنگین ایلوشین قدرت مانور کمی دارد. ابزار تخصصی اطفای حریق جنگلی نیست و همکاران با شجاعت در عملیات اطفای الیت انجام دادند حتی بالگردها نیز با جانفشانی خلبانان فعالیت کردند. در این شرایط باید به سمت خرید تجهیزات تخصصی برویم. خوشبختانه مجلس نیز به نتیجه رسید که باید ابزار تخصصی اطفای حریق فراهم شود و نمی‌توان فعالیت‌های تخصصی را بدون فراهم بودن تجهیزات به نتیجه رساند. 

معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست افزود: رئیس سازمان حفاظت محیط زیست نیز پیشنهاد ایجاد یگان تخصصی اطفای حریق ارائه کرد تا نیروهای آموزش‌دیده، با شناخت رفتار آتش و روش‌های علمی مهار، وارد عمل شوند. تجربه جهانی در زمینه نیروهای متخصص اطفای حریق جنگل‌ها نشان داده است که این افراد می‌توانند با شناخت علمی و دقیق، آمادگی جسمانی و تجهیزات، حریق را مدیریت کنند. 

ظهرابی در خصوص شیوه کارکرد سامانه هوشمند پایش و پیشگیری از حریق گفت: شیوه هشدار این سامانه نه درباره یک نقطه خاص که درباره پهنه‌بندی‌هاست بنابراین در صورت اعلام هشدار از این سامانه در محدوده مشخص شده آماده‌باش اعلام می‌شود. 

معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست درباره عملیات حریق اخیر در شمال کشور و در پاسخ به این پرسش که آیا منطقه الیت نیز تحت پایش هوشمند قرار داشت یا خیر؟ گفت: اطلاع داشتیم که در تمام مناطق تحت حفاظت شمال کشور احتمال وقوع حریق وجود دارد. 

وی اضافه کرد: حریق در الیت چند بار اطفا شده بود و به‌صورت زیر سطحی حرکت می‌کرد. در چند روز نخست، تمام ظرفیت‌های محیط‌بانی استان مازندران و استان‌های همجوار در منطقه مستقر بودند و مدیران ارشد سازمان نیز به‌طور مستمر در صحنه حضور داشتند. نیاز به احداث آتش‌بُر بود و در نهایت محل مناسبی برای ایجاد آتش‌بُر انتخاب شد. 

ظهرابی در خصوص گزارش مجلس شورای اسلامی که سازمان حفاظت محیط زیست را یکی از مقصران حادثه آتش‌سوزی در جنگل‌های الیت معرفی کرده است نیز گفت: بر اساس این گزارش اولین آتش به دست محیط زیست و سازمان منابع طبیعی اطفا شد سپس دومین حریق آغاز و بعد به دست محیط زیست و منابع طبیعی با همراهی مردم خاموش شد. این گزارش در نهایت جمع‌بندی می‌کند که چون محیط زیست اجازه برداشت درختان شکسته افتاده و خشک شده را نداشته بنابراین کوتاهی کرده است. 

وی تاکید کرد: این گزارش غیر علمی، غیر فنی و متناقض است.

ظهرابی ضمن تاکید بر اهمیت اقدامات محیطبانان اظهار کرد: یکی از نگرانی های ما از آسیب به همکاران خود بود. آنان بسیار فرسوده می‌شدند چرا که باید شبانه‌روزی فعالیت می‌کردند. شرایط الیت بحرانی بود اما تمام ظرفیت به کار گرفته شد. به همین سبب این گزارش ظلم به جامعه محیطبانی بود. امیدوار هستیم که این گزارش اصلاح شود. 

وی افزود: در گزارش کمیسیون تخصصی هیچ ردی از مسائل ذکر شده دیده نمی شود. رئیس کمیسیون کشاورزی ، آب،‌ منابع طبیعی و محیط زیست به‌صورت حضوری از این آتش‌سوزی بازدید کرد. 

معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست اظهار کرد: در سازمان حفاظت محیط زیست به هیچ عنوان زیر بار مسائل غیر فنی مثل برداشت درختان شکسته افتاده نخواهیم رفت و مسائل غیرعلمی را نخواهیم پذیرفت.

ظهرابی در پایان ضمن با اشاره به متن گزارش کمیسیون شوراها و امور داخلی کشور درباره آتش‌سوزی الیت اظهار کرد: بند چهارم با اشاره به عدم صدور مجوز سازمان حفاظت محیط‌زیست در خصوص پاکسازی درختان قطع‌شده و روی زمین افتاده، آورده است که این موضوع در زمان عادی مانع حذف آفت‌های جنگلی و در زمان وقوع بارندگی‌های شدید موجب مسدودشدن مسیر آب و ایجاد سیلاب و در زمان آتش‌سوزی سبب شعله‌ور شدن آتش می‌شود.

انتهای پیام