به گزارش ایسنا، شب یلدا، طولانی‌ترین شب سال، در ذهن بسیاری از ما یادآور دورهمی‌های خانوادگی، گفت‌وگو و تفأل زدن به دیوان حافظ است. اما در سال‌های اخیر که این مناسبت به یکی از شب‌های وسط هفته می‌افتد، مردم دیگر منتظر ۳۰ آذر نمی‌مانند. بسیاری ترجیح می‌دهند چند روز قبل از «شب یلدا»، در آخر هفته و معمولا پنجشنبه شب مراسم خود را برگزار کنند تا شرایط راحت‌تر باشد و با کارهای روزمره تداخل پیدا نکند و اعضای خانواده بتوانند با آرامش دور هم جمع شوند. این تغییر ساده اما مهم نشان می‌دهد که یلدا دیگر به تاریخ دقیق محدود نمی‌شود و بیش از هر چیز بر تجربه جمعی و شادی مشترک تأکید دارد.

در واقع، شب یلدا از یک مناسبت تقویمی فراتر رفته و بهانه‌ای برای کنار گذاشتن روزمرگی و فراهم کردن فرصتی برای هم‌نشینی و شادیِ جمعی شده است. وقتی خانواده‌ها یا دوستان تصمیم می‌گیرند مراسم را چند روز زودتر برگزار کنند، نشان می‌دهند که روح برگزاری آیین و سنت مهم‌تر از تقویم است و حضور در کنار هم بیش از عدد ۳۰ تقویم ارزش دارد. این انعطاف‌پذیری در رویدادی که تا همین چند سال قبل باید دقیقا سر موعد زمانی خود برگزار می‌شد، تصویری واقعی از زندگی امروز ارائه می‌دهد، جایی که مردم ناگزیرند فعالیت‌های اجتماعی و خانوادگی را با برنامه‌های کاری و شخصی هماهنگ کنند و زمان مراسم نباید مانع دورهمی باشد.

در بسیاری از خانه‌ها، این تغییر به‌صورت طبیعی اتفاق افتاده است. یکی آن شب به‌خصوص شیفت کاری است و مرخصی ندارد، خانواده‌ای بچه مدرسه‌ای دارد یا دانشجویی نمی‌تواند دقیقاً همان شب به خانه برگردد. نتیجه این می‌شود که جمع، چند شب جلوتر یا عقب‌تر شکل می‌گیرد. کسی احساس نمی‌کند که یلدا از دست رفته؛ چون اصل ماجرا هنوز برقرار است. این تجربه نشان می‌دهد که برای بخش بزرگی از جامعه، مناسبت‌ها دیگر قرار نیست زندگی را مختل کنند، بلکه قرار است خودشان با زندگی هماهنگ شوند.

این روند، همچنین بازتابی از سبک زندگی امروز است. در جامعه‌ای که فشار کاری، اقتصادی و شهری بالاست، مردم به دنبال راحتی هستند. آن‌ها دیگر انتظار ندارند مراسم تنها در تاریخ مشخص برگزار شود و می‌دانند که شادی جمعی، گفت‌وگو و دورهمی کوتاه، بیش از هر چیز ارزشمند است. بنابراین، یلدا بهانه‌ای برای یک مهمانی متفاوت است.

نکته قابل توجه این است که این تغییر زمانی، الزاماً به معنای کم‌رنگ شدن شادی جمعی نیست. برعکس، بسیاری معتقدند وقتی مراسم در زمانی برگزار می‌شود که همه با خیال راحت می‌توانند حضور داشته باشند، کیفیت دورهمی بالاتر می‌رود. گفت‌وگوها طولانی‌تر می‌شود، عجله‌ای برای خوابیدن یا آماده شدن برای فردا وجود ندارد و جمع، واقعی‌تر شکل می‌گیرد. 

در کنار این تغییر زمانی، نوع مهمانی نیز متفاوت شده است. برخی خانواده‌ها سفره‌های ساده‌ای می‌چینند، میوه و آجیل آماده می‌کنند و بدون لباس خاص یا تزئینات از پیش تعیین‌شده، ساعتی به بگو بخند می‌پردازند یا برخی دیگر ممکن است شب را در یک دورهمی کوتاه با موسیقی، بازی و گفت‌وگو بگذرانند. این شکل از مراسم نشان می‌دهد که اصل دورهم بودن و شادی مشترک، حتی بدون رعایت شکل سنتی، حفظ شده و آداب و رسوم زنده باقی مانده است. 

از منظر فرهنگی، این تغییر می‌تواند نشان دهد که آیین‌ها و سنت‌ها وقتی با زندگی روزمرۀ مردم تطبیق پیدا کنند، زنده می‌مانند. یلدا اگر تنها به عنوان یک مناسبت رسمی و محدود به تاریخ خاص دیده شود، ممکن است بخشی از جامعه نتواند آن را تجربه کند یا مراسم را به صورت کم‌رنگ برگزار کند. اما با انعطاف در زمان، امکان حضور گسترده‌تر فراهم می‌شود و آیین، حتی اگر شکل سنتی آن تغییر کرده باشد، ادامه می‌یابد. آیینی که اجازه جابه‌جایی ندارد، به‌تدریج از زندگی مردم فاصله می‌گیرد. اما آیینی که می‌توان زمانش را تغییر داد و همچنان معنا داشته باشد، توان ادامه دارد. یلدا امروز، بیش از آنکه به شبی خاص وابسته باشد، به نیاز مردم برای ارتباط، گفت‌وگو و شادی کوتاه‌مدت وابسته است.

در مجموع، شب یلدا نشان می‌دهد که روح سنت مهم‌تر از تقویم است و شادی جمعی اولویت دارد. مهم نیست مراسم دقیقاً در شب ۳۰ آذر برگزار شود، مهم آن است که مردم در کنار هم باشند، گفت‌وگو کنند و خاطره بسازند. این تغییر، برخلاف آنچه برخی ممکن است تصور کنند، به معنای کم‌رنگ شدن سنت‌ها نیست؛ بلکه نشان می‌دهد آیین با زندگی واقعی مردم هماهنگ شده و شکل انعطاف‌پذیر آن هنوز ارزشمند و قابل تجربه است.

انتهای پیام