شهادت امام علی‌النقی الهادی(ع)، نه در میدان جنگ، بلکه در فضای سنگین اختناق و نظارت دائمی خلافت عباسی رقم خورد. امامی که حضورش برای حاکمان به‌ دلیل نفوذ فکری، مرجعیت دینی و جایگاه معنوی‌اش در دل جامعه خطرناک بود.

امام هادی(ع) سال‌ها تحت فشار، محدودیت و مراقبت شدید در سامرا زندگی کرد؛ شرایطی که هدفش بریدن پیوند امام با مردم بود. اما همین فشارها، چهره واقعی ترس حاکمیت از «امامت آگاه» را آشکار کرد؛ ترسی که در نهایت به حذف فیزیکی امام انجامید.

شهادت امام هادی(ع) نتیجه طبیعی رویارویی حق و قدرت بود؛ جایی که حاکمیت تاب تحمل امامی را نداشت که بدون سازش، دین را زنده نگه می‌داشت و جامعه را از درون هدایت می‌کرد. شهادت او، سندی روشن از مظلومیت و حقانیت مسیر امامت است.

امام هادی(ع)؛ چهره‌ای ماندگار از علم، تقوا و رهبری دینی

حجت‌الاسلام حسن حیدرزاده، استاد دانشگاه تبریز با اشاره به ویژگی‌های اخلاقی امام هادی(ع)، ایشان را خوش‌خوترین و راست‌گوترین مردم معرفی کرد و تأکید کرد: چه از نزدیک و چه از دور، شخصیت امام با وقار، اخلاق و کمال شناخته می‌شد.

به گفته وی، هم‌زمانی امامت امام هادی(ع) با خلفای عباسی، به‌ویژه متوکل، دوره‌ای از سخت‌گیری، بدگمانی و فشار شدید بر اهل بیت و شیعیان را رقم زد که امام را با شرایطی خفقان‌آور روبه‌رو ساخت.

وی با اشاره به شدت سرکوب دوران عباسیان، اظهار کرد: امام هادی(ع) ناچار بود ارتباط با شیعیان را با نهایت پنهان‌کاری مدیریت کند. امام هادی(ع) علی‌رغم سیاست عباسیان برای برجسته‌سازی فقهای درباری، به مرجع حل اختلافات علمی و فقهی تبدیل شد و در موارد متعدد، با استدلال روشن، فقهای وابسته به دربار را به تسلیم واداشت.

این استاد دانشگاه تبریز افزود: گسترش مکاتب کلامی منحرف مانند معتزله و اشاعره، ضرورت حضور فعال امام در عرصه مناظره، مکاتبه و پاسخ‌گویی به شبهات را افزایش داد و امام با تبیین عقلانی، از تحریف معارف اسلامی جلوگیری کرد.

وی با اشاره به نقش امام هادی(ع) در تربیت شاگردان برجسته، گفت: صدها نفر از بزرگان شیعه از محضر ایشان بهره بردند و این میراث علمی را به نسل‌های بعد منتقل کردند.

وی زهد، عبادت عمیق، ساده‌زیستی، بخشندگی را از جلوه‌های برجسته سیره عملی آن حضرت دانست و خاطرنشان کرد: زیارت جامعه کبیره یکی از جامع‌ترین متون در تبیین مقام امامت در اندیشه شیعه است.

امام هادی(ع)؛ پرچمدار امامت در عصر خفقان عباسی

حجت‌الاسلام والمسلمین سید جلال موسوی شربیانی، استاد حوزه و دانشگاه با اشاره به طول دوران امامت امام هادی(ع)، تأکید کرد که میراث علمی به‌جامانده از آن حضرت، به‌ویژه در حوزه‌های اعتقادی، کلامی، فقهی، تفسیری و اخلاقی از منابع مهم اندیشه شیعی به‌شمار می‌رود همچنین نقش امام در مناظرات کلامی و تبیین مسائل بنیادین تعیین‌کننده و این فعالیت‌ها پاسخ‌گوی نیازهای فکری جامعه آن روز بود.

وی با اشاره به دو اثر مهم منسوب به امام هادی(ع)، زیارت جامعه کبیره و زیارت غدیریه را از جامع‌ترین متون شیعی معرفی کرد و افزود: زیارت جامعه کبیره متنی عمیق در امام‌شناسی، شاخصه‌های امامت و جایگاه اهل‌بیت(ع) را به‌روشنی تبیین می‌کند و زیارت غدیریه نیز بازتاب‌دهنده فضائل و ویژگی‌های شخصیتی امیرالمؤمنین(ع) و استمرار خط ولایت در تاریخ اسلام است.

وی با تشریح شرایط سیاسی دوران امام هادی(ع)، هم‌عصری ایشان با چندین خلیفه عباسی و فضای خفقان‌آمیز حاکم را از چالش‌های اصلی امامت دانست و گفت: تبعید امام به سامرا، کنترل شدید ارتباطات و فشار سیاسی، مانع از ایفای نقش اجتماعی امام نشد و دفاع از شیعیانی که به ناحق متهم می‌شدند، از جلوه‌های مهم مدیریت فکری و اعتقادی امام هادی(ع) بود.

به گفته این استاد دانشگاه، امام هادی(ع) با وجود محدودیت‌های شدید، از طریق مکاتبه با شیعیان مناطق مختلف از جمله عراق، ایران، یمن و مصر، ارتباط مؤثر خود را حفظ کرد.

وی با اشاره به تربیت صدها نفر از اصحاب و شاگردان توسط امام هادی، این اقدام را نقش‌آفرین در تثبیت امامت، گسترش معارف شیعی و تداوم جریان ولایت دانست.

انتهای پیام