به گزارش ایسنا، در لایحه بودجه سال ۱۴۰۵، اعتبارات حوزه فضایی باید نه به‌عنوان یک ردیف هزینه‌ای، بلکه در نسبت مستقیم با مأموریت‌های حاکمیتی تعریف‌شده در سند راهبردی فضایی کشور ارزیابی شود. این سند، سازمان فضایی ایران را صرفاً یک نهاد اجرایی یا پژوهشی نمی‌داند، بلکه آن را متولی تحقق زنجیره کامل فناوری فضایی ـ از طراحی و ساخت ماهواره و پرتابگر تا بهره‌برداری عملیاتی و اقتصادی‌سازی داده‌های فضایی ـ معرفی می‌کند.

بر اساس سند راهبردی فضایی، مأموریت‌های کلیدی این سازمان شامل تثبیت چرخه کامل فضایی کشور، توسعه منظومه‌های ماهواره‌ای سنجشی و مخابراتی، ارتقای استقلال در خدمات راهبردی مبتنی بر فضا، توسعه زیرساخت‌های پرتاب و ایستگاه‌های زمینی و حرکت به سمت صنعتی‌سازی و اقتصاد فضا است؛ مأموریت‌هایی که تحقق آن‌ها بدون تأمین مالی پایدار، قابل پیش‌بینی و متناسب با هزینه‌های واقعی فناوری فضایی عملاً ممکن نیست.

از این منظر، بررسی بودجه‌های پیش‌بینی‌شده برای صنعت فضایی در لایحه بودجه ۱۴۰۵، صرفاً مقایسه چند عدد با سال‌های گذشته نیست، بلکه سنجشی است از میزان تطابق سیاست‌های مالی دولت با اهداف اعلام‌شده در اسناد بالادستی. به‌ویژه در شرایطی که داده‌های فضایی نقش مستقیمی در مدیریت آب، کشاورزی هوشمند، پایش مخاطرات طبیعی، امنیت زیرساخت‌ها و توسعه ارتباطات مناطق محروم ایفا می‌کنند، هرگونه شکاف میان مأموریت و بودجه، به معنای عقب‌ماندگی راهبردی خواهد بود.

سند جامع توسعه هوافضای کشور در سال ۹۱ به تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی رسید. اهداف کلان حوزه فضایی در این سند به این شرح آمده است:

در این سند برای تحقق این اهداف، سیاست‌هایی را پیش بینی کرده است:

سازمان فضایی ایران و لایحه ۱۴۰۵

سهم سازمان فضایی از لایحه بودجه ۱۴۰۵ مبلغ ۳۳۲ میلیون و ۶۰۰ هزار ریال جدید (۳۳۲۶۰۰۰۰۰)است. سال گذشته ۱۵۰ میلیون و ۷۰۰ هزار ریال جدید (۱۵۰۷۰۰۰۰۰) بوده است.

اعتبارات سازمان فضایی در لایحه بودجه ۱۴۰۵ حدود ۱۲۱ درصد افزایش داشته است.

بررسی ارقام لایحه بودجه سال ۱۴۰۵ نشان می‌دهد اعتبارات سازمان فضایی ایران با افزایش قابل توجهی نسبت به سال گذشته پیش‌بینی شده است. بر اساس این لایحه، سهم سازمان فضایی در سال ۱۴۰۵ به ۳۳۲ میلیون و ۶۰۰ هزار ریال جدید رسیده؛ در حالی که این رقم در سال ۱۴۰۴ به میزان ۱۵۰ میلیون و ۷۰۰ هزار ریال جدید بوده است.

مقایسه این دو عدد حاکی از افزایش ۱۸۱ میلیون و ۹۰۰ هزار ریالی اعتبارات سازمان فضایی است که معادل حدود ۱۲۰.۷ درصد رشد نسبت به سال گذشته محسوب می‌شود. به بیان دیگر، اعتبارات پیش‌بینی‌شده برای این سازمان در لایحه بودجه ۱۴۰۵ بیش از دو برابر سال قبل شده است.

این رشد بودجه‌ای در شرایطی رقم خورده که صنعت فضایی به‌عنوان یکی از حوزه‌های راهبردی کشور، نیازمند سرمایه‌گذاری مستمر در بخش‌های ماهواره، پرتابگر، زیرساخت‌های زمینی و توسعه فناوری‌های بومی است. با این حال، میزان اثربخشی این افزایش اعتبار، به نحوه تخصیص منابع، زمان‌بندی پرداخت‌ها و تناسب بودجه با هزینه‌های واقعی پروژه‌های فضایی وابسته خواهد بود.

پژوهشگاه فضایی ایران

بررسی ارقام لایحه بودجه سال ۱۴۰۵ نشان می‌دهد اعتبارات پژوهشگاه فضایی ایران ۳۸۰ میلیون ریال جدید (۳۸۰۰۰۰۰۰۰) است و این مبلغ برای سال گذشته ۱۸۲ میلیون ریال جدید بوده است. بودجه پژوهشگاه در سال ۱۴۰۵ حدود ۱۰۹ درصد افزایش داشته است؛ یعنی بیش از دو برابر شده است.

این افزایش معادل رشدی حدود ۱۰۹ درصدی است و نشان می‌دهد اعتبارات پژوهشگاه فضایی نیز بیش از دو برابر شده است. با این وجود، میزان اثرگذاری این رشد بودجه‌ای به توان پژوهشگاه در تبدیل منابع مالی به خروجی‌های فناورانه، کاهش فاصله پژوهش تا کاربرد و پاسخگویی به نیازهای واقعی صنعت فضایی کشور بستگی دارد.

در مجموع، هرچند لایحه بودجه ۱۴۰۵ از رشد کمّی اعتبارات بخش فضایی حکایت دارد، اما قضاوت درباره موفقیت این بودجه تنها با اتکا به درصد افزایش ممکن نیست؛ بلکه میزان هم‌راستایی منابع مالی با مأموریت‌های راهبردی، الزامات فناورانه و اهداف بلندمدت صنعت فضایی کشور، معیار اصلی ارزیابی خواهد بود.

انتهای پیام