سپهدار انصارنیک در نشست خبری که سه‌شنبه ۹ دی ماه در محل این شرکت برگزار شد، اظهار کرد: صنعت پتروشیمی یکی از موتورهای پیشران اقتصادی و توسعه کشور است و ارزش آن را داشت که این گرامیداشت انجام شود. آنچه در دنیا در حال رخ دادن است، نشان می‌دهد که در پنج دهه گذشته تحولات بزرگی در صنعت نفت و پتروشیمی رخ داده است. صنعت نفت  از این جهت که بالادست پتروشیمی و تأمین‌کننده خوراک آن است، سبب شد صنعت پتروشیمی در پنج دهه گذشته رشد تقاضا برای محصولاتش در بازار جهانی را تجربه کند.

وی ادامه داد: می‌توان گفت رشد تقاضا به طور متوسط بین ۲ تا ۵ درصد برای محصولات مختلف در حال تغییر بود. صنایع پتروشیمی ابتدا در نیمکره غربی رشد قابل‌توجهی داشت و بر اقتصاد و صنعت دنیا مسلط بود. سپس به تدریج در دو دهه اخیر، به دلیل دسترسی به منابع خوراک و مسائل محیط‌زیستی، جابجایی به سمت خاورمیانه و آسیا رخ داد؛ به ویژه به سمت چین که در دو دهه اخیر ظهور اقتصادی چشمگیری داشته است.همچنین رشد اقتصادی هند باعث شده صنعت پتروشیمی این دو کشور تاثیر شگرفی بر رشد اقتصاد دنیا و بزرگ شدن این صنعت به عنوان بخشی مهم از اقتصاد جهان داشته باشد.

مدیرعامل شرکت پتروشیمی بندر امام گفت: این تحولات خودبه‌خود بازار، سرمایه‌گذاری‌ها و تراز خوراک را نیز دچار تغییرات کرد؛ به‌گونه‌ای که در منطقه غرب آسیا و به‌ویژه در کشور ما، طی دو دهه اخیر با رشد انفجاری در سرمایه‌گذاری این صنعت مواجه بودیم. پس از انقلاب، تولید پتروشیمی ایران از حدود ۲ میلیون تن به تقریباً ۸۰ میلیون تن رسیده و در برنامه هفتم قرار است به حدود ۱۳۰ میلیون تن برسد که رشد شگرفی است. این روند در جهان نیز، به‌ویژه در چین، هند و کشورهای خاورمیانه مانند عربستان سعودی، با افزایش‌هایی چندصدمیلیون‌تنی تکرار شد.

وی ادامه داد: با توجه به پیشرفت تکنولوژی و تغییر ساختار اقتصاد جهانی، صنعت پتروشیمی نیز جایگاه خود را بازتعریف کرد. در دهه اخیر، رشد تقاضا کاهش یافت؛ عواملی چون کمبود منابع خوراک در برخی مناطق و الزامات سخت‌گیرانه محیط‌زیستی در این روند مؤثر بودند. به‌عنوان‌مثال، در اروپا شاهد توقف بسیاری از واحدهای پالایشگاهی و پتروشیمی از جمله حدود ۶ میلیون تن واحد پلی‌اتیلن و الفین بودیم.

انصارنیک ادامه داد: پیش‌بینی می‌شود این روند کاهش ظرفیت در آینده در کشورهایی مانند ژاپن و حتی چین نیز ادامه یابد، زیرا رشد تقاضا کم شده و فشار بر عرضه افزایش یافته است. ساخت‌وسازهای گسترده دو دهه گذشته منجر به مازاد عرضه شد و رقابت از شرکت‌های کوچک و متوسط به سمت شرکت‌های بزرگ‌مقیاس و غالباً نفتی جابجا شد. این امر فشار زیادی بر شرکت‌های کوچک‌تر وارد کرده تا از میدان خارج شوند.

وی اظهار کرد: در دهه آینده، شرکت‌هایی که به بخش بالادستی متصل باشند یا توسعه عمودی یافته‌اند، احتمالاً بر بازار مسلط خواهند شد؛ به‌ویژه آن‌هایی که حضوری فعال و قوی در تجارت و سرمایه‌گذاری جهانی دارند و فرصت‌هایی برای حفظ بقای خود می‌آفرینند. اکنون نمونه‌هایی از این تحول در آمریکا و عربستان سعودی دیده می‌شود؛ مانند سرمایه‌گذاری یکپارچه شرکت آرامکو از میدان‌های نفتی تا واحدهای پلیمری پیشرفته در چین که به تسلط قوی آن بر بازار انجامیده است.

سرمایه‌گذاری و تأمین مالی پروژه‌ها از چالش‌های اصلی صنعت پتروشیمی در دهه آینده

وی ادامه داد: در این میان، ایران نیز با رشد دهه‌های گذشته خود، به بازیگری مؤثر در صنعت جهانی پتروشیمی تبدیل شده و سالانه ۴ تا ۵ میلیون تن به تولید آن افزوده می‌شد اما در ۵ تا ۱۰ سال اخیر، این رشد به‌دلیل ناترازی خوراک و انرژی کند شده است. این وضعیت هشداری جدی برای سیاست‌گذاران و تنظیم‌گران کشور است.

مدیرعامل شرکت پتروشیمی بندرامام بیان کرد: این فشار هم‌اکنون بر صنعت پتروشیمی ایران وارد می‌شود؛ هم به دلیل تحریم‌های جهانی و هم مازاد عرضه جهانی. رقبا به‌خاطر ارتباطات بانکی و دسترسی به تجارت بین‌الملل، شرایط به‌مراتب بهتری دارند و فعالیت برای ما بسیار دشوارتر است. هزینه‌های حمل یا بازاریابی ما نسبت به رقبا گاه تا دو یا حتی سه برابر بیشتر است. از سوی دیگر، ناترازی گاز و انرژی موجب کاهش یا قطع خوراک برخی مجتمع‌ها شده است. همچنین سرمایه‌گذاری و تأمین مالی پروژه‌ها از چالش‌های اصلی صنعت پتروشیمی کشور در دهه آینده خواهد بود.

وی ادامه داد: همان‌طور که مقامات کشور همواره در خصوص  لزوم تغییرات اساسی صحبت می‌کنند، این تغییرات باید صنعت پتروشیمی را نیز دربرگیرد. نگاه‌های حاکم بر بدنه وزارت نفت که متعلق به ۱۰ تا ۱۵ سال پیش است، باید کاملاً عوض شود. باید فرصت‌هایی برای شرکت‌های پتروشیمی فراهم آید تا با دسترسی به منابع کشور امکان رشد یابند و از افزایش قیمت خوراک جلوگیری شود.

انصارنیک گفت: همچنین باید از مکانیسم‌های سرمایه‌گذاری حمایت کرد تا برای سرمایه‌گذاران  به‌ویژه شرکت‌های موجود مانند پتروشیمی خلیج‌فارس و پتروشیمی بندر امام تسهیل‌گر و جذاب باشد. علاقه‌مندی وجود دارد که این شرکت‌ها خوراک را به‌گونه‌ای دریافت کنند که با جذابیت، حاشیه سود مناسب و کاهش ریسک‌های آینده بتوانند سرمایه‌گذاری کنند. این تفکر باید در سازمان برنامه و بودجه، وزارت نفت و به‌ویژه در قوانین مجلس نهادینه شود تا محیطی حامی سرمایه‌گذاری شکل گیرد و صنعت پتروشیمی در فضای رقابتی تجارت بین‌الملل پشتیبانی شود.

وی بیان کرد: تنها در این صورت است که صنعت ما می‌تواند حضوری قوی‌تر و فعال‌تر داشته باشد. این موتور پیشران اقتصادی که هم‌اکنون سالانه حدود ۱۲٫۵ میلیارد دلار درآمد ارزی برای کشور ایجاد می‌کند، در صورت حمایت می‌تواند این رقم را به ۲۰ میلیارد دلار و حتی بیشتر برساند؛ اما در غیر این صورت، سهم آن به‌تدریج کاهش خواهد یافت و با مشکل مواجه خواهیم شد.

انصارنیک در خصوص پتروشیمی بندر امام اظهار کرد: این مجموعه سه زنجیره ارزش اصلی دارد؛ آروماتیک که مبتنی بر دریافت نفتا از پالایشگاه‌ها است و پالایشگاه آبادان (در مجاورت مجموعه) طی ۳۰ سال گذشته خوراک واحد آروماتیک را تامین کرده است. واحد الفین نیز مبتنی بر دریافت سیتوپلاس (گاز همراه نفت) از میادین نفت جنوب است که از طریق خط لوله وارد واحدهای تفکیک شده و بخشی از آن نیز صادر می‌شود.

وی ادامه داد: پی‌وی‌سی (PVC) متصل به زنجیره کلر و نمک که از آب دریایی خلیج‌فارس (در مجاورت این منطقه) استفاده می‌کند. این سه زنجیره، هسته اصلی فعالیت‌ها و ارزش‌آفرینی پتروشیمی بندر امام را تشکیل می‌دهند.

وی ادامه داد: حدود ۴۰ تا ۵۰ درصد از این خوراک وارد واحد ما می‌شود و در کراکر (استیم کراکر) به اتیلن، پروپیلن و سایر برش‌ها تبدیل شده و وارد زنجیره پلی‌الفین‌ها (پلی‌اتیلن و پلی‌پروپیلن) می‌شود. این ساختار زنجیره ارزش پتروشیمی بندر امام را تشکیل می‌دهد.

انصارنیک بیان کرد: در خصوص تولید کلی بندر امام، ظرفیت اسمی اولیه شرکت از زمان پایه‌گذاری در سال ۱۳۵۲ حدود ۶٫۵ میلیون تن بوده است. در دو تا سه دهه گذشته، ظرفیت واقعی تولید به حدود ۵٫۹ میلیون تن نیز رسید، اما در ۵ تا ۶ سال اخیر به دلیل کاهش خوراک NGL از مناطق نفت‌خیز، این ظرفیت به ۳٫۶ میلیون تن کاهش یافت.

وی افزود: از سال ۱۴۰۱ با سرمایه‌گذاری حدود ۸۰۰ میلیون دلاری خود شرکت در پالایشگاه هویزه (که فاز اول آن در سال ۱۴۰۲ راه‌اندازی شد) و همچنین احداث خط لوله دهلران- اهواز به طول حدود ۲۰۰ کیلومتر، توانستیم از پنج ماه پیش دریافت خوراک (NGL) از میدان دهلران را آغاز کنیم. هم‌اکنون روزانه حدود ۵ تا ۷ هزار بشکه NGL از این مسیر دریافت می‌کنیم.

حدود ۳۷۰ پروژه در دست اجراست

مدیرعامل پتروشیمی بندر امام ادامه داد: علاوه بر آن، با همکاری میادین نفت‌خیز جنوب (از جمله میادین ۷۰۰ و ۸۰۰، ۱۲۰۰گچساران، ۱۵۰۰ آغاجاری و ۴۰۰ و ۵۰۰ آغاجاری) و خرید حدود ۲ تا ۳ میلیون دلار تجهیزات و هزینه قطعات به ارزش حدود ۴۰۰ تا ۵۰۰ میلیارد تومان، میانگین دریافت خوراک NGL ما از حدود ۴۰ هزار بشکه در روز به حدود ۸۰ هزار بشکه افزایش یافته است.

انصارنیک اظهار کرد: امیدواریم که متوسط دریافتی در سال ۱۴۰۴ یا تابستان آینده را به بیش از ۱۰۰ هزار بشکه برسانیم. این افزایش خوراک موجب شده از سال ۱۴۰۱ تا ۱۴۰۴ سالانه حدود ۴۰۰ تا ۵۰۰ هزار تن به تولید شرکت افزوده شود و در سال ۱۴۰۳ به رتبه نخست تولید در صنایع کشور دست یابیم. امیدواریم این جایگاه را بتوانیم در سال ۱۴۰۴ نیز حفظ کنیم.

وی به نیروی انسانی پتروشیمی بندر امام اشاره و خاطرنشان کرد: پتروشیمی بندر امام حدود ۹۷۰۰ نفر شاغل دارد که از این تعداد حدود ۶۵۰۰ نفر به‌صورت کارفرمایی و مستمر و مابقی به‌صورت پروژه‌ای مشغول هستند. حدودا ۹۳ درصد از نیروها بومی استان خوزستان و حدود ۷ درصد نیز نیروهای متخصص غیربومی یا وابسته به پیمانکاران هستند.

انصارنیک در خصوص پروژه‌های در دست اجرا اظهار کرد: پروژه‌هایی مانند کلرالکالی، پیش‌تفکیک واحدهای آروماتیک، اتان ریکاوری، توسعه مخازن و خطوط لوله در جریان است. برآورد می‌شود حدود ۵۰۰ میلیون دلار دارایی ناتمام در بخش توسعه و حدود ۳۰۰ میلیون دلار برنامه‌ریزی برای نوسازی و به‌سازی واحدها وجود دارد که سالانه حدود ۲ تا ۴ همت در این بخش سرمایه‌گذاری می‌شود. هم‌اکنون نیز حدود ۳۷۰ پروژه در دست اجراست.

در ۹ ماهه امسال بیش از ۷۰۰ میلیون دلار ارزآوری داشته‌ایم

وی افزود: در خصوص رشد تولید و صادرات، رشد تولید ما در این سال‌ها حدود ۸ درصد بوده که تأثیر مستقیمی بر صادرات داشته است؛ صادرات از حدود ۳۰۰ میلیون دلار در سال ۱۴۰۰ به حدود ۹۰۰ میلیون دلار در سال گذشته رسید و در ۹ ماهه امسال نیز بیش از ۷۰۰ میلیون دلار ارزآوری داشته‌ایم. در کل، حدود نیمی از فروش شرکت که به حدود ۲٫۵ میلیارد دلار می‌رسد، از طریق صادرات محقق می‌شود.

وی با بیان اینکه هدف ما تعامل سازنده با دولت، سیاست‌گذاران و رسانه‌ها برای پیشبرد برنامه‌های نوسازی، توسعه و اشتغال است، در خصوص مسئولیت‌های اجتماعی این شرکت بیان کرد: پتروشیمی بندر امام یکی از شرکت‌های پیشگام در مسئولیت اجتماعی است. در حال حاضر حداقل ۶ مدرسه که توسط این شرکت ساخته شده، در اختیار آموزش و پرورش است. یک مدرسه نیز در بندر امام در حال ساخت است و یک مدرسه دیگر برنامه‌ریزی شده که در روستای گرگور حومه شهر جراحی یا شهید چمران باشد.

انصارنیک افزود: در بخش درمانی، بیمارستان ۲۰۰ تخت‌خوابی بندرامام با مالکیت ۱۰۰ درصدی این شرکت، ساخته و نگهداری می‌شود و در اختیار سازمان بهداشت و درمان صنعت نفت است تا به عموم مردم منطقه و به ویژه کارکنان شرکت‌های پتروشیمی خدمات‌رسانی درمانی کند. مدیریت بیمارستان با آن سازمان است، اما مالکیت آن متعلق به پتروشیمی بندر امام است.

وی ادامه داد: در حوزه کمک‌های اجتماعی دیگر نیز فعالیت داریم؛ از کمک‌های فرهنگی گرفته تا کمک به نهادهای نظامی، امنیتی و مساجد. به عنوان مثال، پروژه بازسازی مصلای بندر امام پس از ۳۰ تا ۵۰ سال فرسودگی، سال گذشته با هزینه‌ حدود ۲۰ میلیارد تومان را بازسازی کردیم. اخیراً نیز دو پروژه جدید شامل خط آبرسانی ۶.۵ کیلومتری برای بندر ماهشهر و همچنین اجرای خط لوله و مخزن آب شهرک طالقانی کلنگ‌زنی شد. چهار پنج پروژه دیگر نیز هست که توسط شورای راهبردی صنایع پتروشیمی و شورای تأمین شهرستان مصوب شده و جزو تعهدات ماست.

انصار نیک اظهار کرد: حتی دانشگاه امیرکبیر واحد ماهشهر نیز با سرمایه‌گذاری این شرکت ساخته شد. بر اساس آمار تجمیعی همکارانم، پتروشیمی بندر امام تاکنون حدود ۱۱۰۰ میلیارد تومان در این حوزه‌ها کمک کرده است. کمک‌های ثبت‌شده ما این مقدار است و ممکن است کمک‌های متفرقه دیگری که نهادها از ما انتظار دارند، ثبت نشده باشد. بودجه بخش مسئولیت اجتماعی شرکت در سال ۱۴۰۴، ۲۵۰ میلیارد تومان بود که توسط مجمع سهامداران تصویب شد و صرف همین پروژه‌های مدرسه‌سازی، فرهنگی و آبرسانی می‌شود.

وی افزود: ما خود را از پیشگامان مسئولیت اجتماعی می‌دانیم. در حوزه فضای سبز و نهال‌کاری نیز رکورد بی‌سابقه‌ای داریم؛ ۷ میلیون اصله درخت حرا کشت کرده‌ایم و در حال توسعه فضای سبز و برنامه‌ریزی برای گسترش آن در اطراف منطقه ماهشهر هستیم. این‌ها همه بخشی از فعالیت‌های حوزه مسئولیت اجتماعی شرکت است.

وی در خصوص تاثیر قطعی گاز بیان کرد: با توجه به اینکه ما در نیروگاه خود به جای لینکس از اتان و پروپان استفاده می‌کنیم که نرخ آن حدود ۲ تا ۴ برابر لینکس است، این موضوع زیان قابل توجهی برای ما دارد و شاید ماهیانه حدود یک میلیون دلار اثرگذار باشد. البته این موضوع ممتد نیست؛ در فصول سرد مثل همین یک ماه اخیر که مصرف گاز شهری افزایش می‌یابد و گاز کمتری به صنعت می‌رسد، مجبوریم از اتان و پروپان گران‌تر به عنوان خوراک جایگزین استفاده کنیم. اما زیان اصلی ما جایی است که نیروگاه ما قدیمی و از نسل گذشته است.

دنبال این هستیم که نیروگاهی با راندمان بالای ۵۰ درصد داشته باشیم

انصارنیک گفت: دنبال این هستیم که بتوانیم نیروگاهی با راندمان بالای ۵۰ درصد داشته باشیم، در حالی که نیروگاه فعلی ما حدود ۲۰ درصد راندمان در تبدیل گاز به برق دارد. دنبال تعریف پروژه‌ای برای نوسازی و جایگزینی نیروگاه قدیمی با نیروگاه جدید هستیم که سرمایه‌گذاری می‌خواهد. این پروژه در برنامه توسعه «بندر امام نوین» است و اخذ مجوزهای لازم آن را پیگیری می‌کنیم. در خصوص راندمان انرژی، طبق استانداردهای اعلام شده توسط کمیته انرژی ما و تاییدیه شرکت ملی پتروشیمی خلیج فارس، مصرف انرژی در پتروشیمی بندر امام در دامنه سبز و مورد قبول قرار دارد.

انتهای پیام