سرپرست هيأت اعزامي از ايران به اجلاس يونسکو اعلام كرد: در سومين روز از سي‌ودومين اجلاس کميته‌ي ميراث جهاني، مصوبه‌ي جديدي درباره‌ي ميدان نقش جهان اصفهان به تصويب رسيد و در آن از ايران خواسته شد كه به تلاش‌هاي خود براي اجراي مصوبه‌هاي پيشين با هدف تعديل برج جهان‌نما و كاهش اثرهاي منفي اين برج در منظر فرهنگي اصفهان ادامه دهد.
عبدالرسول وطن‌دوست در گفت‌وگو با خبرنگار بخش ميراث فرهنگي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، ادامه داد: در اين مصوبه‌ي جديد، از ايران به‌دليل كوشش‌هايي كه كرده، به‌ويژه براي تغيير مسير مترو قدرداني شده است. همچنين از ايران خواسته شد كه تمهيداتي را براي فراهم شدن ساز و كارهايي مناسب بيانديشد كه هر زمان قرار بود، طرحي اجرا شود، ساز و كارهاي لازم براي كاهش اثرهاي منفي احتمالي بر ميراث فرهنگي درنظر گرفته شوند. همچنين قرار شد تا اول فوريه‌ي سال 2009 ميلادي، ايران گزارشي را از روند پيشرفت چگونگي كار به كميته‌ي ميراث جهاني ارايه كند.
وي بيان كرد: كارشناسان يونسكو از گزارشي كه ايران درباره‌ي پرونده‌ي نقش جهان ارايه كرد، ايرادي نگرفتند. در آغاز جلسه، نماينده‌ي كانادا به پيش‌نويس مصوبه‌اي كه آماده شده بود، بندي را اضافه كرد، مبني بر اين‌كه به‌دليل تلاش‌هاي انجام‌شده براي تغيير مسير مترو در اصفهان، از ايران قدرداني شود كه با اين موضوع موافقت شد.
او اظهار داشت: پس از آن، نماينده‌ي ايران توضيح‌هايي را درباره‌ي پرونده‌ي اصفهان داد و بيان كرد كه در اين چند سال، مسأله‌ي اصفهان موضوعي پيچيده بوده كه دولت ايران تلاش كرده است، مصوبات كميته‌ي ميراث جهاني را اجرا كند؛ ولي به‌دليل وضعيت خاص اين شهر، اين مسأله زمان مي‌برد. با اين حال، تمام كساني كه دست‌اندركار هستند، تلاش مي‌كنند و دولت نيز بودجه‌ي خوبي را به اين موضوع اختصاص داد.
وطن‌دوست اضافه كرد: يكي از مسايل مهمي كه درباره‌ي اصفهان مطرح است، افزايش آگاهي عمومي نسبت به اهميت ميراث فرهنگي است و اين‌كه اكنون در كشور ما، هر طرح عمراني كه مي‌خواهد اجرا شود، بررسي مي‌شود كه چه تأثير بر ميراث فرهنگي دارد و اين، اقدامي مثبت است. دولت ايران خود را متعهد به اجراي مصوبات كميته‌ي ميراث جهاني مي‌داند، ولي اين كار به زمان نياز دارد.
به گزارش ايسنا، در سي‌ويكمين اجلاس ميراث جهاني يونسكو كه سال 1386 در شهر كريس‌چرچ نيوزيلند برگزار شد، كميته‌ي ميراث جهاني نسبت به اقدامات مثبت ايران اظهار رضايت كرد و با تصويب اعضاي كميته، نقش جهان اصفهان در فهرست آثار در خطر قرار نگرفت.
به گفته‌ي نماينده‌ي ايران در اجلاس يونسكو در آن تاريخ، با توجه به توضيح‌هاي ارايه‌شده ازسوي ايران، اعضاي كميته، مصوبه‌ي تهيه‌شده را ازسوي كميته‌ي ميراث جهاني تصويب كردند و خطر قرار گرفتن ميدان نقش جهان در فهرست آثار در خطر، از اين اثر تاريخي و منحصربه‌فرد دور شد.
براساس آن مصوبه، به ايران تا اول فوريه‌ي سال 2008 ميلادي فرصت داده شده بود تا گزارشي را از چگونگي پيشرفت كار در راستاي كاهش ارتفاع برج جهان‌نما، به حداقل رساندن اثرهاي منفي اين برج و يكپارچگي منظري اثر ثبت‌شده‌ي جهاني ميدان امام (ره) به ميراث جهاني ارايه دهد تا كميته در اجلاس سي‌ودوم، گزارش را بررسي كند.
تيرماه سال گذشته نيز رييس پژوهشگاه سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري ـ سيدطه هاشمي ـ با بيان اين‌كه يونسكو مصوب كرده بود، چنان‌چه تعديل جهان‌نما صورت گيرد، بافت تاريخي اصفهان را به ثبت ميراث جهاني مي‌رساند، تأكيد كرد: با تعريف حريم منظري ميدان نقش جهان، در اين بافت فرهنگي و تاريخي بيش از يك‌صد اثر به ثبت جهاني مي‌رسند.
تاريخچه‌اي از ساخت جهان‌نما و بررسي پرونده‌ي نقش جهان در يونسكو
به گزارش ايسنا، درحالي‌كه نقشه‌ي احداث برجي در محل كاروانسراي تاريخي «تحديد» واقع در ابتداي چهارباغ عباسي توسط كارشناسان شهرداري وقت اصفهان در سال 1374 طراحي مي‌شد، كميسيون ماده‌ي 5 در همان سال تشكيل و مقرر شد، كاربري محل مشخص‌شده روي نقشه واقع در ميدان امام حسين (ع) در ابتداي چهارباغ عباسي و محل كاروانسراي تحديد به‌عنوان خدمات فرهنگي، تجاري و اداري تصويب شود.
البته در سال 1376 مشخص شد كه منظور از اين تغيير كاربري، احداث برجي بلندمرتبه است؛ اما اين‌كه قرار بود، اين برج با چه ارتفاعي باشد، به‌طور دقيق مشخص نبود و اين‌كه چرا بعدها ارتفاع جهان‌نما به 48 متر افزايش يافت، مورد پرسش بسياري از كارشناسان قرار گرفت. اين درحالي است كه شهرداري تنها در صورتي مجوز ساخت صادر مي‌كند كه ارتفاع بنا مشخص باشد كه بنا به گفته‌ي رييس شوراي شهر اصفهان، برج جهان‌نما با همين ارتفاع (48 متر) پروانه ساخت دارد.
در هر صورت، روند احداث برج جهان‌نما در همان ابتدا با موافقت‌ها و مخالفت‌هايي همراه بود؛ چراكه اين برج علاوه بر تخريب كاروانسرايي تاريخي، موجب برهم ريختن هم‌گوني بافت تاريخي در مركز شهر اصفهان مي‌شد. در اين ميان، جهان‌نما ساخته شد تا اين‌كه كارشناسان يونسكو در سال 1382 در سفري به اصفهان و بازديد از برج جهان‌نما، اعلام كردند كه اين برج بايد كوتاه شود، چراكه موجب مخدوش شدن حريم منظري ميدان نقش جهان شده بود. آن‌ها در گزارشي به كميته‌ي ميراث جهاني، كوتاه شدن برج جهان‌نما را خواستند و تهديد كردند كه در غير اين صورت، ميدان نقش جهان در فهرست ميراث جهاني در خطر قرار مي‌گيرد.
در اين ميان، كشمكش‌هاي فراواني ميان مديران شهري و سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري مبني بر كوتاه كردن برج جهان‌نما تا مهلتي كه يونسكو تا 13 بهمن 1384 به ايران داده بود، ايجاد شد؛ اما سرانجام يك كميته‌ي پي‌گير براي تعديل جهان‌نما با عضويت سازمان ميراث فرهنگي، شهرداري و استانداري تشكيل شد كه در نهايت بنا به گفته‌ي رييس شوراي شهر اصفهان، رأي به كوتاه كردن برج تا ارتفاع شش متر (دو طبقه) صادر شد.
يونسكو در سال 1384 در دوربان آفريقاي جنوبي، از اين‌كه ايران تعديل برج جهان‌نما را پذيرفته است، تقدير كرد؛ اما ميزان تعديل جهان‌نما را در بخش شرقي تا 12 متر و در بخش غربي 24 متر قابل قبول دانست و به‌صورت مصوبه‌اي به تصويب رساند و از ايران خواست كه تا اجلاس بعدي در ليتواني، جدول زمان‌بندي اين ميزان تعديل را در اختيار يونسكو قرار دهد.
اين‌بار كه بيشتر مسؤولان بر تعديل برج جهان‌نما متقاعد شده بودند، كشمكش‌ها بر سر ميزان ارتفاع تعديل ادامه يافت. در اين راستا بود كه هيأت دولت با تشكيل جلسه‌اي در تاريخ 11 تيرماه 1385 با تأكيد بر تأمين نظر يونسكو درباره‌ي تعديل برج جهان‌نما، 500 ميليون تومان را براي تعديل طبقه‌هاي فوقاني جهان‌نما به شهرداري اصفهان داد. همچنين رييس سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري در نامه‌اي به رييس كميته‌ي ميراث جهاني يونسكو، درخواست تمديد زمان را براي انجام تعهد ايران در راستاي تعديل برج جهان‌نما مطرح كرد. بالاخره اجلاس ليتواني در تيرماه 1385 تشكيل شد، ولي ايران تا اين زمان فقط يك طبقه از برج را كوتاه كرده بود.
در آن اجلاس، كارشناسان يونسكو از اين‌كه ايران تعديل جهان‌نما را آغاز و بخشي از اين برج را كوتاه كرده است، اظهار رضايت كردند؛ اما هم‌چنان بر مصوبه‌ي دوربان مبني بر تعديل 12 متر در بخش شرقي و 24 متر در بخش غربي تأكيد كردند و پرونده‌ي نقش جهان را نبستند تا ايران متعهد شود، اين ميزان از برج را كوتاه كند. يونسكو حتا ايران را تشويق كرد تا مقدماتي را فراهم كند و محور الحاقي فرهنگي ـ تاريخي اصفهان را به پرونده‌ي نقش جهان در فهرست آثار جهاني اضافه كند.
انتهاي پيام
نظرات