موفقيت‌ها و پيشرفت‌هاي علمي و تحقيقاتي ايران خصوصا شيب خيره‌كننده رشد مقالات علمي كشور در سال‌هاي اخير واقعيتي چنان آشكار است كه نه تنها مورد اذعان و تحسين معتبرترين مجامع و نشريات علمي جهان قرار گرفته كه از ديد رسانه‌ها و محافل خبري كشورهاي مختلف نيز دور نمانده است. پديده مباركي كه نه فقط به ارتقاي جايگاه علمي دانشگران و جامعه علمي در شرف تكوين ايران در سطح بين‌المللي انجاميده كه اعتبار و شاني مضاعف به ملت و كشورمان و مجموعه مديريتي و اجرايي كشور بخشيده است.
به گزارش خبرنگار پژوهشي خبرگزاري دانشجويان ايران(ايسنا)، شرايط فعلي كه مجامع و نهادهاي مختلف در سراسر دنيا با اهداف و انگيزه‌هايي كاملا گوناگون تحركات علمي و پژوهشي كشورمان را به دقت تعقيب كرده و كوچكترين تحولات در شاخص‌هاي كمي و كيفي علم‌سنجي و آمار مقالات كشور را از نظر دور نمي‌دارند، ايجاب مي‌كند كه كنشگران و فعالان عرصه علمي كشور نيز با حساسيت و دقت بيشتر در عرصه توليد علم بين‌المللي ظاهر شده و از هر گونه خطا و لغزش احتمالي كه مي‌تواند محملي براي زير سوال بردن تلاش‌ها و اعتبار علمي كشور در مقطع حساس كنوني باشد به شدت پرهيز كنند.
دكتر رضا منصوري، عضو فرهنگستان علوم جمهوري اسلامي و از صاحبنظران مباحث توسعه علمي در گفت‌و‌گو با خبرنگار پژوهشي ايسنا از رخداد تلخي خبر مي‌دهد كه به گفته وي در صورت بي‌توجهي و عدم برخورد قاطع مسوولان امر و رسانه‌ها با آن و گسترش اين پديده مي‌تواند آسيبي جدي به اعتبار علمي كشور وارد كند.
دكتر منصوري به انتشار دو مقاله از سوي دو محقق از دو واحد دانشگاه آزاد اشاره دارد كه به گفته وي به طور كامل از مقاله يك محقق استراليايي كه سال قبل در يك مجله معتبر بين‌المللي چاپ شده كپي‌برداري شده به طوري كه حتي عنوان مقاله و منابع انتهاي مقاله هم بدون تغيير كپي‌برداري شده و به نام اين دو نفر در دو مجله ديگر منتشر شده‌اند!
استاد دانشگاه صنعتي شريف با اشاره به اين كه نويسنده اين مقاله(John Passioura از موسسه تحقيقات گياهي CSIRO در استراليا) و مجله Journal Of Experimental Botany از انتشارات دانشگاه «آكسفورد» كه مقاله اصلي در آن چاپ شده به شدت پيگير اين «سرقت علمي» هستند، اظهار كرد: در موسسه معروف محل كار محقق استراليايي و دانشگاه ملي استراليا در شهر كانبرا استادان و دانشجويان ايراني زيادي هستند كه در پي جنجال وسيعي كه به دنبال طرح اين اقدام ايجاد شده به شدت شرمنده شده‌اند و با سوالات همكاران خارجي خود درباره اين اقدام غير قابل توجيه مواجه هستند.
دكتر منصوري خاطرنشان كرد: اين عمل كار بسيار زشتي است كه اگر زود جلو آن گرفته نشود، به اعتبار علمي ايران خدشه وارد مي‌كند و اگر چند مثال همانند اين وجود داشته باشد اين مساله به سرعت در نقاط مختلف دنيا مي‌پيچد و اين نگراني هست كه مثل مورد مشابهي كه در تركيه اتفاق افتاد اين مساله بازتاب بدي در جامعه علمي دنيا پيدا كند.
معاون پژوهشي وزير سابق علوم گفت: به اعتقاد من هر چه بيشتر در رسانه‌ها به اين مورد پرداخته شود، از تكرار چنين مواردي كه آبروي دانشگاه‌هاي ما را به شدت در داخل و خارج كشور خدشه دار مي‌كند جلوگيري خواهد شد.
اين استاد دانشگاه صنعتي شريف با ابراز تاسف از اين كه حداقل يكي از اين افراد، عضو هيات علمي و از مديران واحد دانشگاهي مربوطه بوده است، خاطرنشان كرد: اگر سرقت‌هاي علمي كه بي سابقه هم نيست در اثر غفلت و ناديده گرفتن موارد اين چنيني در دانشگاه‌هاي ما شيوع پيدا كند، مردم با چه اعتمادي مي‌توانند فرزندانشان را به ما اساتيد دانشگاه بسپارند. چنين رفتارهايي خصوصا از سوي دانشگاهياني كه بايد علم، فرهنگ و فن‌آوري جامعه را رشد دهند به هيچ وجه قابل اغماض نيست.
وي تاكيد كرد: هر كس علاقه اي به كشور دارد بايد با تمام توان براي جلوگيري از تكرار اين اتفاقات تلاش كند و دو نفري كه اسمشان در اين مقالات قيد شده هم يا رسما اعلام كنند كه اين كار را نكرده‌اند و اشتباه شده يا علت اين كار را توضيح دهند.
دكتر منصوري با بيان اين كه علاوه بر محقق استراليايي و مجله Journal Of Experimental Botany كه پيگير قضيه هستند، استادان و دانشجويان زيادي از استراليا هم خواهان روشن شدن اين مساله در ايران هستند، اظهار كرد: شخصا روز گذشته در نامه‌اي به دكتر عباسپور رييس كميسيون آموزش و تحقيقات مجلس كه مسووليتي نيز در دانشگاه مربوطه دارد درخواست كرده‌ام كه اين قضيه را پيگيري كند.
معاون پژوهشي وزير سابق علوم در ادامه با ابراز تاسف از افزايش موارد اين چنيني گفت: اولين نمونه از اين موارد كه ثبت شد اوايل دهه 70 در يكي از دانشگاه‌ها بود كه انجمن فيزيك همان موقع كميته‌اي تشكيل داد و مورد را بررسي كرد. پس از مشخص شدن مورد كه البته به اين وضوح نبود، نامه‌اي به دانشگاه مربوطه نوشته شد كه متاسفانه اتفاقي نيفتاد.
نمونه‌هاي ديگري را هم در سال‌هاي گذشته در وزارت علوم، تحقيقات و فن‌آوري شاهد بودم كه به معاونت پژوهشي ارجاع شده بود، ولي اين اولين مورد در اين حد و با اين وضوح و فضاحت است.
وي در پايان با تاكيد بر ضرورت ريشه‌يابي بروز چنين مواردي به ايسنا گفت: متاسفانه وقتي به عرف علم بين‌المللي توجه نمي‌كنيم و نگاه غلطي نسبت به مدرك و القاب علمي در كشور وجود دارد، طبيعي است كه چنين مواردي گسترش مي‌يابد و افراد عادي هم به اين روش‌ها روي مي آورند.
انتهاي پيام
نظرات