*سادهنويسي در شعر امروز* گروس عبدالملكيان: سادهنويسي بهترين مسير براي رسيدن به طبيعت زبان است
گروس عبدالملكيان با بيان اينكه سادهنويسي در شعر به لحاظ تاريخي و تحليلي در نگاه مدرن و همچنين مانفيست ساختار نمايشي نيما ريشه دارد، آن را بهترين مسير براي رسيدن به طبيعت زبان دانست.
اين شاعر در گفتوگو با خبرنگار بخش ادب خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، عنوان كرد: شعر دههي 80 از پيشينهي تجربي غنياي برخوردار است كه اين پيشينه در دو بخش متفاوت است؛ بخشي در حوزهي محتوا و بخشي در زمينهي فرمگرايي است كه ما در سالهاي دههي 50 و 60، اين تجربههاي محتوايي در شعر را از سر ميگذرانيم و پس از آن به تجربهي فرمگرايي در دههي 70 ميرسيم. شعر دههي 80 از اين دو پيشينهي تجربي شعر در دوران معاصر بهره ميبرد و سعي ميكند كه خود به يك تعادل در فرم و محتوا برسد. شعر در اين دهه از افراط در بازيهاي زباني و فرمي دور شده و كموبيش به سمت زباني ساده در حركت است و ما اين سادگي را در شاعران دههي 80 ميبينيم.
او همچنين متذكر شد: البته گاهي سادهنويسي در جريان «سلامت زبان» در شعر اين سالها با نوعي سهلانگاري و اهمال همراه شده است. از سويي، ميبينيم كه روايت در شعر سادهنويس اين سالها اهميت بيشتري پيدا كرده است كه گاهي همين سبب ميشود زبان شعر به سمت كماتفاقي برود.
عبدالملكيان تصريح كرد: همانطور كه نيما در مانفيست ساختار نمايشي گفته است، زندگي گونهاي نمايش است و شعر هم ميبايست تا جايي كه ميتواند به زندگي تجربي شاعر نزديك شود؛ بنابراين شعر ساختار نمايشي دارد و در آن ميبايست به مسائلي مانند ادبيات، نقشهاي كوتاه يا بلند و طبيعت زبان توجه شود.
شاعر «سطرها در تاريكي جا عوض ميكنند» در تبيين انگيزههاي سادهنويسي اظهار كرد: سادهنويسي اين دهه در واكنش به شعر دههي 70 است كه شاعران در پي ايجاد تعادل بين فرم و محتوا هستند و شاعران تا حدود زيادي به آن دست يافتهاند. چنانچه ما در تاريخ ادبيات خود نيز شاهد اينگونه اتفاقها بودهايم و معمولا دوره يا مكتبي ادبي در پي پاسخ دادن به ضعفهاي دورهي پيش بوده است و معمولا ضعفهاي يك دوره يا مكتب ادبي با قوت مكاتب يا دورههاي بعدي در همان حوزه مواجه شده است.
او در ادامه متذكر شد: در عين حال نبايد زبان شعر امروز را بيتأثير از جريان شعر ترجمه دانست و هنگامي كه ما با شعر ترجمه مواجه ميشويم، درواقع با محتواي آن اثر روبهرو ميشويم. از اين منظر، ما در شعر با زبان آن اثر روبهرو نيستيم؛ اما محتواي آن ميتواند بر شعر ما تأثير بگذارد. از اين منظر، بيشتر تحتتأثير محتوا قرار ميگيريم و اگر شاعران سادهنويس توانستهاند به موفقيت در اين زمينهي دست پيدا كنند، ناشي از حركت كردن ذيل همين جريان است. ضمن اينكه در اين دهه با شعر ترجمه بيشتر مواجهايم؛ در حاليكه در دههي 70، با تئوريهاي ترجمه بيشتر روبهرو بوديم؛ از جمله كارهايي كه بابك احمدي و ديگر اساتيد در اين حوزه انجام دادند.
گروس عبدالملكيان خاطرنشان كرد: سادهنويسي در شعر راهي براي نزديك شدن به طبيعت زبان است و سبب ميشود شاعر به شعر تجربي نزديكتر شود.
او در ادامه متذكر شد: ما در طي روز بدون اينكه تأملي دربارهي چگونگي سخن گفتنمان داشته باشيم، در مواجهه با آدمهاي متعدد با ادبياتهاي متفاوتي صحبت ميكنيم و به اعتقاد من، شعر هم يكي از آن ادبياتهايي است كه شاعر در طول روز، با آن صحبت ميكند. از اين منظر، طبيعي است كه به زباني خودكار و دور از تصنع در شعر برسيم و تأمل شاعر در شعر ديده نشود و البته اين به اقتضاي طبيعت هر شاعري ممكن است دچار پيچيدگيهاي خاص خودش باشد.
اين شاعر تأكيد كرد: سادهنويسي در شعر هنگامي كه به سمت تصنع نرود، توانسته به طبيعت خودش نزديك شود.
عبدالملكيان يادآور شد: معتقدم در چند سال اخير، توانستهايم از رهگذر سادهنويسي در شعر با ارتباط گرفتن با مخاطب، پاسخ خود را بگيريم. همين كه كتابها در چند سال اخير توانستند به چاپهاي چندم برسند، نشان ميدهد شعر توانسته هم با مخاطب خاص كه ديدگاهش را در مقالات اين سالها تبيين كرده است، ارتباط بگيرد، و هم با استقبال مخاطب عام مواجه شود. من در شرايط فعلي، ادبيات ايران را با توجه به مختصات پيرامون آن روشن ميبينم و معتقدم اينگونه آثار هم توانستهاند مخاطب خاص را راضي نگه دارند و هم مخاطب عام بهرهي خود را از آنها ببرد.
انتهاي پيام
- در زمینه انتشار نظرات مخاطبان رعایت چند مورد ضروری است:
- -لطفا نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.
- -«ایسنا» مجاز به ویرایش ادبی نظرات مخاطبان است.
- - ایسنا از انتشار نظراتی که حاوی مطالب کذب، توهین یا بیاحترامی به اشخاص، قومیتها، عقاید دیگران، موارد مغایر با قوانین کشور و آموزههای دین مبین اسلام باشد معذور است.
- - نظرات پس از تأیید مدیر بخش مربوطه منتشر میشود.
نظرات