يك عضو هيات علمي گروه فرهنگ و پژوهش گفت: الگوي اسلامي ايراني پيشرفت مبتني بر اهداف خاصي در نظر گرفته شده است و آن‌چه كه مدنظر مقام معظم رهبري و نظام بوده، حركت به سوي ايراني آباد و پيشرفته است. سياوش نادري فارساني در گفت‌وگو با خبرنگار سياسي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) با بيان اين مطلب ادامه داد: پيشرفتي كه مبتني بر شاخص‌ها و عناصر خاص جهان‌بيني مطلوب مورد نظر ما باشد؛ زيرا صرف اين‌كه در تكنولوژي يا در مقوله‌هاي مختلف اجتماعي نسبت به كشورهاي همسايه به برتري برسيم هدف نيست. فارساني با تاكيد بر اين‌كه مفهوم پيشرفت با توسعه يكسان نيست، گفت: با اين موضوع كه غرب ناكارآمد است مخالفم. غرب ناكارآمد نيست؛ چرا كه ما را به زحمت انداخته است و اين نشان مي‌دهد كه الگوهاي غرب كارآمد بوده و بلكه متناسب با اهدافي كه دارند بسيار هم قوي هستند. وي با اشاره به اين‌كه نقد روش‌شناختي به معناي ضعيف بودن يك الگو در عرصه‌ عمل نيست، افزود: روش‌شناسي به ما مي‌گويد نقطه شروع چيست، غايت چيست و از چه وسيله‌اي بايد استفاده كرد. هر حركتي جداي از ارزش‌هايي كه ممكن است داشته باشد يك نقطه‌ شروع و يك غايت دارد. لذا حركت در موضوع پيشرفت موضوع مهمي است و داراي اصالت است، اما اين‌كه اصل حركت از كجا بايد شروع شود، به كجا برسد و از چه وسيله‌اي استفاده كند مي‌تواند حالت توسعه‌اي يا پيشرفت به خود بگيرد. فارساني ادامه داد: وقتي حركتي از نقطه‌ الف به نقطه ب انجام مي‌شود بسطي صورت مي‌گيرد، اما ممكن است اين بسط الزاما با تعالي همراه نباشد، پيشرفت زماني اتفاق مي‌افتد كه بسط همراه با تعالي باشد، ولي اگر هدف حركت صرف بوده باشد بسطي انجام شده و لذا غرب از جنبه بسطي و توسعه‌اي موفق بوده است. اما اگر از جنبه تعالي به موضوع بنگريم غرب ناكارآمد است. مديركل مركز نشر و ترجمه‌ بين‌الملل به سخن يكي از محققين در همايش پيشرفت اسلامي ـ ايراني با مضمون اين‌كه امام (ره) قلب جامعه را جراحي ‌كرد اما اين قلب هنوز پيوند نخورده است، اشاره كرد و گفت: اين ضرورت ارايه الگو را بيان مي‌كند. ما در حد تئوريك شعارهايي مطرح كرده‌ايم كه بايد براي آن دكترين‌سازي كرده و الگو ارايه دهيم تا بتوانيم در عرصه اجتماعي پياده كنيم. وي با بيان اين‌كه متفكرين جهان تشنه‌ الگوهاي جايگزين نظام سرمايه‌داري‌اند، افزود: متفكرين جهان از نظام كنوني حاكم بر جهان خسته شده‌اند و اگر ما الگو ارايه كنيم بدون تبليغ آن را خواهند پذيرفت؛ چرا كه به دنبال جايگزين مي‌گردند و اين يك ضرورت تاريخي و جهاني است و فقط مربوط به ما نيست. فارساني ادامه داد: هدف انقلاب اين بود كه الگوهاي جديدي در سطح جهان ارايه كند، لذا وقتي دشمنان احساس كردند كه انرژي عظيمي به راه افتاده كه توان رقابت با نظام سرمايه‌داري آنان را دارد و مي‌تواند توليد ايده و فكر كند دست به ترور دانشمندان و متفكرين ما زدند، اما اكنون امكان و ضرورت تدوين اجتناب‌ناپذير شده و توانايي آن را داريم. عضو هيات علمي گروه فرهنگ و پژوهش در مورد جلوگيري از تدوين الگويي التقاطي اظهار كرد: يكي از اهداف نقد روش‌شناسي اين است كه از التقاط آگاهي پيدا كنيم. براي هر الگويي كه بخواهيم طراحي كنيم بدون در نظر گرفتن اسلامي بودن يا نبودن آن بايد يك جهان‌بيني داشته باشيم. فارساني افزود: كساني كه مي‌خواهند متناسب با جريان مطلوب خود الگو طراحي كنند بايد بدانند جهان‌بيني چيست و سپس به نظريه‌پردازي و طراحي الگو بپردازند. اين پژوهشگرهم‌چنين با بيان اين‌كه پنج جهان‌بيني فلسفي، علمي، ديني، عرفاني و اسطوره‌اي با هشت محور هستي‌شناسي، خداشناسي، معرفت‌شناسي، انسان‌شناسي، غايت‌شناسي و ... وجود دارد، گفت: همه الگوهاي ارايه شده با شناخت واقعيت جهان‌بيني و بر اساس محورهاي جهان‌بيني‌ها به وجود آمده‌اند. وي ادامه داد: بايد ابتدا مفهوم جهان‌بيني و چيستي آن را تعيين كنيم، سپس به نظريه‌پردازي و طراحي الگو بپردازيم كه اين الگو مي‌تواند خاص باشد يا جامع. فارساني با اشاره به اين‌كه به دليل اهميت نظريه‌پردازي قبل از طراحي الگو، مقام معظم رهبري پيش از مطرح كردن موضوع تدوين الگوي اسلامي ـ ايراني پيشرفت، بحث كرسي‌هاي نظريه‌پردازي را مطرح كردند، تاكيد كرد: تنها تفكري كه مي‌تواند الگوي پيشرفت براي دنيا تدوين كند الگوي اسلامي آن هم با نگاه شيعي است. وي دليل آن را اين‌طور عنوان كرد كه الگوهاي ديگر تنها از يك يا دو مورد از جهان‌بيني‌ها بهره برده‌اند، اما تفكر شيعي همه‌ جهان‌بيني‌ها را جمع كرده و معتقد است براي جامع‌نگر بودن بايد همه‌ جهان‌بيني‌ها را داشت. لذا چون در شناخت جامع‌نگر هستيم الگوي جامعي ارايه خواهيم داد. مديركل مركز نشر و ترجمه بين‌الملل خاطرنشان كرد: ما از تجارب ديگر الگوها نيز استفاده خواهيم كرد و طبق فرمايش مقام معظم رهبري با چشمان باز جنبه‌هاي مفيد آن را كه نياز داريم استفاده مي‌كنيم. فارساني، فرآيند تدوين الگوي اسلامي ـ ايراني پيشرفت را اين‌طور عنوان كرد كه نقطه شروع اين است كه ببينيم خود جهان‌بيني چيست، در مقام دوم جهان‌بيني اسلامي را به شكل نظام‌يافته از سوي علما دريافت كنيم و در مقام سوم جهان‌بيني با قابليت برنامه‌ريزي را از مفاهيم اسلامي طراحي كنيم تا بتوانيم در عرصه رفتاري اعم از تعليم و تربيت، سياست، اقتصاد و فرهنگ برنامه‌ريزي ‌كنيم. وي ادامه داد: در مرحله بعد ببينيم در كدام‌يك از محورها نظريه‌هاي تدوين شده داريم و هركجا كمبودي وجود داشت توليد نظريه شود و از اين نظريه‌ها الگوهاي جزئي و فرعي ايجاد گردد و در الگوي كلان تعبيه شود. فارساني گفت: اين فرآيند از طرفي در بلندمدت انجام مي‌شود و از طرف ديگر مي‌توانيم سالانه برداشت كنيم. اين پژوهشگر هم‌چنين خاطرنشان كرد: منظور مقام معظم رهبري نيز در مورد امكان تغيير در الگوي اسلامي ـ ايراني پيشرفت تغيير در نظريات است البته مبتني بر اصول اوليه‌اي كه داريم و اين انعطاف‌پذيري است كه در شيعه به عنوان اصل اجتهاد از آن ياد مي‌شود. وي تبيين اصول كلي تدوين الگوي اسلامي ـ ايراني پيشرفت را كار علما دانست و افزود: من تنها به عنوان يك محقق مي‌توانم بگويم كه بايد كار را از جهان‌بيني شروع كنيم و بهتر است از افراد در حوزه‌ تخصصي آنها استفاده كرد. فارساني در مورد اصلي‌ترين آفت تدوين الگوي اسلامي ـ ايراني پيشرفت نيز گفت: بروكراسي حاكم بر توليد علم و مدرك‌گرايي اصلي‌ترين آفت است. يك پارادوكس وجود دارد و ما بايد آن را حل كنيم؛ زيرا در غير اين صورت اين بذر امكان رشد نخواهد شد. وي افزود: متاسفانه در سيستم توليد علم انسان‌هاي خلاق را ناديده مي گيرند و اين هديه‌ غرب است كه حاصل همان توسعه شيطاني آن است. اين پژوهشگر ادامه داد: دروازه‌اي براي دانشگاهمان گذاشته‌ايم كه قفلش در دست ما نيست. ضوابط وزارت علوم به گونه‌اي است كه اگر كسي مدرك نداشته باشد علي‌رغم اين‌كه در عرصه‌ تحقيقاتي خود از هركس ديگري بهتر باشد نمي‌تواند به ارايه نظريات خود بپردازد. فارساني با تاكيد بر اين‌كه مدرك‌گرايي باعث دور باطل و خفه شدن هر حركتي در نطفه خواهد شد، گفت: توليد علم ما در يك بروكراسي زنداني است و سلاخي مي‌شود. وي ابراز اميدواري كرد در نشست‌هاي آتي انديشه‌هاي راهبردي از تمام نظريات محققان و پژوهشگران استفاده شود. فارساني خاطرنشان كرد: اگر بحث مدرك‌گرايي را كنترل نكنيم نمي‌توانيم به الگوي پيشرفت دست پيدا كنيم. انتهاي پيام