حجت‌الاسلام‌والمسلمين غلامرضا مصباحي‌مقدم در راستاي تهيه و تدوين الگوي اسلامي - ايراني پيشرفت پيشنهاد كرد كه به بهترين آثار و تحقيقات توليدي در اين زمينه يك جايزه علمي چشمگير و مهم انتخاب و ارائه شود.

نماينده‌ي مردم تهران درمجلس در گفت‌وگو با خبرنگار پارلماني خبرگزاري دانشجويان ايران(ايسنا)، درباره‌ي اقتضائات دستيابي به الگوي اسلامي - ايراني پيشرفت گفت: به لحاظ مديريت اين كار بايد از يك مركزيت و جايگاه رفيع مديريت شود كه تمام نهادهاي مربوطه، ارگان‌ها، مراكز علمي، پژوهشگاه‌ها، حوزه، دانشگاه و شخصيت‌هاي علمي از آن جايگاه حرف شنوي داشته باشند.

وي بدين لحاظ معتقد است كه اگر اين كار زير نظر خود مقام معظم رهبري انجام گيرد تحقق آن اميد بخش‌تر است، هم‌چنين آن مركزيت لازم نيست كه مجموعه ظرفيت‌هاي علمي كشور را يكپارچه جمع و متمركز كند بلكه كفايت مي‌كند كه آن مجموعه پراكنده را ساماندهي و جهت‌دهي كند.

استاد دانشگاه امام صادق(ع) با بيان اين‌كه الان از نظر علمي ظرفيت‌هاي بسيار گسترده‌اي در كشور ما نسبت به گذشته وجود دارد، به رشد علمي جامعه‌ي دانشگاهي و حوزوي اشاره و خاطرنشان كرد: در اين راستا هم استادان ما نسبت به گذشته پخته‌تر و توانمندتر شده‌اند و هم محققان در حوزه و دانشگاه از نظر گستره‌ي اطلاعات و توانايي‌هاي ذهني و فكري و علمي قابل مقايسه با دهه‌هاي گذشته نيستند.

مصباحي‌مقدم با اشاره به اين‌كه در حال حاضر اين ظرفيت پراكنده است، تاكيد كرد: اين ظرفيت علمي و فكري جهت دهي نشده است.

به گفته‌ي وي، تعبير الگوي اسلامي - ايراني پيشرفت به اين ظرفيت علمي جهت مي‌دهد و مشخص مي‌كند كه در چه راستايي بايد كار شود.

اين استاد دانشگاه در گفت‌وگو با ايسنا افزود: اشخاصي هستند كه توانايي‌هاي خوبي به لحاظ علمي دارند، اما احيانا اين توانايي‌ها را در حوزه‌هايي به كار مي‌گيرند كه سلايق خودشان اقتضاء مي‌كند، ولي مي‌توان با جهت دادن آن توانايي‌ها در چارچوب اين هدف، از آن توانمندي‌ها استفاده كرد.

مصباحي‌مقدم با بيان اين‌كه مساله‌ي اول در اين ماجرا مساله‌ي مديريتي است، پيشنهاد كرد كه براي بهترين تحقيقات و آثاري كه در اين راستا توليد مي‌شود يك جايزه علمي بسيار چمشگير و مهم انتخاب شود.

اين نماينده‌ي مجلس، با تاكيد بر اين‌كه بايد به لحاظ مادي نيز مشوق لازم را براي محققان و صاحب‌نظران داشته باشيم، گفت: هم‌چنين ستاد يا مركزيتي كه مي‌خواهد اين كار را رهبري و ساماندهي كند، مي‌بايد تمام مطالعاتي كه از آغاز پيروزي انقلاب اسلامي، در داخل و خارج كشور، در چارچوب اين هدف انجام گرفته را شناسايي، جمع‌آوري و ارزيابي و گزارش كند.

به اعتقاد وي، اگر اين كار انجام شود، دهها و صدها جلد كتاب، مقاله، پايان نامه و طرح پژوهشي مي‌تواند به عنوان ذخاير علمي جهت عرضه به نخبگان و فرهيختگان ارائه شود.

نماينده تهران درمجلس با يادآوري اين‌كه اين ذخاير مي‌تواند به طور مكتوب و نيز الكترونيك قابل دسترسي براي همه محققان در كشور باشد، خاطرنشان كرد: در اين راستا مي‌توانيم حتي از ظرفيت‌هاي علمي دانشمندان ايراني خارج از كشور و حتي از ظرفيت‌هاي علمي مسلمانان يا غيرمسلماناني كه در اين راستا حرفي دارند استفاده كنيم.

وي يادآور شد كه فعاليت‌ها و دستاوردهاي علمي‌اي كه تاكنون انجام شده و به دست آمده بايد ارزيابي و رتبه‌بندي شود تا معلوم شود به لحاظ علمي تا چه حد آنها را مثبت و مقبول تلقي مي‌كنيم؛ در اين صورت نيازمند يك داوري قوي نيز هستيم.

اين استاد دانشگاه تاكيد كرد: بدين ترتيب بايد مواد خام را در اختيار فرهخيتگان و نخبگان قرار دهيم و بگوييم اگر از اين به بعد كاري انجام شود، به آن كار جايزه مي‌دهيم. در اين مرحله حرف‌هاي گذشته نبايد تكرار شود، بلكه بايد حرف‌هاي جديد گفته شود.

به گفته‌ي مصباحي‌مقدم، هر مقاله، طرح پژوهشي، كتاب، ايده و نظريه‌اي كه حرف تازه‌اي دارد مي‌تواند در اين حوزه فعاليت كند تا دستاورد وي مورد داوري جديد قرار گيرد و در اين داوري، به كساني كه مقام مي‌آورند جايزه ملي يا بين‌المللي پرداخت شود.

وي با بيان اين‌كه اين امر كمك مي‌كند كه تدوين اين الگو سريع‌تر صورت گيرد، افزود: پيش‌بيني مقام معظم رهبري اين بود كه شايد براي تدوين اين الگو نيازمند ده سال كار علمي باشيم، تصور مي‌كنم اين پيش‌بيني دور از واقعيت نيست، ولي اگر ظرفيت علمي به طور كامل به كار گرفته و خوب مديريت شود، شايد بتوان در كوتاه مدت هم به نتيجه رسيد.

اين استاد دانشگاه گفت: نتيجه پژوهش‌ها در راستاي تهيه‌ي الگوي اسلامي - ايراني پيشرفت، ارائه يك سند جامع همه جانبه براي نظام جمهوري اسلامي است.

وي با بيان اين‌كه هم در تدوين و هم در اجراي اين سند جامع‌ مي‌توان فازبندي انجام داد، افزود: در تدوين اين سند، مي‌توان يك قدم كوتاه مدت و يك برنامه ميان مدت تعريف كرد؛ مثلا بگوييم يك برنامه‌ي پنج ساله الگو اسلامي - ايراني پيشرفت داشته باشيم، هم‌چنين مي‌توان يك برنامه‌ي بلندمدت تدوين كرد تا در آن به طور كامل به نقطه هدف دست يابيم.

به گفته‌ي اين استاد دانشگاه، اگر چنين فازبندي‌اي در تدوين و توليد اين الگو داشته باشيم قدم به قدم آينده خود را ترسيم مي‌كنيم.

مصباحي‌مقدم با بيان اين نكته كه در مقام اجرا نيز بايد الگو نهايي‌اي كه به دست مي‌آيد را فازبندي كنيم، گفت: ممكن است نتوانيم ظرف ده يا بيست سال به نقطه مطلوبي كه بر اساس ارزش‌ها و هنجارهاي اسلامي مد نظر داريم دست يابيم. به عنوان مثال اين نكته كه اكثريت جامعه ايراني متخلق به اخلاق اسلامي باشند و كسب و كار و اشتغال خود را در چارچوب حلال و حرام اين نظام به كار گيرند و ظرفيت‌هاي سرمايه‌گذاري در اين كشور به حد اعلاي مورد انتظار برسد، ممكن است ظرف پنجاه سال محقق شود؛ پس بايد جهت اجراي اين امر طي 50 سال، فازبندي صورت گيرد.

اين استاد دانشگاه اين فازبندي‌ها در مقام تدوين و اجراي الگوي اسلامي - ايراني پيشرفت را موجب افزايش اميدبخش در جامعه دانست و افزود: اگر يك سند آرماني تهيه كنيم و براي تحقق آن نقشه راه نداشته باشيم، اين سند به جاي آن‌كه مشوق و محرك باشد، مي‌تواند ياس‌آور و نااميد كننده باشد. بدين معنا كه ممكن است گفته شود تا رسيدن به نقطه مطلوب خيلي فاصله داريم و نمي‌توانيم به آن دست يابيم. اما اگر فازبندي صورت گيرد يك نقطه مطلوب ميانه و متوسط را مبنا قرار مي‌دهيم و اين امر مشوق خواهد بود كه به تدريج به نقطه عالي برسيم.

مصباحي‌مقدم با بيان اين‌كه دانشگاه‌هاي ما تجربه بشري را در اختيار دارند، اظهار داشت: ژاپن در دوران امپراطوري فيجي يك برنامه‌ي صد ساله تدوين كرده و در همان چارچوب در حال حركت است، كشورهاي غربي مشخصا چنين كاري را انجام نداده‌اند، اما اگر انديشه‌هايي كه دارند و آن را از حدود دويست و پنجاه سال قبل دنبال مي‌كنند را بنگريم مي‌توانيم بفهميم كه به كجا مي‌خواهند برسند. لذا همه اين تجارب را مي‌توانيم مورد بهره‌برداري قرار دهيم.

وي افزود: دستاوردهاي علمي كه در غرب وجود دارد، كاملا روشن، شفاف ونهادينه شده و به صورت آموزشي وجود دارد و دانشگاه‌هاي ما هم از همين‌ها استفاده مي‌كند، منتهي اشكال اينجاست كه نه مباني آن الگوها به درد جامعه ما مي‌خورد و نه نتايج آن با غايت مطلوب يك جامعه اسلامي هماهنگي دارد.

به گفته‌ي وي، البته ما اين تجارب بشري را به عنوان وحي منزلي كه مي‌خواهيم خود را با آنها تطبيق دهيم تلقي نمي‌كنيم. بلكه از آنها در تدوين اين الگوي جامع، در طرح سوالات و دغدغده‌ها و انتظارات استفاده مي‌كنيم.

ولي پاسخ‌ها را با استفاده از معارف و منابع اسلامي، كتاب و سنت و ديدگاه‌هاي فلسفي فلاسفه و فقها و عرفاي اسلام به دست مي‌آوريم.

وي با تاكيد بر اين‌كه استفاده از تجارب بشري به معناي تبعيت از آنها نيست،‌ به نقش عدالت در تدوين اين الگو اشاره و خاطرنشان كرد: يكي از شاخص‌هايي كه بر مجموعه اين الگو سايه مي‌افكند شاخصه عدالت است. در واقع عدالت اس اساس ( پايه اساسي) جامعه اسلامي است و انبياء مبعوث شده‌اند براي اين‌كه بشريت را به سوي عدالت فرابخوانند. علاوه بر اين، عدل مبناي شريعت است و افزودن بر آن عدل مبناي خلقت است.

وي افزود: بايد اين عدالت در فرهنگ، اقتصاد، سياست، مسائل حقوقي و در هر رابطه‌اي ميان اشخاص و دولت، دولت و مردم، دولت و دولت‌هاي ديگر وجود داشته باشد. در واقع مجموعه روابط و مناسبات ما بايد بر اساس عدالت باشد. لذا دغدغه عدالت مي‌بايد در تدوين الگوي اسلامي - ايراني پيشرفت دغدغه‌اي كاملا اصلي و خدشه‌ناپذير تلقي شود.

وي تاكيد كرد كه در تدوين اين الگو نبايد سخن از مسئولان اجرايي كنيم چون يك كار علمي است و شان تدوين الگوي اسلامي - ايراني پيشرفت‌ شان علمي است و به دانشگاه و حوزه مربوط است.

اين استاد دانشگاه تصريح كرد: حوزه و دانشگاه نمي‌بايد اين مساله را جداي از يكديگر مطالعه و بررسي كند. توانايي‌هايي در دانشگاه و در حوزه‌ها وجود دارد كه بايد به يكديگر مرتبط شده و گره خورد چون مي‌خواهيم يك الگوي جامع و همه جانبه داشته باشيم و اين جامعيت نه در حوزه تنها و نه در دانشگاه تنها وجود دارد. بلكه اين جامعيت حاصل هر دوي اين حوزه‌هاي علمي است و اين هر دو حوزه بايد به هم پيوند بخورند تا اين تدوين علمي حاصل شود.

انتهاي پيام