سرويس رسانه‌ي ايسنا روزهاي استادان علوم ارتباطات و پيشكسوتان روزنامه‌نگاري را هم‌زمان با برگزاري هجدهمين نمايشگاه مطبوعات و خبرگزاري‌ها، برگزار مي‌كند. در اين راستا، هر روز در سرويس رسانه و صفحه ويژه اين نمايشگاه در سايت خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، به‌نام يك يا چند نفر از استادان يا پيشكسوتان روزنامه‌نگاري كشور نام‌گذاري شده، بزرگداشت مجازي آن‌ها در قالب يك گزارش شامل زندگي‌نامه، شرح فعاليت‌ها و موفقيت‌ها، گزيده‌اي از ديدگاه‌ها، گزيده‌اي از توصيف‌هاي ديگر شخصيت‌ها و نيز منتخبي از عكس‌هاي ايشان منتشر خواهد شد.
سرويس رسانه‌ي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) كه همه‌ساله برنامه‌هاي ويژه‌اي را براي متخصصان علوم ارتباطات و روزنامه‌نگاري هم‌زمان با برگزاري نمايشگاه بين‌المللي مطبوعات و خبرگزاري‌ها طراحي و اجرا كرده است، امسال نيز اميدوار است در اين حركت - به‌عنوان يكي از برنامه‌هاي اين گروه براي ايام برگزاري نمايشگاه هجدهم - نكوداشت حدود 20 نفر از اين استادان را ترتيب داده، در سال‌هاي آتي نيز اين حركت را از بعد كمي و كيفي، گسترش دهد.
***
ششم آبان‌ماه؛ روز «كاظم معتمدنژاد»
به گزارش سرويس رسانه خبرگزاري دانشجويان ايران(ايسنا)، پرفسور كاظم معتمدنژاد در سال 1313 در روستاى مود از بخش مركزى بيرجند متولد شد، تحصيلات ابتدايى و قسمتى از تحصيلات متوسطه خود را در زادگاهش و قسمت ديگر را در بيرجند و سال ششم ادبي را در دبيرستان مروى تهران گذرانيد.
او در سال 1339 به اخذ درجه دكترا در رشته قضايي از دانشكده حقوق و علوم سياسي دانشگاه تهران نائل شد.
وي در زمان تحصيل در دورة كارشناسي با مدير وقت روزنامه كيهان كه استادش هم بود رابطه دوستانهاي برقرار كرد و وقتي استاد از دانشجويان دوره دكترا براى همكارى در كيهان دعوت كرد، معتمدنژاد فرصت را غنيمت شمرده و به محيط روزنامه وارد شد.
ديرى نپاييد كه از مترجمى زبان فرانسه، به مسووليت گروه خارجي و مقالات ارتقاء يافت و بورسيهاى از دولت فرانسه دريافت كرد.
معتمدنژاد در دانشگاه سوربن فرانسه موفق به اخذ دكترى حقوق و علوم سياسى و نيز دكترى تخصصى روزنامه‌نگاري از انستيتوي مطبوعات و علوم نظرى دانشگاه پاريس شد.
خدمات دانشگاهى او از سال 1344 در سمت استاد يارى در دانشكده حقوق و علوم سياسى دانشگاه تهران آغاز مىشود، ضمناً همكاري خود را از آغاز ورود به ايران با موسسه كيهان حفظ كرد. در سال 1343 مؤسسه كيهان پيشنهاد وى را براي يك دوره عالي روزنامه‌نگارى پذيرفت و براى اين منظور از بين داوطلبان ديپلم، 25 نفر انتخاب شدند. در پايان دوره دو ساله، اسم اين دوره عالي به مؤسسه عالي مطبوعات و روابط عمومى تغيير كرد.
در سال 1350 يعني زماني كه نخستين فارغ التحصيلان در بحبوحه اخذ دانشنامه بودند، اسم مؤسسه به دانشكده علوم ارتباطات اجتماعي تغيير كرد. معتمدنژاد در اين موقع از دانشياري دانشكده حقوق دانشگاه تهران استعفا داده و در دانشكده علوم ارتباطات اجتماعي در سمت معاونت دانشكده مشغول به كار شد و از سال 56 تا 59 نيز سمت رياست دانشكده را عهدهدار بود.
هم‌زمان با انقلاب اسلامي، دانشكده مذكور تعطيل و در دانشكده علوم اجتماعي دانشگاه علامه طباطبايي به عنوان يك گرايش ادغام شد. با تعطيل شدن دانشگاه‌ها، معتمدنژاد به پاريس رفت و در آنجا به تدريس و تحقيق پرداخت و در سال 1368 به ايران بازگشت.
معتمدنژاد مجدداً نسبت به توسعه رشته علوم ارتباطات و گشايش دوره‌هاي كارشناسي، كارشناسي ارشد و دكترا اقدام كرد تا سرانجام در سال 1375 با پذيرفته شدن دوره دكتراي ارتباطات در وزارت فرهنگ و آموزش عالي به آرزوى ديرين خود رسيد.
معتمدنژاد اكنون بازنشسته دانشگاه، استاد مهمان دانشگاه‌هاي پاريس، راهنماي رساله‌هاي دكترا در اين دانشگاه‌ها است.
او هم‌چنين عضو موسسان مركز پژوهش‌هاي ارتباطات در دانشگاه علامه طباطبايي، موسس و رييس هيات مديره‌ي انجمن ايراني مطالعات جامعه‌ي اطلاعاتي است.
وي در تشكيل و عضويت انجمن‌هاى مختلف از قبيل انجمن دفاع از آزادى مطبوعات، انجمن بين المللى تحقيق در ارتباطات جمعى، انجمن بين‌المللى حقوق فضا، انستيتوى بين‌المللى ارتباطات، انجمن فرانسوى علوم ارتباطات و اطلاعات نيز نقش عمده داشته است.
او مقالات علمي بسياري به مجامع بين‌المللى و يا مجلات ارائه داده و يا خود در تشكيل سمينار ها و كنفرانس‌هاى علمي نقش مهمي داشته است.
وي در سال 1373-74 به عنوان استاد نمونه دانشگاه‌هاي كشور از دست رياست جمهورى لوح نقدير دريافت كرد و به پيشنهاد وزير فرهنگ و آموزش عالي و حكم رياست شوراى عالى انقلاب فرهنگى از مهرماه 1378 به عضويت هيأت امناى دانشگاه‌هاى منطقه مركزي منصوب شده است.
از جمله کتاب‌هاي نگاشته شده توسط معتمدنژاد ميتوان به موارد زير اشاره كرد:
- روزنامه‌نگاري با همکاري دکتر ابوالقاسم منصفي؛ تهران: انتشارات دانشکده علوم ارتباطات اجتماعي 1350 چاپ چهارم 1374
- وسايل ارتبات جمعي؛ تهران: انتشارات دانشکده علوم ارتباطات اجتماعي1355 چاپ سوم 1379
- روش تحقيق در محتواي مطبوعات؛ تهران: انتشارات دانشکده علوم ارتباطات اجتماعي1356
- تحقيق در محتواي برنامه‌هاي راديو ايران؛ با همکاري دکتر صدرالدين الهي و مهدي محسنيان‌راد. انتشارات دانشکده علوم ارتباطات اجتماعي 1354
از ديگر آثار معتمدنژاد ميتوان به حقوق مطبوعات، بررسي تطبيقي مباني حقوقي آزادي مطبوعات و مقررات تاسيس و اداره‌ي آن‌ها، اجلاس جهاني سران درباره جامعه اطلاعاتي، ژنو - تونس، دسامبر 2003 - نوامبر 2005 - تهران، انتشارات ميراث قلم، چاپ سوم 1390، حقوق ارتباطات با همكاري خانم دكتر رويا معتمدنژاد، تهران، انتشارات دفتر مطالعات و توسعه‌ي رسانه‌ها 1388، حقوق حرفه‌يي روزنامه‌نگاران - با همكاري خانم دكتر رويا معتمدنژاد چاپ دوم، تهران دفتر مطالعات و تحقيقات رسانه‌ها سال 1389، جامعه اطلاعاتي: انديشه‌هاي بنيادي، ديدگاه‌هاي انتقادي و چشم‌انداز‌هاي جهاني، چاپ دوم، تهران انتشارات ميراث قلم 1389، تكنولوژي‌هاي نوين ارتباطي تهران، انتشارات مركز پژوهش‌هاي ارتباطات 1387، ارتباطات در جهان معاصر: تحول انديشه‌ها، نهادها و تحول انديشه‌ها، نهادها و عملكرد‌هاي ارتباطي، تهران نشر شهر سال 1388، حقوق تبليغات بازرگاني، تهران، انتشارات دفتر مطالعات و توسعه‌ي رسانه‌ها سال 1388، ارتباطات بين‌المللي دو جلد تهران انتشارات دفتر مطالعات و توسعه‌ي رسانه‌ها 1389 و 1390، ترجمه و مقدمه كتاب ارتباطات و سلطه‌ي فرهنگي، تاليف پروفسور هربرت شيلر، با همكاري رويا پوروكيل و شراره امير‌خليلي، تهران، نشر علم سال 1390، مطبوعات در آسياي مركزي تهران نشر قلم 1390 اشاره كرد.
اما سال گذشته و هم‌زمان با 13 ارديبهشت‌ماه (سوم مه) كه روز جهاني آزادي مطبوعات نام‌گذاري شده است؛ تازه‌ترين اثر تحقيقاتي پير علوم ارتباطات ايران، پروفسور كاظم معتمدنژاد به‌طور اختصاصي در اختيار خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) قرار گرفت و منتشر شد.
او در اين مقاله علمي كه با عنوان "تحولات مباني حقوقي آزادي رسانه‌ها در عرصه‌هاي ملي، منطقه‌اي و بين‌المللي" نگارش شده، شش موضوع را مورد توجه قرار داده و به بررسي آن‌ها پرداخته است.
معتمدنژاد در مقدمه‌اي كه براي اين مقاله نگارش كرده آورده است:
"موضوع گرايش‌هاي جديد جهاني در زمينه مقررات‌گذاري حقوقي براي توسعه آزادي مطبوعات و ساير رسانه‌هاي همگاني، که در اين مقاله به خوانندگان عرضه شده است، نخستين بار در نشستي به مناسبت دهمين سال تأسيس خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، در تاريخ شانزدهم آذرماه 1388، با حضور چند تن از مديران و همکاران وقت خبرگزاري مذکور، به پيشنهاد نويسنده، مورد بحث و تبادل نظر قرار گرفت و پس از مشخص شدن چارچوب کلي زمينه بررسي، توافق به عمل آمد تا متن کامل مطالب مربوط به آن، ظرف هفته‌هاي بعد، تهيه و تدوين شود و در يک موقعيت مناسب، از طريق خبرگزاري و برخي از نشريات دوره‌اي، منتشر شود.
در بخش اول مقاله پير علوم ارتباطات ايران "اصول بنيادي نظام آزادي مطبوعات" بررسي شده است و بخش دوم آن به موضوع "برنامه‌ها و سياست‌ها بين‌المللي يونسكو براي پيشبرد آزادي، استقلال و كثرت‌گرايي مطبوعات" اختصاص دارد.
بخش سوم اين مقاله نيز با عنوان "تحكيم و توسعه اصل تاسيس و انتشار آزادانه مطبوعات: از كسب اجازه و ارسال اعلام‌نامه يا ثبت نشريه تا درج نام و نشاني ناشر و چاپخانه" به رشته تحرير درآمده است.
استاد معتمدنژاد موضوع "گسترش حق دسترسي آزادانه همگان به اطلاعات: اهميت تصويب قوانين آزادي اطلاعات و حق اطلاع" را در بخش چهارم تشريح كرده و در بخش پنجم نيز به موضوع "جانشيني شوراهاي‌عالي رسانه‌اي براي تصدي مسئوليت‌هاي وزارتخانه‌هاي فرهنگ و ارتباطات" پرداخته است.
"غيرجزايي‌سازي جرائم مطبوعاتي و رسانه‌اي براي جلوگيري از تعطيلي رسانه‌ها و توقيف روزنامه‌نگاران " نيز بخش ششم اين مقاله را تشكيل مي‌دهد.
انتهاي پيام
نظرات