نويسنده كتاب "خاورميانه معاصر" گفت:‌ در بررسي تاريخ سياسي خاورميانه نمي‌توان اسلام را به عنوان يك نيروي منسجم ناديده گرفت هم‌چنين هويت ملي در بررسي تاريخ سياسي خاورميانه معاصر تاثيرگذار است.

به گزارش خبرنگار سياسي خارجي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، نشست نقد كتاب "خاورميانه معاصر" با حضور مهران كامروا نويسنده كتاب و مترجمان آن به زبان فارسي در دانشگاه تربيت مدرس با حضور اساتيد و دانشجويان اين دانشگاه برگزار شد.

در اين نشست دكتر مهران كامروا در سخناني در تشريح مطالب كتاب خود كه به زبان لاتين منتشر شده است و به تازگي توسط دكتر پورموسوي و دكتر محمدباقر قاليباف به زبان فارسي ترجمه شده است، اظهار كرد: اين كتاب از همان ابتدا در جامعه آكادميك آمريكا مورد بحث قرار گرفت چرا كه در آن بر روي هويت ملي فلسطيني‌ها صحبت شده است. براي برخي از اساتيد آمريكايي‌ پذيرش اين مساله در اين كتاب امكان‌پذير نبود و حتي يكي از اساتيد معروف آمريكايي كه كرسي مطالعات اسراييل را دارد و خاورميانه‌شناس و اسراييل‌شناس برجسته‌اي در آمريكاست بر اين كتاب نقدهاي بسياري را داشت و حتي در مقاطعي مانع انتشار اين كتاب شد.

او با اشاره به مشكلاتش براي چاپ اين كتاب اظهار كرد: خوشبختانه با وجود مشكلات زيادي كه بر سر چاپ اين كتاب داشتم با تغيير ناشرم كه يك ناشر آكادميك بود توانستم آن را به چاپ برسانم و تا حدودي اين كتاب موفق بوده است.

كامروا در ادامه به تشريح بخش‌هاي اين كتاب پرداخت و گفت: اساسا اين كتاب با اين سوال و دغدغه آغاز شد كه بايد منشاء تاريخ سياسي خاورميانه را از كجا شروع كنيم؟ پيش از اين در كتاب‌هاي مختلف براي شناخت سياست‌ خاورميانه تمركز بر روي بعد از جنگ جهاني دوم بوده است و همان‌طور كه مي‌دانيد نقشه خاورميانه اساسا پس از جنگ جهاني دوم ترسيم شده است اما پس از مطالعاتي به اين نتيجه رسيدم كه بايد به دوره عثماني و يا قبل از آن و در نهايت به تمام ساختارها و نهضت‌هاي سياسي كه به زمان بعد از ظهور اسلام بر مي‌گردد پرداخت. از اين رو يك بخش كتاب به تاريخ سياسي خاورميانه از ظهور اسلام به بعد اشاره مي‌كند كه اتفاقا اين بخش مورد نقد بسياري قرار گرفته است.

وي گفت:‌در عين حال معتقدم منشاء بسياري از فرآيندهاي سياسي امروز در خاورميانه از زمان ظهور اسلام ريشه مي‌گيرد.

نويسنده كتاب "خاورميانه معاصر" ادامه داد: اسلام را نمي‌توان به عنوان يك نيروي منسجم ناديده گرفت چرا كه اسلام يك نيروي محرك و موثر است و سياست‌هاي پدرسالاري در جوامع اسلامي توسط تفسير برخي علماي اسلامي گسترش يافته است.

اين استاد دانشگاه جورج تاون آمريكا در قطر ادامه داد: در اين كتاب تاثير اهميت هويت ملي و احساسات ملي‌گرايي در كشورهاي خاورميانه از جمله تزهاي اصلي است. احساسات ملي‌گرايي در خاورميانه سرنوشت‌ساز بوده است و از محرك‌هاي اصلي سياسي در منطقه بوده است.

او گفت:‌ اهميت پيدايش هويت ملي براي گسترش و مشروعيت دادن ايدئولوژي‌هايي كه ناصر، قذافي و ديگران مطرح كردند موثر بوده است. به اين معنا كه مردم مصر ابتدا خود را مصري مي‌دانند و بعد در چارچوب كشورهاي عربي ترسيم مي‌كنند. در عين حال دولت‌هاي منطقه با احساسات ملي‌گرايي ملت‌ها بازي مي‌كنند تا به مقاصد و منافع‌شان دست يابند.

كامروا درباره دموكراسي در خاورميانه كه در بخشي از اين كتاب به آن پرداخته شده است، گفت: به طور كلي سه دوره گذار دموكراسي در دنيا داريم اول دموكراتيزه شدن از طريق جامعه مدني؛ دوم ناشي از نخبگان دولتي و سوم ناشي از پيدايش اختلاف بين نخبگان دولتي است. اين سه نوع گذر دموكراسي در خاورميانه نيز وجود داشته است. در تركيه نوع دوم آن را شاهد بوديم كه نخبگان دولتي حامي دموكراتيزه شدن شدند و بايد ديد تحولات اخير در خاورميانه به كجا مي‌رسد.

اين استاد دانشگاه درباره چالش‌هاي كشورهاي خاورميانه در آينده گفت: مساله رشد جمعيت كه آيا دولت‌ها قادر به تامين زيرساخت‌ها براي افزايش جمعيت هستند يا خير، آلودگي محيط زيست، كمبود آب كه به قول برخي از مفسران جنگ بعدي در خاورميانه به خاطر آب خواهد بود از جمله اين چالش‌هاست.

وي با اشاره به مساله آب در آينده و به ويژه در خاورميانه گفت:‌ در حال حاضر سه كشور ايران،‌تركيه و لبنان آب كافي در اختيار دارند و يكي از دلايل اصلي كه اسراييل مناطق اشغالي فلسطين را پس نمي‌دهد ذخاير زيرزميني آب در آن منطقه است.

نويسنده كتاب "خاورميانه معاصر" با اشاره به اقدام امير قطر براي كاشت يك بيليارد درخت در قطر گفت: سوال اساسي اين است آبياري اين تعداد درخت چگونه مي‌خواهد انجام شود. اولين اقدام استفاده از آب تصفيه شده خليج فارس است كه اين اقدام براي محيط زيست خليج فارس بسيار خطرناك و مضر است.

او برآورده كردن خواسته‌هاي قشر جوان در خاورميانه را از ديگر چالش‌هاي مهم خاورميانه معاصر دانست.

انتهاي پيام