رضا شیرازیان گفت: حفظ تک‌تک پلاک‌های اطراف خیابان ولی‌عصر (عج)، اعم از آثار بسیار ارزشمند یا کم‌ارزش باید در پرونده‌ی ثبت ملی و جهانی مورد توجه قرار گیرد و تنزل ارزش این خیابان به درخت‌ها و آثار بسیار شاخص، کاری غیرفنی و غیراقتصادی است. ثبت خیابان ولی‌عصر (عج) به این شکل، بیشتر جنبه‌ی تبلیغاتی خواهد داشت.

این پژوهشگر حوزه‌ی مطالعات تهران در گفت‌وگو با خبرنگار سرویس میراث فرهنگی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، با اشاره به مطرح شدن بحث‌های ترافیکی خیابان ولی‌عصر (عج) در سال 1384 و ارائه‌ی طرح‌هایی برای حل مشکلات ترافیکی در آن زمان، اظهار کرد: در آن زمان، برخی طرح‌ها نگرانی‌هایی جدی را درباره‌ی حفظ ارزش‌های تاریخی و منظری این خیابان به‌وجود آورده بودند.

وی بیان کرد: با گسترش این مباحث به‌تدریج این ذهنیت که خیابان ولی‌عصر (عج) فقط یک مسیر عبوری نیست، پررنگ‌تر شد و نگاه به ارزش‌های تاریخی - منظری از سویی و ارزش خیابان به‌عنوان خاطره‌ای جمعی از سوی دیگر مطرح شد. حفظ طولانی‌ترین مسیر پیاده‌روی تهران در زیر سایه‌ی درختان چنار نیز یکی دیگر از انگیزه‌ها برای حفاظت از این خیابان بود.

این کارشناس ارشد حوزه‌ی میراث فرهنگی که در سال 1385 به درخواست معاونت میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری استان تهران برای تهیه‌ی پرونده‌ی ثبتی این خیابان مطالعاتی را انجام داد، ادامه داد: بخش نخست این مطالعات در آن زمان درباره‌ی تاریخ شکل‌گیری و نام‌گذاری خیابان از دوره‌ی ناصری تا رویدادهای پس از انقلاب اسلامی در طول شش‌ماه انجام شد؛ اما بخش دوم که مطالعات میدانی درباره‌ی کالبد شهری دو سوی خیابان بود، با تغییر مدیریت در اداره کل میراث فرهنگی استان تهران و همچنین برطرف شدن نگرانی درباره‌ی طرح‌های ترافیکی خیابان، به‌دست فراموشی سپرده شد و مراحل ثبت آن تا امسال به تعویق افتاد.

او برخی شاخصه‌های مهم خیابان ولی‌عصر (عج) را طول خیابان (حدود 18 کیلومتر و متصل‌کننده‌ی جنوب به شمال شهر تهران)، چنارهایی که در دوره‌های مختلف در دو سوی این خیابان کاشته شده‌اند، اماکن تاریخی، بناها، باغ‌ها، پارک‌ها و نماهای دو سوی خیابان که از دوره‌های قاجار، پهلوی اول و دوم و حتا پس از انقلاب اسلامی به یادگار مانده‌اند و رویدادهای تاریخی یا خاطره‌انگیزی دانست که در طول سال‌ها در این خیابان شکل گرفته‌اند.

وی تقسیم‌بندی بناهای باارزش دو سوی خیابان به آثار بسیار شاخص و آثار کم‌اهمیت را اتفاق بسیار خطرناکی برای خیابان ولی‌عصر (عج) دانست و تأکید کرد: ساخت‌وسازهای در حال انجام در این خیابان مشکلات جدیدی را از نظر حفظ منظر و هویت تاریخی خیابان و حفظ درخت‌های آن پدید خواهد ‌آورد.

شیرازیان با بیان این‌که در سال 1385 برای ثبت این خیابان بحث این بود که از محور خیابان تا 250 متر در دو سوی آن به‌عنوان حداقل فضای لازم برای حفاظت از خیابان ثبت شود، گفت: حفظ بناهایی که بسیار شاخص نیستند نیز به‌صورت یک مجموعه، ارزش جمعی ایجاد می‌کند و کاری بسیار شناخته‌شده در کشورهای پیشرفته دنیا در این زمینه است.

شیرازیان اضافه کرد: در همه‌ی نقاط دنیا معمولا ارزش اقتصادی ساخت‌وساز زمین در تقابل با ارزش‌های تاریخی و منظری آن قرار می‌گیرد؛ اما مطالعات اقتصادی روی حفظ ارزش‌های تاریخی و منظری در بیشتر اوقات نشان داده که حفظ آثار نه‌تنها غیراقتصادی نیست، بلکه ارزش اقتصادی حاصل از آن چند برابر ارزش ساخت‌وساز روی زمین آن است؛ اما ما در سطح کارشناسان و مدیران، از نحوه‌ی محاسبه‌ی ارزش اقتصادی بناها و بافت‌های تاریخی شناختی نداریم و حتا از امکان اقتصادی بودن حفاظت از آن‌ها نیز آگاه نیستیم. بنابراین تا زمانی که حفظ آثار به‌اصطلاح کم‌ارزش تاریخی، غیراقتصادی تلقی شود مشکل تخریب آن‌ها همچنان وجود خواهد داشت.

انتهای پیام