فرزند عباس یمینی ‌شریف از اظهارات مطرح‌شده در برنامه‌ی تلویزیونی «هزار و یکشب» از سوی جعفر ابراهیمی انتقاد کرد.

هومن یمنی شریف در نامه‌ای که در اختیار بخش ادبیات خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، قرار گرفته، با اشاره به برنامه‎ی «هزار و یکشب» که به مناسبت درگذشت عباس یمینی شریف، شاعر مطرح کودکان، پخش شده است، به اهمیت کار ادبی این شاعر فقید کودکان اشاره می‎کند و می‌گوید: در زمان سرایش شعر از سوی یمینی ‌شریف، کارهای ادبی برای کودکان بسیار اندک بود و هنوز زبان شعر و داستان که کودکان را مخاطب قرار می‌داد، بسیار سنگین، و مضمون آن‌ها تنها پند و اندرز بود. ساده و کودکانه‌نویسی و موضوعاتی که نشاط و ذوق کودکان را برانگیزاند، کاری بسیار تازه بود که برای دانشجویان و استادان ادبیات که عزت و احترام را در کشف راز و رمز عشق و عرفان شاعران قرن‎های ششم و هفتم هجری قمری می‌جستند، کوچک و بی‌ارزش می‎نمود.

هومن یمینی شریف در این نامه همچنین با تأکید بر اهمیت ساده‎نویسی در شعرهای پدرش و با اشاره به پرداختن به موضوعات روز از سوی او در شعرهای کودکان، به شعری که در برنامه «هزار و یکشب» از سوی جعفر ابراهیمی مورد انتقاد قرار گرفته است، اشاره می‌کند و می‌نویسد: شعری که به مدت نسبتا طولانی توسط آقای جعفر ابراهیمی مورد انتقاد قرار گرفت، «آهای، آهای ای بچه جان، توی کوچه سنگ نپران» یکی از اولین اشعار یمینی شریف بود که در هشتمین شماره مجله «بازی کودکان» در سال ١٣٢٣ چاپ شد. این نظریه آقای جعفر ابراهیمی که چنین موضوع به آن مهمی برای کودکان درآن زمان، نمی‌بایست موضوع شعر قرار می گرفت، یا تجربه زندگی کودکان را قابل شعر نمی‌بیند و یا با پیروی از مباحث شعر بزرگسالان مقام شعر را بالاتر از این می‌داند که وارد مسائل و موارد روزمره کودکان شود. در حالی‌که موارد کنجکاوی، ذوق، تخیل، توجه و تصور کودک دامنه بسیار وسیع‎تری از بزرگسالان دارد و به همین نسبت نیز موضوعات شعر او بسیار گوناگو‌ن‎تر و گستره‌اش بسیار پهناورتر است. برای بزرگسالان بسیاری از موارد تجربه‎ی زندگی‎شان بدیهی و فاقد ارزش ویژه‎ای برای به شعر کشیدن است. ولی برای ذهن نوآموز، کنجکاو، کاشف، تنوع‌طلب و بازیگوش کودکان عرصه‌ی شعر می‎تواند به پهنای تمام جهان شناخته و ناشناخته‌ی او باشد. شعر درباره‌ی توپ و موش و ستاره، یا حوادث ساده‎ای نظیر صدای حیوانات، این‌که بچه‏ای زمین می‏خورد و می‏خندد، مادر از کاری از بچه خوشحال می‌شود، پرنده‌ای که از شاخه‌ای می‌پرد، یا مثلا حوادثی که در بازی بچه‌ها اتفاق می‌افتد، برای بزرگسالان جذابیتی ندارد، بلکه منظور این است که موضوعات سرگرمی و آموزشی و تربیتی را موضوعات شعر کودک ندانستن از بی‎خبری از عالم کودکان و یا بی‎اعتنائی به آن ناشی می‌شود. یمینی شریف دوران کودکی سختی داشت و می‌دانست چگونه کودکان از سوء‌بهداشت و تغذیه، از بی‌اعتنایی و سوء‌تفاهم و سوء‌رفتار رنج می برند و این‌ها را بخش‎های مهمی از موضوعات شعر خود برای نه تنها نشاط و سرگرمی و تصور، بلکه برای آموزش و پرورش کودکان می‌دانست.

او همچنین به انتقاد ابراهیمی به استفاده‌ی عباس یمینی شریف از واژه‌ی «توش» در یکی از شعرهایش اشاره و عنوان می‌کند: این شعر «آی سماور جوش آمد/ آب به صدا توش آمد/بلند شو و سماور/توی اتاق بیاور/جوشید و آبش سر رفت /همه بخارش در رفت» است که این واژه‌ای است که ما آن را در حرف زدن به کار می‎بردیم و می‎بریم و کاربرد آن در این شعر که صرفا برای شادی و نشاط و بازی بچه‏هاست، آن را دلچسب‌تر، بچگانه‎تر و خودمانی‎تر می‌کرد. شعر کودکان، اگر بخواهد به همان اندازه‌ی شعر بزرگسالان، خود را مقیّد به فصاحت و بلاغت کند، چه بسا و بویژه در اشعار شورانگیز و شادی‌آور و بازی - شعرها، از مخاطب خود جدا می شود. مثلا در بازی - شعر معروف و قدیمی و ماندگار «عمو زنجیرباف» که همه‌ی ما آن را بارها خوانده و شنیده‌ایم، «بابات آمده، چی چی آورده؟» را نمی‌شود گفت: «بابایت آمده، چه چیز آورده است؟».

هومن یمینی شریف خاطرنشان می‌کند: کار بزرگ یمینی شریف، سرودن شعر برای کودکان، با انتخاب موضوعات جذاب و کودکانه و به زبان ساده، آسان و آشنا برای کودکان بود این کار در زمانی که او شروع کرد، سنت‌شکنی بود و سخیف کردن شعر تلقی و به استهزا گرفته می‌شد. اما به تدریج این فهم حاصل شد که در سرودن و نوشتن برای کودکان باید کودک را اصل قرار داد و نه شاعر و نویسنده را و این همان تفاوت اساسی شعر کودک با شعر بزرگسالان است؛ همان اصلی است که کسانی که میان هر دو گیر کرده‎اند، درک نمی‌کنند و مثلا به طعنه می‌گویند: ما شاعران امروز معتقدیم که شاعر کودک باید در درجه‌ی اول شاعر باشد، بعد بتواند برای کودکان هم شعر بگوید. (از اظهارات آقای جعفر ابراهیمی در برنامه‌ی هزار و یکشب.) کاش ایشان می‌گفتند؛ شاعر کودک باید در درجه‌ی اول کودک و کودکی را بفهمد و بعد برای کودکان شعر بگوید.

فرزند عباس یمینی شریف در ادامه‌ی این نامه به اهمیت کار این شاعر فقید برای کودکان و شعر کودکان اشاره می‎کند و می‌گوید: کم‎تر پژوهشگری است که نقش تاریخی عباس یمینی شریف را در پایه‎گذاری ادبیات نوین کودک در ایران تشخیص نداده باشد. با این وجود او در تمام دوران کار خود برای کودکان، هدف حملات انتقادی بود و هنوز هم هست، آن‌چنان که ما متأسفانه در نیمه‌ی دوم برنامه‌ی «هزار و یکشب» شاهد بروز شدید آن از سوی آقای جعفر ابراهیمی بودیم. گمان نمی‌کنم در هیچ کجای جهان این‎گونه با خدمت‎گزاران و چهره‎های ادبی و هنری خود با تنگ‌نظری برخورد کنند.

انتهای پیام