مدیرکل هواشناسی سیستان و بلوچستان در ایسنا گفت: اگر چه سیستان و بلوچستان را به اسم استانی محروم می‌شناسند ولی استان در عرصه علم به ویژه در علم هواشناسی پیشرو است، ما در زاهدان برای نخستین بار، ساعت شروع بارش برف در هفته گذشته را پیش‌بینی کرده و بر اساس آن ستاد مدیریت بحران استان، مدارس نوبت عصر را تعطیل کرد.

به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا) منطقه سیستان و بلوچستان، محمدرضا امیرمرادی، مدیرکل هواشناسی سیستان و بلوچستان در آستانه سال جدید با حضور در دفتر خبرگزاری ایسنا از نقش و کاربرد هواشناسی در زندگی عمومی مردم گفت. به عقیده او هواشناسی مرز جغرافیایی نداشته و به وسیله یک سیستم یکپارچه بین‌المللی برای تامین آسایش دائمی بشر تلاش می‌کنند.

وی که در سراوان بزرگ شده و مدیریت خوانده‌، از علاقه مردم به هواشناسی خوشحال است. خوشحالی او وقتی بیشتر شده که همکاران وی در سال 93 توانسته‌اند دقت پیش‌بینی‌های استانی را تا بیش از 98 درصد ارتقاء بدهند و برای نخستین بار "ساعت" شروع بارش باران و برف را در این شهر پیش‌بینی کنند.

امیرمرادی که در طول 32 سال خدمت برای سازمان هواشناسی کشور،25 سال «دیدبان» وضع هوا بوده و چندین بار به عنوان دیدبان برتر کشور انتخاب‌ شده، ادامه داد: فرقی ندارد هواشناس در زاهدان یا اردبیل باشد یا این‌که در کشور پاکستان و یا حتی اروپا فعالیت کند، همه اطلاعات تولید شده آنها برای تولید نقشه‌های هواشناسی بوده که امکان پیش‌بینی وضع هوا را در روزها و حتی ماه‌های آینده ممکن می‌کند.

به نظر بسیاری «پیش‌بینی» وضع هوا از مهمترین محصولات هواشناسی است که تلاش دارد سلامت انسان را در برابر حوادث طبیعی حفظ کند، این اما همه دایره وظایف هواشناسی نیست. امیر مرادی می‌گوید هیچ هواپیما و کشتی بدون اطلاعات هواشناسی نمی‌تواند حرکت بکند، یعنی کل سیستم حمل و نقل و ترابری دنیا بر اساس داده‌های هواشناسی فعال یا متوقف می‌شود.

این مدیرکل 54 ساله، 85 همکار در تشکیلات هواشناسی سیستان و بلوچستان داشته، در جنگ تحمیلی چندین بار برای ماموریت‌های هواشناسی به خط مقدم رفته و در چند کنفرانس علمی داخلی و بین‌المللی مقالاتی در باره تغییر اقلیم چاپ کرده است.

او حالا در حالی برای مصاحبه در ایسنا حاضر شده که در بارش برفِ هفته اخیر در زاهدان از ناحیه دست دچار شکستگی شده و دو ساعت را در اتاق عمل گذرانده است.

مدیرکل هواشناسی سیستان و بلوچستان در این مصاحبه درباره بحران کم آبی، ریزگرد‌های تنش‌ زا در غرب و شرق کشور، چگونگی صدور پیش‌بینی‌های هواشناسی، نقش هواشناسی در جامعه و ضرورت توسعه شبکه پایش ریزگرد‌های کشور صحبت می‌کند.

زمستان امسال 15 درجه گرم تر از حد نرمال بود

مدیرکل هواشناسی سیستان و بلوچستان در پاسخ به این‌که آیا امسال زمستان گرم داشته‌ایم یا خیر، گفت: برای سنجش گرم بودن یا سرد بودن یک فصل یا یک سال از میانگین دمای حداقل و حداکثر مطلق استفاده می‌شود. در 11 ماهه امسال در شهر زاهدان گرم‌ترین دمای مطلق 43 درجه بوده که در سال 92 این دما 42 درجه بوده است، این شرایط برای همه استان با حداقل یک درجه اختلاف وجود داشته است.

امیر مرادی اضافه کرد: زمستان امسال نیز از سال قبل و میانگین دراز مدت گرم‌تر بوده است. دمای حداقل مطلق زاهدان در سال گذشته 13 درجه زیر صفر بوده است در حالی که امسال سرمای مطلق از 7 درجه زیر صفر سردتر نشد، این یعنی هوا خیلی گرم بوده. دوره بلند مدت حداقل دمای مطلق زاهدان منفی 22 درجه یعنی 15 درجه سردتر از امسال بوده است. این شرایط در همه شهرهای استان رخ داده و در مجموع زمستان امسال نیز گرم‌تر از سال گذشته بوده است.

وی با بیان این‌که پدیده گرم شدن زمین و تغییر اقلیم در گرمای زمستان امسال بی‌تاثیر نبوده، در باره علت گرم شدن هوا افزود: شرایط اقلیمی در حال تغییر است و این تغییر تاثیر خود را بر همه کره زمین می‌گذارد، اکنون به طور متوسط زمین حدود یک تا یک و نیم درجه نسبت به گذشته گرم‌تر شده است که پیامد این گرما همین آب شدن یخ‌های قطب‌های شمال و جنوب و بالا آمدن سطح آب دریا ها و سایر مسائل است. وقتی جنگل ها را نداریم یا این‌که در منطقه خودمان پوشش‌های گیاهی سابق نیست و تالاب‌های در شمال و حوزه جازموریان خشک شده است چند آثار دارد، یکی از آثار این بخش گرم شدن هواست که قبل توجه نیست، ولی بیشترین تاثیر خشک شدن تالاب‌ها در افزایش گرد و غبار و روزهای طوفانی در استان است.

هواشناسی گزارش دمای هوا را تغییر نمی‌دهد

این مسئول در ادامه در پاسخ به این‌که آیا هواشناسی در گزارش دمای هوا در تابستان سیاسی عمل می‌کند، گفت: دمایی که مردم در گرمای شدید احساس می‌کنند همان دمای "احساسی" در هواشناسی است که کاملاً درست است. ولی اندازه گیری دما در هواشناسی یک استاندارد بین‌المللی دارد، در تمام کشور‌های جهان دمای هوا در اتاقک چوبی واقع در ارتفاع 125 تا 200 سانتی متری از سطح زمین اندازه گیری می‌شود. هواشناسی نه اجازه تغییر در گزارش‌های دما را دارد نه علم هواشناسی این مجوز را به ما می‌دهد.

وی ادامه داد: اگر دمای هوا دست‌کاری شود، نقشه‌های «هم‌دما» تغییر کرده و چرخه پیش‌بینی به هم می‌ریزد، جدای از این اکنون سیستم‌های تولید و گزارش‌ پارامتر‌های جوی خودکار شده و ما هیچ دخل و تصرفی در داده‌ها نمی‌توانیم داشته باشیم. اهمیت داده‌ها هواشناسی به قدری برای سازمان مهم است که همه ساله خطاهای دستگاه‌های اندازه‌ گیری پارامتر‌های جوی گرفته و به اصطلاح «کالیبره» می‌شوند. پس با اطلاع کامل و به جرأت می‌گویم که نه در سیستان و بلوچستان و نه در هیچ جایی از کره زمین کسی اساسا نمی‌تواند تغییری در داده‌های هواشناسی ایجاد کند.

ریزگردهای سیستان 1000 کیلومتر پیش‌روی کردند

امیرمرادی در ادامه گفت‌وگو با ایسنا به نقش خشکی تالاب‌ها و تاثیر آن بر افزایش ریزگردها در استان پرداخت و عنوان کرد: تالاب هامون برای کل سیستان‌وبلوچستان یک نعمت بود. در گذشته وزش بادهای محلی از سطح تالاب، هوای تابستان‌ها را در شمال استان مطبوع و خنک می‌کرد ولی چند سالی است که وزش این‌ بادها از همان جای همیشگی وضعیت هوا را نامطبوع و آلوده کرده است. اکنون ریزگردهایی که از شمال استان و افغانستان سرچشمه‌ می‌گیرند تا نوار ساحل دریای عمان پیش‌رفته‌اند، به طوری که گسترش طوفان چند هفته قبل زابل به جنوب استان، همه پرواز‌های چابهار در فاصله حدود یکهزار کیلومتری از این شهرستان را لغو کرد. اکنون دامنه حضور این ریزگرد‌ها نه تنها فقط به زاهدان، سراوان و چابهار ختم نمی‌شود بلکه به استان هرمزگان و سواحل پاکستان هم گسترش یافته است.

مدیرکل هواشناسی سیستان و بلوچستان

وی درباره نحوه اندازه گیری ذرات معلق در هوا و این‌که آیا ذرات معلق در هوای سیستان و بلوچستان بزرگتر از ذرات استان‌های غربی است، افزاد: ذرات معلق در هوا توسط دستگاه‌های سنجش ریزگرد در قالب ذرات 5. 2 و 10 میکرون در یک متر مکعب هوا سنجیده می‌شود، تفاوت این دو در ثبت حداکثر و حداقل ذرات معلق در هواست و به معنی این نیست که ذرات اینجا بزرگتر از ذرات استان‌های دیگر است.

او ادامه داد: اکنون محیط زیست و هواشناسی میزان غلظت ذرات معلق در هوای زابل و زاهدان را اندازه‌گیری می‌کنند، در این اندازه گیری‌ها ما با هماهنگی سازمان هواشناسی، دستگاه‌های سنجش ریزگرد را در سنجش ریزگرد‌ها 10 میکرون و کمتر از آن یکسان‌سازی کردیم که اختلاف در ارائه داده‌های دو نهاد وجود نداشته باشد.

این مسئول گفت: ما فقط در شهر‌های زابل و زاهدان دستگاه سنجش ریزگرد داریم و در تلاشیم با خریداری دستگاه‌های جدید و نصب آنها در نقاط مختلف، شبکه پایش‌ریزگرد را در استان توسعه بدهیم، این موضوع برای هواشناسی هزینه‌بر است و نیاز به مساعدت ‌مالی دارد. حتی تصمیم بر این است که سنجنده‌های زاهدان و زابل را نیز به روز و برابر استانداردهای جدید دنیا کنیم. چون اکثر استان در معرض این پدیده قرار دارد،‌ داده‌های این بخش برای هواشناسی لازم و ضروری است.

178 روز هوای ناسالم در زابل

امیرمرادی درباره تعداد روزهای ناسالم هوا در سال 93 گفت: در 11 ماهه امسال بر اساس داده‌های ایستگاه هواشناسی فرودگاه زابل، از مجموع 283 روزی که داده‌های گرد و غبار در زابل ثبت شده‌اند، 105 روز آن شرایط هوا سالم بوده و 178 روز آن نیز ناسالم بوده است.

وی در مورد پدیده طوفان نیز گفت: پدیده توفان بر اساس علم هواشناسی قواعد و شرایط خاصی دارد، وقتی گزارش طوفان ارائه می‌شود که سرعت باد 15 متر بر ثانیه (54 کیلومتر در ساعت) و بالاتر از آن باشد و دید افقی نیز به زیر یکهزار متر برسد. بر اساس این تعریف ما امسال در زابل 23 روز توفانی داشته‌ایم. در سال گذشته نیز تعداد روزهای توفانی در زابل 26 روز بوده که بر این اساس امسال سه روز کمتر از پارسال توفان داشته‌ایم دلیل آن به سبب افزایش بارش‌های باران در سال زراعی گذشته نسبت به امسال بوده که تاثیر آن را در سال شمسی 93 مشاهده شده است.

وی در پاسخ به سوالی مبنی بر این‌که «آیا سنجش ذرات معلق هوا توسط دو دستگاه رسمی موازی کاری نیست و بهتر نیست این کار برای همیشه به یک دستگاه و خود هواشناسی واگذاری شود؟» عنوان کرد: در گذشته یک مساله در سطح ملی مطرح شد که سنجش این ذرات توسط کدام نهاد یا دستگاه انجام شود. من به آنچه در گذشته اتفاق افتاده کاری ندارم ولی هواشناسی چند سالی است که به این مقوله وارد شده و ذرات را اندازه گیری می‌کند و اکنون هم تلاش دارد دستگاه‌های سنجش ریزگرد خود را گسترش بدهد. به صورت علمی می‌گویم؛ چون هواشناسی زیرساخت‌های ارتباطی به روز و آنلاین دارد و یک شبکه گسترده جهانی به صورت روزانه و مستمر در مورد وضعیت هوا فعال است، بهتر می‌تواند در این بخش فعالیت کند.

ریزگرد‌ها قبل از خوزستان در سیستان و بلوچستان بوده‌اند

مدیرکل هواشناسی سیستان و بلوچستان در مورد سابقه حضور ریزگرد‌ها در سیستان و بلوچستان اظهار کرد: . پدیده گرد و غبار در سیستان و بلوچستان جزو اقلیم اینجا بوده و خیلی قبل‌تر از شروع آن در غرب کشور فعال بوده است. موضوعی که بوده آنجا گرد و غبار‌ها بازتاب رسانه‌ای زیادی داشته و همه نسبت به این پدید حساس شده‌اند ولی اینجا این‌طور نبوده است.

امیرمرادی، آمارهای هواشناسی را از دلایل فعالیت ریزگرد‌ها در شرق کشور دانست و اضافه کرد: در چند سال اخیر، روزهای گرد و غبار ما خیلی بیشتر از غرب کشور بوده. شاید منشاء ریزگرد‌ها با هم فرق کند ولی نفس پدیده ریزگرد در خوزستان یا زابل فرقی ندارد، چون هر دو نوع آنها برای انسان و جانداران، مضر و خطرناک است.

هواشناسی

وی افزود: برای جلب توجه درباره اهمیت‌ ریزگرد‌ها باید تعداد دستگاه‌های پایش‌ ریزگرد را در سطح استان افزایش دهیم و با سند و مدرک حرف بزنیم. ما علاوه بر شمال استان، در جنوب نیز گرد و غبار زیادی داریم. در «دلگان»،‌ «جلگه چاه‌هاشم» و حتی «زرآباد» دستگاه سنجش ریزگرد نیاز است چون وزش باد و ذرات معلق در برخی از روز‌های سال در آنجا زیاد است.

وی در ادامه با طرح این پرسش که چه کسی می‌تواند میزان ذرات معلق هوا در جنوب استان را گزارش کند؟ گفت: جنس بافت خاک در این منطقه از نوعی است که با کوچکترین وزش باد تولید ریزگرد می‌کند. اگر شرایط فراهم شود و سازمان هواشناسی و مسئولین استان همکاری کنند، ما چهار یا پنچ دستگاه سنجش ریزگرد به شبکه پایش‌هوای استان اضافه می‌کنیم تا با این پوششی که ایجاد می‌شود بتوانیم با مدرک درباره میزان ذرات معلق هوا در سطح کشور صحبت کنیم.

پیش‌بینی ساعت شروع بارندگی در سیستان و بلوچستان

این مسئول در ادامه به چگونگی پیش‌بینی وضع هوا در استان اشاره و عنوان کرد: پیش‌بینی یک مقوله‌ای است که هر چه به زمان پدیده نزدیک‌تر باشد، دقیق‌تر است. برنامه‌های سازمان هواشناسی این است که ما به سمت پیش‌بینی لحظه‌ای و مکانی برویم، یعنی ساعت شروع و پایان پدیده جوی از قبیل باران و برف و ... و مکان آن را پیش‌بینی کنیم، همان اتفاقی که اکنون در اروپا می‌افتد. در استان این کار را شروع کرده‌ایم و اکنون داریم تمرین می‌کنیم، بعضی وقت‌ها در این‌باره موفق می‌شویم ولی چون کار تازه شروع شده، رسانه‌ای نکرده‌ایم.

وی ادامه داد: برای نمونه در بارش برف اخیر ما ساعت شروع بارش برف را به درستی پیش‌بینی کردیم، من به مهندس اربابی (مدیرکل مدیریت بحران سیستان و بلوچستان) صبح روز برفی تماس گرفتم و از شروع بارش برف تا دو ساعت دیگر در زاهدان خبر دادم که اگر قرار است مدارس تعطیل شود، این اتفاق بیافتد که بر اساس همان پیش‌بینی بارش برف شروع شد و ادامه داشت، همه مردم به یاد دارند، صبح روز برفی در هفته گذشته، ابر قابل ملاحظه‌ای در آسمان نبود و حتی اول صبح هیچ ابری در آسمان نداشتیم. البته ما قبل از این پیش‌بینی در اخطاریه شماره 21، سه روز قبل، از بارش برف خبر داده‌ بودیم.

او افزود: آنچه اعلام می‌شود بر اساس برآوردهای ما از نقشه‌ها، داده‌ها و نوع ابرهایی است که در آسمان مشاهده می‌کنیم. در مجموع برنامه ما حرکت به سمت تحقق پیش‌بینی کوتاه مدت است که در این مسیر به برخی ادوات و امکانات نیازمندیم، برای پیش‌بینی لحظه‌ای و مکانی باید امکانات را گسترش بدهیم.

سیستان و بلوچستان نیازمند «رادار» هواشناسی است

امیرمرادی با بیان این‌که برای موفقیت در پیش‌بینی لحظه‌ای «رادار»‌های هواشناسی باید خریداری شوند، به ایسنا گفت: ما هنوز در استان رادار نداریم و امیدواریم شرایط مهیا شود که حداقل دو رادار در پهناورترین استان کشور داشته باشیم. رادار‌ها در ثبت و گزارش رعد‌و برق، باران، ریزگردها و پارامتر‌های دیگر در مناطق دور دست موثر است.

وی با بیان این‌که برای توسعه پیش‌بینی فقط رادار کافی نیست، افزود: گسترش ایستگاه‌های پایش هوا نیز مورد نیاز است، ما اکنون باید شش ایستگاه سینوپتیک اصلی و 33 ایستگاه سینوپتیک تکمیلی جدید در نقاط مختلف استان ایجاد کنیم.

عضو ستاد مدیریت بحران سیستان و بلوچستان در ادامه به تفاوت‌های ایستگاه‌های هواشناسی اشاره و خاطرنشان کرد: اکنون در سیستان و بلوچستان هفت ایستگاه سینوپتیک اصلی، سه ایستاه سینوپتیک تکمیلی و یک ایستگاه تحقیقات کشاورزی فعال است. اینها بر اساس طرح جامعی که در سال‌های دور تهیه شده و چند سال قبل هم به روز شده‌ است، ایجاد شده‌ و باید توسعه یابند. یکی از تفاوت‌های ایستگاه‌ها در بعد مسافت و ساعات کار آنهاست. ما در زاهدان ایستگاه سینوپتیک اصلی داریم، علاوه بر آن ایستگاه فرودگاهی و ایستگاه جو بالا هم داریم، همه این سه ایستگاه در یک مجموعه در فرودگاه زاهدان فعال هستند، ‌در چابهار هم همین‌طور است، این ایستگاه علاوه بر این‌که ایستگاه سینوپتیک اصلی است، ایستگاه دریایی نیز هست، شرایط کار اینها با هم فرق می‌کند، ایستگاه‌های فرودگاهی در طول 24 ساعت شبانه روز باید هر نیم ساعت گزارش هوا را تولید و مخابره کنند، ایستگاه‌های تکمیلی هر 12 ساعت در طول شبانه روز با فاصله یک ساعت این گزارش‌ها را تولید و مخابره می‌کنند، در ایستگاه‌های تکمیلی در ساعاتی که دیدبانی وضعیت هوا توسط هواشناس انجام نمی‌شود، پارامتر‌های ضروری به صورت خودکار ثبت می‌شوند.

او ادامه داد: در ایستگاه‌های هواشناسی، کارشناس «همدیدی» باید 27 نمونه ابر مختلف را بشناسد و بتواند ارتفاع آنها را از سطح زمین تخمین بزند،‌علاوه بر این کارشناس باید 100 نوع پدیده هواشناسی را بشناسد و گزارش کند، این کار آسانی نیست، ما چند نمونه از پدیده‌هایی نظیر توفان، باران، برف و تگرگ را داریم، اینها مانند چند حروف الفبای فارسی هستند که یک صورت آوایی دارند ولی به چند شکل نوشته می‌شود مثل حروف «ز، ض، ظ» شناخت این پدیده‌ها با آموزش‌های تخصصی و به روز سازی آموزش‌ها محقق می‌شود، کاری که تا حالا سازمان هواشناسی به آن پایبند بوده است. صحت داده‌های ایستگاه‌های مختلف هواشناسی در دقت صدور پیش بینی‌ها موثر است، در واقع همه فرایند هواشناسی در بخش «دیدبانی» وضعیت هوا صورت می‌گیرد. این اتفاق در طول 24 ساعت شبانه روز می‌افتد و کارشناس ما به صورت شیفتی و شبانه روز کار می‌کند.

سربازانی گمنام و بدون مرز در دنیا

مدیرکل هواشناسی سیستان و بلوچستان هواشناسی را بدون مرز خواند و گفت:‌هواشناسی نه تعطیلی دارد و نه مرز جغرافیایی. ما در همه 365 روز سال و بدون حتی یک ساعت تعطیلی فعالیت می‌کنیم. عید نوروز امسال مثل سال‌های قبل، هیچ‌ یک از ایستگاه‌های ما تعطیلی نیست و کارکنان ما در ایستگاه‌ها هستند، من اسم کارشناسان هواشناسی خودم را سربازان گمنام هواشناسی گذاشتم، چرا؟ چون اصلا در معرض دید مردم نیستند ولی همه کار را آنها می‌کنند. همه مردم، مجری‌های ما را در شبکه‌های مختلف تلویزیون می‌بینند که وضع هوا را پیش‌بینی یا اعلام می‌کنند. این اداره چگونه پیش‌بینی می‌کند؟ از همین داده‌های ایستگاه های سینوپتیک. این کارشناس «همدیدی» هیچ فرقی ندارد که در زاهدان باشد یا در اردبیل یا کشور پاکستان و حتی اروپا. همه این اطلاعات منجر به تولید نقشه‌های هواشناسی شده که پیش‌بینی وضع هوا را در روزها و حتی ماه‌های آینده میسر می‌کند. همه این تلاش‌ها برای ایجاد یک آرامش دائمی برای بشر است.

هواشناسی چقدر با اهمیت است؟

امیر مرادی در بخش‌ دیگر در باره اهمیت هواشناسی این گونه گفت: هیچ هواپیما و کشتی‌ای بدون اطلاعات هواشناسی حرکت نمی‌کند، اینها یک رابطه تنگاتنگی با هم دارند. یکی از رسالت‌های هواشناسی خدمات رسانی به فرودگاه‌ها و ناوگان هوایی و دریایی برای تضمین سلامت پرواز یا حرکت یک کشتی است، تا زمانی که اطلاعات هواشناسی به «برج‌ْمن»گزارش نشود و شرایط پرواز مهیا نباشد، پروازی صورت نمی‌گیرد، این اطلاعات نه فقط برای پرواز‌های داخل کشور است بلکه برای پرواز‌های عبوری از مسیر‌های هوایی کشور و استان نیز الزامی و مورد استفاده است. برای نمونه زاهدان یک کریدور مهم هوایی است که اطلاعات ما به صورت مستقیم مورد استفاده خیلی از کشورها قرار دارد. از طرفی صحت این اطلاعات برای حفظ جان همه افرادی که در هواپیما هستند، الزامی است، خدای نکرده هر گونه اشتباه در شناسایی ابر یا نوع پدیده و حتی اشتباه در گزارش فشار هوا، فاجعه‌ آفرین خواهد شد.

پیش‌بینی هواشناسی استان با دقت 98 درصد است

این مسئول در ادامه در پاسخ به این سوال ایسنا که در چند هفته گذشته هواشناسی سیستان و بلوچستان تنها برنده چند بحران پیش‌بینی شده بود، در آخرین اخطاریه همکاران شما دقیقا اعلام کرده بودند که «روز چهار‌شنبه و پنج‌شنبه در زاهدان و نواحی مرکزی بارش برف رخ خواهد داد» در این اخطاریه شما حتی از بکار بردن واژه «احتمال بارش برف» برای ایجاد یک حاشیه امن برای افزایش دقت در پیش بینی خود استفاده نکردید، یا در اخطاریه ‌های قبلی وزش توفان با سرعت 100 کیلومتر را در زاهدان و مرکز استان پیش بینی کردید، از همه مهم‌تر اینکه در یک اخطاریه همکاران شما وزش توفان شدید توأم با بارش باران را پیش بینی کردند که خیلی از مردم وقوع این دو پدیده را در کنار هم غیر قابل امکان می‌دانستند، ولی در کمال ناباوری رخ داد، چگونه اینها محقق شده است؟ اظهار کرد: وقتی می‌بینیم مردم به هواشناسی علاقه‌مندند من و همه همکارانم احساس غرور می‌کنیم. 32 سال است که در هواشناسی خدمت می‌کنم جزو آرزوهایم بوده که هواشناسی را بین مردم ببریم.

وقتی می‌شنوم که مردم ساعت 20 هر شب منتظر پخش گزارش هواشناسی از شبکه هامون‌اند برای ما مسئولیت سنگین‌تر می‌شود. بنابر آمار صدا و سیما، حدود 85 درصد از مردم به خاطر گزارش هواشناسی اخبار ساعت 20 را تماشا می‌کنند، به ویژه در فصل‌هایی که ما پدیده داریم. این نشانه فرهنگ بالای مردم است، این همان مساله‌ای است که ما دنبال می‌کنیم و احساس هم می‌کنم که کارمان نتیجه داده است. از طرفی سرمایه‌گذاری و برنامه‌ریزی‌های هواشناسی هم رو به جلو بوده است.

وی ادامه داد: سیستان و بلوچستان اولین استان کشور بوده که تمام ایستگاه‌های هواشناسی‌اش خودکار شده، این در حالی است که همه کشور این شرایط را تا حالا نداشته و هنوز ایستگاه‌های سنتی در سطح کشور داریم. اکنون یکی از هشت ایستگاه «جو بالا»ی کشور که وظیفه پایش پارامترهای هواشناسی را در جو زمین بر عهده دارد در استان است، برایند داده‌های این ایستگاه به همراه داده‌های 11 ایستگاه هواشناسی استان و تصاویر ماهواره‌ای در نهایت همان گزارش‌های پیش‌بینی هوا که ما تولید می‌کنیم می‌شود.

امیرمرادی گفت: این داده‌ها نه فقط برای ما بلکه برای کشورهای مختلف دنیا کاربرد داشته و الزامی است، یعنی این طور نیست که ما فقط با داده‌های خودمان بتوانیم پیش‌بینی کنیم. این داده‌ها اکنون از طریق یک سیستم یکپارچه بین‌المللی در ساعات معینی از روز در سراسر دنیا مخابره می‌شود. همه هواشناسان در ساعت‌های تعریف شده و استاندارد در سراسر دنیا کار می‌کنند چون داده‌ها از نظر زمانی باید یکسان باشد.

وی با بیان این‌که پیش‌بینی هواشناسی استان با دقت 98 درصد است، ادامه داد: این مسائلی که اخیرا در استان اتفاق افتاده، نتیجه تلاش هم استانی‌های شماست. بالاخره اینها دارند تلاش می‌کنند، به جرأت می‌توانم بگویم که ما در 21 اخطاریه‌ای که امسال صادر کردیم همان اتفاقات مورد انتظار با شدت کم و زیاد اتفاق افتاده است. همین که ما توانسته‌ایم حداقل ظرف 48 یا 72 ساعت قبل این امر را اطلاع‌رسانی را کنیم و زمینه جلوگیری از وقوع خیلی از خسارات را فراهم کنیم، یک کار اثربخش و بزرگ انجام داده‌ایم.

وی گفت: اداره پیش‌بینی استان در سال 85 راه‌اندازی شد، تا قبل از آن اطلاعات پیش‌بینی استان از تهران می‌آمد ولی اکنون پیش‌بینی‌ها با هماهنگی مرکز پیش‌بینی سازمان هواشناسی کشور در استان انجام می‌شود. همکاران ما در بخش پیش‌بینی دوره‌های علمی را گذرانده‌اند و ادوات و نقشه‌های هواشناسی را در اختیار دارند و حالا که ما اینجا نشستیم آنها در دفتر پیش‌بینی با همدیگر شور و مشورت می‌کنند و نتیجه آن را در قالب بولتن‌های روزانه و اطلاعیه و یا اخطاریه که هر کدام شرایط مختلفی دارد صادر می‌کنند.

سیستان بلوچستان کم‌باران‌ترین استان کشور در سال 93

مدیرکل هواشناسی سیستان و بلوچستان وضعیت بارش‌های سیستان و بلوچستان را در سال اخیر بحرانی خواند و گفت: بارش‌های ما امسال نسبت به میزان نرمال آنها در دوره بلند مدت آماری، روند کاهش داشته است. امسال میزان بارش‌ها در شهرهای ایرانشهر، خاش، راسک، میرجاوه و سراوان نسبت به سال گذشته بین 69 تا 48 درصد کاهش یافته است. در مجموع میزان بارش‌های استان در سال 93 نسبت به سال قبل و دوره نرمال بلند‌مدت بارش‌ها در همه ایستگاه‌های هواشناسی روند کاهشی را نشان می‌دهد.

وی ادامه داد: از شروع سال زراعی جدید (از ابتدای مهر امسال) تا کنون نیز وضعیت بارش‌های استان بحرانی است. اکنون سیستان و بلوچستان پس از یزد، کم‌باران‌ترین استان کشور بوده است. تا کنون میزان بارش‌ها در سال زراعی 93-94 در استان 52 میلی‌متر بوده که نسبت به سال گذشته 42 درصد کاهش یافته است. خوشبختانه اگر این بارندگی اخیر نمی‌بود اکنون سیستان و بلوچستان در کم‌باران ترین استان کشور از شروع سال آبی زراعی جدید لقب می‌گرفت.

امیرمرادی در مورد علت کاهش‌بارش‌ها در سیستان و بلوچستان افزود: سیستان و بلوچستان در یک اقلیم کم باران و خشک قرار گرفته است. میانگین بارش‌های کشور در هر سال زراعی 7. 234 میلی‌متر است، در حالی که میانگین استان ما امسال 79 میلی‌متر بوده است. متاسفانه امسال نیز بارش‌های ما 70 درصد کمتر از دوره نرمال دراز مدت بوده. حالا که آمارها را مشاهده می‌کنیم می‌بینیم در کل کشور میزان بارش‌ها نسبت به میانگین دراز مدت کاهش یافته است. برای نمونه میانگین بارش‌های سال زراعی امسال تا تاریخ 25. 12. 1393 در کل کشور 6. 131 میلی‌متر بوده که نسبت به دوره بلند مدت حدود 50 درصد کاهش را نشان می‌دهد.

هواشناسی در سیستان و بلوچستان پیشرو است

وی در بخش‌دیگری به وضعیت هواشناسی سیستان و بلوچستان اشاره کرد و گفت:‌ با وجود این‌که سیستان و بلوچستان را به اسم استانی محروم می‌شناسند ولی ما در خیلی از زمینه‌ها نسبت به استان‌های برخوردار کشور پیشرو بوده‌ایم. استان ما در عرصه علم به ویژه در علم هواشناسی پیشروست. سیستان و بلوچستان پس از تهران و یک استان دیگر، سومین استانی بوده که سال‌های قبل گزارش‌های هواشناسی را از صدا و سیما پخش کرده است. از طرفی سیاست ما مبتنی بر استفاده از علم روز و تجهیزات روز است.

امیرمرادی به افتتاح سیستم صفحه لمسی در بخش گزارش وضع هوای سیمای استان اشاره و عنوان کرد: احساس کردیم که با افتتاح این سیستم تلویزیونی مجری ما اطلاعات را بهتر ارائه کرده و مردم نیز بهتر متوجه می‌شوند. وقتی مهندس اصغری در شبکه استان ما اجرا داشت بلافاصله مسئولین هواشناسی قم از من پرسیدند که چگونه وی را دعوت کرده‌ام؟ ما سه سال است منتظر حضور وی (اصغری) هستیم. پس از حضور مهندس اصغری در استان و بازدید وی از شهرستان‌های جنوبی، وی در بخش‌های مختلف گزارش‌های تلویزیونی که مربوط به سیستان و بلوچستان است تاکید می‌کند که حتما از این استان(سیستان و بلوچستان) دیدن کنید و از حضور در کنار مردم و مکان‌های با صفای آن لذت ببرید. اکنون که بیش از یک ماه از سفر وی‌ می‌گذرد او بارها و بارها به ویژه پس از بارش برف کم سابقه اخیر در مورد استان سخن می‌گوید. این کار را ما از او نخواسته‌ایم بلکه خودش تعریف می‌کند. این یک فرصت و تبلیغ برای سیستان و بلوچستان است.

هواشناسی به دنبال مردم نه مردم به دنبال هواشناسی

مدیرکل هواشناسی سیستان و بلوچستان گفت: همین که ما احساس می‌کنیم هواشناسی جزو زندگی مردم شده، یعنی ما تکالیف‌مان را خوب نوشته‌ایم. ما طرح توسعه هواشناسی کاربردی، موسوم به «تهک» را در استان شروع کرده‌ایم. در این طرح ما علاوه بر ادامه سیستم‌های اطلاع رسانی معمول هواشناسی از قبیل تلویزیون، رادیو، خبرگزاری‌ها، تلفن گویا و سایت اداره کل، سیستم ارتباط پیامکی رایگان با مخاطبان را راه‌آندازی کرده‌ایم. در فاز نخست به صورت آزمایشی شماره 50 تن از کشاورزان نمونه در تمام نقاط استان را وارد سیستم پیامکی هواشناسی کردیم تا به صورت مرتب اطلاعیه‌ها و هشدارهای جوی استان به اطلاع آنها برسد و از خسارت‌های احتمالی جلوگیری شود. در این طرح ما تلاش داریم به جای این‌که کشاورزان به سمت هواشناسی بروند ما به سوی کشاورز برویم و هشدار لازم را به آنها بدهیم.

وی افزود: در فاز دوم طرح که به تازگی شروع کردیم شناورهای فعال در دریای عمان به سیستم اطلاع رسانی ما ملحق می‌شوند. در واقع این فاز مربوط به هواشناسی دریایی است. فاز‌ بعدی نیز در حوزه حمل و نقل خواهد بود. در مجموع این برنامه، بهترین مسیر ارتباطی از قبیل ایمیل، پیامک و یا سایر بستر‌های ارتباطی از سوی گروه هدف معرفی و هواشناسی از همان طریق اطلاعات لازم را گزارش می‌کند.

گفت‌وگو از: محمد فرتوت عنایت خبرنگار ایسنا منطقه سیستان و بلوچستان

انتهای پیام