زندگی‌های امروز به گونه‌ای شده که زن و شوهر بیشترین ساعات روزشان را بیرون از منزل سپری می‌کنند و تنها در پایان روز کاری برای یکدیگر حکم یک هم‌خانه را دارند؛ براساس بررسی‌های صاحب‌نظران میزان صحبت و تعامل بین زن و شوهرها در روز به حداقل رسیده است، زن و شوهر ساعات حضور در خانه را نیز با تماشای تلویزیون یا گشت و گذار در فضای مجازی می‌گذرانند.
به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)- منطقه خراسان، طلاق عاطفی، مشکلی است که امروزه گریبان‌گیر خانواده‌ها شده است، طلاقی که اسم دیگر آن «طلاق خاموش» است؛ چراکه زن و شوهر در زیر یک سقف زندگی می‌کنند، اما عملا روابط عاطفی با یکدیگر برقرار نمی‌کنند.
شاید بتوان گفت طلاق عاطفی از طلاق واقعی که ثبت می‌شود و زن و شوهر به طور جداگانه زندگی می‌کنند نیز خطرناک‌تر است، قطعا عوامل زیادی در ایجاد و گسترش طلاق عاطفی میان زوجین مؤثر است.
در میزگرد ایسنا نیز علل ایجاد، عوامل گسترش و سایر ابعاد مرتبط با طلاق عاطفی با حضور کارشناسان بررسی می‌شود.
طلاق عاطفی، یک زندگی مشترک ناقص است
دکتر حامد بخشی، یک جامعه‌شناس اظهار کرد: به دلیل محدودیت‌هایی که طلاق قانونی در جامعه ایجاد می‌کند، افراد وارد آن نمی‌شوند و با طلاق عاطفی به یک زندگی مشترک ناقص ادامه می‌دهند.
وی اظهار کرد: افراد با طلاق رسمی متحمل عواقب و هزینه‌هایی می‌شوند که با طلاق عاطفی می‌توانند از آن جلوگیری کنند و از یک زندگی ناقص بهره‌مند شوند.
بخشی، با تاکید بر اینکه طلاق عاطفی به معنای جدال و ناسازگاری زوجین نسبت به یکدیگر نیست، ادامه داد: در واقع طلاق عاطفی، تغییر احساسات، عواطف و از بین رفتن حساسیت‌های زن و شوهر نسبت به یکدیگر بوده به گونه‌ای که دیگر عواطف گذشته را به هم ندارند و در اینجا به لحاظ عاطفی شکاف ایجاد می‌شود.
این جامعه‌شناس با بیان اینکه طلاق عاطفی زمانی است که زوجین وظایف نقش همسری را انجام می‌دهند، اما احساسی به یکدیگر ندارند، خاطرنشان کرد: طلاق عاطفی زمانی رخ می‌دهد که زوجین در حوزه عاطفی یکدیگر را به عنوان نقش همسر به رسمیت نمی‌شناسند و احساس حمایت و تعهد نیز نسبت به هم ندارند و تنها به دلیل جلوگیری از آسیب‌های طلاق به زندگی مشترک خود ادامه می‌دهند.
طلاق عاطفی، پدیده‌ای نوظهور
بخشی، با بیان اینکه طلاق عاطفی در جامعه امروز پدیده‌ای نوظهور بوده که در گذشته وجود نداشته است، عنوان کرد: امروز روابط عاطفی بین زوجین نقش مهمتری نسبت به گذشته ایفا می‌کند در صورتی که در گذشته روابط آنان بیشتر بر اساس نقش کارکردی زن و شوهر برای یکدیگر بوده است.
وی با اعلام اینکه امروزه در جامعه شاهد ازدواج‌های رمانتیک هستیم، اضافه کرد: شروع و تداوم بیشتر ازدواج‌های امروزی بر اساس روابط عاطفی بوده که این امر موجب افزایش انتظارات زوجین از یکدیگر می‌شود.
این جامعه‌شناس با تاکید بر اینکه افزایش انتظارات یکی از دلایل اصلی طلاق در جامعه امروز است، اظهار کرد: زن امروزی به مراتب انتظارات بیشتری از همسر خود نسبت به زن گذشته دارد و از طرفی وظایف نقش همسری را نیز نظیر زنان گذشته انجام نمی‌دهد.
بخشی گفت: در جامعه امروز به ازای کاهش کارکردهای خانواده، با افزایش کارکردهای عاطفی روبه‌رو هستیم و هنگامی که انتظارات برآورده نمی‌شود موجب ناسازگاری بین زن و شوهر شده که در نهایت یا به تفاهم و رضایت ختم شده یا منجر به تحمل و طلاق عاطفی بین آنان می‌شود.
طلاق عاطفی بهتر از طلاق قانونی برای فرزندان است
بخشی، با اشاره به اینکه طلاق عاطفی برای فرزندان نسبت به طلاق قانونی بهتر است، خاطرنشان کرد: فرزندان در طلاق عاطفی می‌توانند از وجود پدر و مادر در کنارهم بهره‌مند شوند در حالی که در طلاق قانونی ناچار به انتخاب زندگی با یکی از والدین خود هستند.
این جامعه‌شناس تصریح کرد: طلاق عاطفی ممکن بوده از جانب یکی از زوجین شروع شود و زوج مخاطب به دلیل واکنش دفاعی وارد طلاق عاطفی شده و به ناچار همسرش را کنار بزند.
وی با اشاره به اینکه زمانی که در بین زن و شوهری طلاق عاطفی اتفاق می‌افتد باید از یکدیگر جدا شوند، یادآور شد: در رابطه‌ای که طلاق عاطفی وجود دارد برخی عوامل نظیر وجود فرزندان یا پیدا نکردن فرصت مناسب برای ازدواج مجدد مانع از طلاق قانونی افراد می‌شود.
نداشتن مهارت حل اختلاف، عامل اصلی طلاق عاطفی
امیر شهلا، وکیل پایه یک دادگستری گفت: به تعداد افرادی که درگیر طلاق عاطفی هستند دلیل برای طلاق عاطفی وجود دارد، اما آنچه که در نهایت ختم به چرایی اصلی می‌شود «نداشتن مهارت در حل اختلاف» است.
وی ادامه داد: زوجین به دلیل نداشتن مهارت حل اختلاف، در برهه‌ای از زمان خسته می‌شوند، اختلاف آنان فروکش می‌کند و تبدیل به سردی و بی‌تفاوتی می‌شود که در نهایت طلاق عاطفی را به وجود می‌آورد.
شهلا اضافه کرد: اختلاف بین زوجین همیشه وجود دارد، اما آنچه که کمک می‌کند اختلافات گسترش پیدا نکند و منجر به طلاق عاطفی نشود داشتن مهارت حل اختلاف است.
وی تغییر جایگاه سنتی و متداول زن و مرد را عامل دیگری برای طلاق عاطفی دانست و عنوان کرد: این تغییر جایگاه در دهه اخیر به خوبی قابل مشاهده است؛ زن به دنبال کسب منبع درآمد بوده و مرد در پی انجام وظایفی است که از لحاظ سنتی قابل پذیرش نیست.
شهلا ادامه داد: تجربه نشان داده است زنان هنگامی برای طلاق مراجعه می‌کنند که توانایی زندگی کردن از لحاظ مالی را به طور مستقل دارند و این موضوع به تغییر جایگاه متداول زن و مرد برمی‌گردد.
شبکه‌های اجتماعی عامل طلاق عاطفی نیست
این وکیل پایه یک دادگستری در خصوص نقش شبکه‌های اجتماعی در طلاق عاطفی، تصریح کرد: شبکه‌های اجتماعی به تنهایی نمی‌توانند عاملی برای طلاق عاطفی باشند بلکه آنها یک وسیله برای جبران خلاء‌های ناشی از طلاق عاطفی هستند.
وی افزود: بعد از طلاق عاطفی عده‌ای از افراد به شبکه‌های اجتماعی، تفریحات نامناسب، داشتن دوستی‌های متعدد و حتی ورزش کردن بیش از اندازه روی می‌آورند که هر یک از این موضوعات می‌توانند جایگزین خلاء‌های ناشی از طلاق عاطفی باشند.
شهلا با بیان اینکه طلاق توافقی از حدود سال سوم زندگی رخ می‌دهد، عنوان کرد: معمولا افرادی که برای طلاق توافقی مراجعه می‌کنند به لحاظ اقتصادی در سطح متوسط رو به بالا هستند، فرزند مشترکی ندارند و انگیزه ازدواج آنان معمولا فشارهای خانوادگی، روابط عاشقانه قبل از ازدواج و تشکیل خانواده برای رهایی از تنهایی است که از نظر روانشناسی مورد تایید نیست.
وی ادامه داد: در قانون جدید حمایت از خانواده زوجین باید در هنگام طلاق توافقی که نشأت گرفته از طلاق عاطفی یا طلاق خاموش است به مراکز مشاوره مراجعه کنند، اما تجربه نشان داده است که حدود 90 درصد آنان به دلیل توهین‌ها و ریخته شدن حرمت‌ها در مدت انجام اقدامات طلاق توافقی، حتی پس از مراجعه به مرکز مشاوره همچنان تمایل به طلاق دارند.
این وکیل پایه یک دادگستری خاطرنشان کرد: به همین دلیل توصیه می‌شود که وقتی افراد برای انجام مشاوره در خصوص طلاق توافقی اقدام می‌کنند، طرف مقابل‌شان از پیگیری حقوقی این موضوع مطلع نشود به دلیل اینکه فرد به محض اطلاع از این موضوع در حالت دفاع که بدترین حالت ممکن است، قرار می‌گیرد.
اعتیاد و خیانت‌های زن و شوهر، عمده‌ترین دلایل طلاق در مشهد
وی با بیان اینکه در سال گذشته بیش از 30 هزار پرونده طلاق در مشهد وجود داشته است، گفت: عمده‌ترین دلایل طلاق در مشهد اعتیاد، مشکلات اقتصادی و خیانت‌های زن و شوهر است که اعتیاد و خیانت‌های زن و شوهر ناشی از طلاق عاطفی است و افراد به دلیل کمبودهایی که در زندگی دارند به سراغ این موضوعات می‌روند.
این وکیل پایه یک دادگستری تصریح کرد: به دلیل اینکه طلاق عاطفی در جایی ثبت و ضبط نمی‌شود، آمار مشخصی در این زمینه وجود ندارد.
شهلا، در خصوص کودکانی که در خانواده‌هایی با وجود طلاق عاطفی رشد می‌کنند، اظهار کرد: طلاق عاطفی ممکن است برای زوجین مخاطرات خاصی نداشته باشد، اما با توجه به اینکه آموزش کودکان قبل از سن بلوغ به صورت سمعی و بصری است فرزندانی که پدر و مادر آنان دچار طلاق عاطفی شده‌اند، یاد می‌گیرند در برخورد با افراد رابطه عاطفی سرد و بدون لمس، گفت‌وگو و برخورد فیزیکی داشته باشند.
وی ادامه داد: این رفتارها به عنوان آموزه‌ای غیرمستقیم در آنان نهادینه می‌شود که البته نمی‌گوییم این امر موضوع بدی است به دلیل اینکه در بسیاری مواقع از بزهکاری‌ها جلوگیری می‌کند.
این وکیل پایه یک دادگستری با بیان اینکه تماس لمسی و برخورد فیزیکی والدین در مقابل فرزندان به اندازه استاندارد، تاثیرات مفیدی دارد، خاطرنشان کرد: آمار کیفری نشان می‌دهد که میزان بزهکاری در افراد بیش فعال نسبت به افراد آرام بیشتر است یعنی تعداد مجرمان آرام به خصوص در جرائم خشن مانند زورگیری، موادمخدر و ... کم است و معمولا افراد پرخاشجو مرتکب جرائم خشن می‌شوند.
وی ادامه داد: اگر افراد آرام مرتکب جرم شوند معمولا جرائم سفید مانند کلاهبرداری را انجام می‌دهند که خارج از جرم‌های خشن است.
طلاق عاطفی درمان می‌شود
شهلا تصریح کرد: به دلیل اینکه رفتار زوجین بعد از طلاق عاطفی در آنان نهادینه نشده امکان درمان طلاق عاطفی وجود دارد و با یک درمان روان‌شناسانه امکان برگشت به شرایط قبل از طلاق عاطفی وجود دارد، اما ایجاد تغییر در رفتارهای فرزندانی که در محیط طلاق عاطفی بزرگ می‌شوند به دلیل نهادینه‌شدن رفتارهای والدین در آنان امری دشوار است.
این وکیل پایه یک دادگستری خاطرنشان کرد: طلاق عاطفی والدین می‌تواند منجر به گوشه‌گیری فرزندان و عدم مصاحبت آنان با دیگران شود، همچنین می‌تواند زمینه‌های به وجود آمدن اختلالات شخصیتی را در فرزندان فراهم کند.
وی در خصوص نقش رابطه جنسی در بروز طلاق عاطفی، عنوان کرد: در مدارس ژاپن از مقطع ابتدایی تفاوت‌های فیزیولوژیکی زن و مرد به دانش‌آموزان آموزش داده می‌شود، اما در کشور ما متاسفانه این موضوع حتی در سطح جامعه نیز مشاهده نمی‌شود و آموزش‌های جنسی تنها به یکی دو ساعت قبل از ازدواج محدود می‌شود.
شهلا خاطرنشان کرد: باید آموزش دادن این موضوعات در جامعه جا بیفتد و تابوها شکسته شود، زیرا اگر آموزش‌ها رشد پیدا کند و افراد در این زمینه اطلاعات داشته باشند مشکلات جنسی نیز حل شدنی است.
وی ادامه داد: با توجه به تنوع‌طلبی که در بین افراد وجود دارد بعضا یکی از کارکردهای نامناسب شبکه‌های اجتماعی تبادل اطلاعاتی است که ذهن زوجین را به سمت مسائل ناهنجار می‌برد و تنوع‌طلبی را در آنان تقویت می‌کند.
امید به بهبود منجر به ماندگاری طلاق عاطفی است
مهدی خادمی، یک روان‌شناس در این خصوص، عنوان کرد: در بسیاری از مواقع، امید به بهبود شرایط منجر می‌شود که برخی از زوجین در طلاق عاطفی بمانند و این امر سبب ماندگاری طلاق عاطفی می‌شود.
وی با بیان اینکه افرادی که به طلاق عاطفی دچار هستند به جای زندگانی کردن، زنده‌مانی می‌کنند، اظهار کرد: طلاق عاطفی به معنای نوعی بیزاری و قطع ارتباط است که معمولا هنگامی رخ می‌دهد که زن و شوهر پس از بروز مشکلات نسبت به آن بی‌تفاوت بوده و در جهت رفع آن اقدام نمی‌کنند.
خادمی ادامه داد: زوجین معمولا خیلی دیر به مشاور مراجعه می‌کنند به طوری که هنگام مراجعه دیگر زندگی‌هایشان به یک تار مو بند است و حتی در همین مواقع نیز بیشتر زنان مراجعه می‌کنند، اما اگر هر دو طرف به موقع به مشاور مراجعه کنند بسیاری از مشکلات حل می‌شود و به طلاق عاطفی منجر نخواهد شد.
این روان‌شناس اضافه کرد: سال اول زندگی اهمیت بسیاری در زندگی زن و شوهرها دارد به گونه‌ای که بسیاری از روانشناسان شروع طلاق‌ها را در سال اول زندگی مشترک می‌دادند، از این‌رو باید نسبت به حل مشکلات خود اقدام کنند تا همین مشکلات کوچک، بزرگ نشوند و به طلاق‌های عاطفی و پنهانی تبدیل نشود.
در زندگی‌های امروزی شاهد ساده‌پنداری طلاق هستیم
خادمی در خصوص علت شکل‌گیری طلاق‌های عاطفی، خاطرنشان کرد: علاوه بر ساخت‌وساز‌های اجتماعی، یکی از علل شکل‌گیری طلاق عاطفی به عوامل قبل از ازدواج نظیر سطح انتظارات یا تعریف زن و شوهر از زندگی ایده‌آل مربوط می‌شود.
وی با اشاره به اینکه یکی دیگر از علل بروز این نوع طلاق، دخالت خانواده‌ها است، افزود: همچنین در گذشته افکار خیلی بسته بود، اما در زندگی‌های امروزی افراد خیلی راحت از یکدیگر جدا می‌شوند به گونه‌ای که متاسفانه اکنون شاهد ساده‌پنداری طلاق هستیم و در بسیاری از زوج‌ها شاهد این هستیم که با ذره‌بین مشکلات طرف مقابل را درشت‌بینی می‌کنند.
این روان‌شناس خاطرنشان کرد: متاسفانه اکنون خانواده‌ها به فرزندان خود ابتدایی‌ترین روش‌های تحمل را آموزش نمی‌دهند و این امر موجب می‌شود که افراد از همان سنین کودکی آستانه تحمل پایینی داشته باشند و این موضوع در سنین جوانی و بالاتر و به خصوص در زندگی مشترک بسیار مشکل‌ساز خواهد بود.
افزایش آستانه تحمل راه مبارزه با طلاق عاطفی
خادمی در خصوص راهکارهای مفید در جلوگیری از ایجاد طلاق عاطفی با بیان اینکه علاوه بر افزایش آستانه تحمل زن و شوهر در مواقع مواجهه با مشکلات که بهترین روش برای رفع این مشکل است، گفت: مراجعه به مشاوره پیش از ازدواج در جهت شناخت بهتر از خصوصیات شخص مقابل، همچنین شرکت در کارگاه‌های آموزشی در این زمینه و مراجعه به مراکز مشاوره در هنگام بروز مشکلات می‌تواند بسیاری از سوء‌تفاهم‌ها و مشکلات جزئی و کلی را حل کند.
وی تصریح کرد: یکی از نکات کلیدی در زمینه جلوگیری از طلاق‌های عاطفی این است که توجه داشته باشیم که شخصیت اصلی افراد در 6 سالگی شکل گرفته و هرگز سعی نکنیم یکدیگر را تغییر دهیم، بلکه میزان پذیرش و تحمل خود را افزایش دهیم و در دعوا‌ها نیز دنبال مقصر نگردیم، علاوه بر اینکه واقع‌گرا باشیم میزان انعطاف‌پذیری خود در مواجهه با مشکلات را افزایش دهیم.
این روان‌شناس اضافه کرد: همچنین ارائه آموزش‌های لازم و کاربردی به نو‌جوانان و جوانان در دبیرستان‌ها، دانشگاه‌ها و رسانه‌ها نیز می‌تواند بسیار مؤثر و مفید باشد.
فرزندان طلاق عاطفی پرخاشگر و افسرده هستند
خادمی در خصوص اثرات طلاق عاطفی بر فرزندان، گفت: فرزندانی که در خانواده‌هایی بزرگ می‌شوند که والدین آنها به طلاق عاطفی دچار هستند معمولا کودکانی بسیار پرخاشگر، دارای اضطراب و استرس هستند، همچنین در بسیاری از این کودکان نشانه‌های افسردگی نیز مشاهده می‌شود.
وی افزود: همچنین این کودکان از ابتدا روش‌های برخورد‌های نا‌صحیح را از والدین خود آموزش می‌بینند و ممکن است این برخورد‌ها و رفتارها در آنان نهادینه شود و این افراد در جوانی با همسر خود نیز چنین برخورد‌هایی داشته باشند.
وجود مشکلات، اختلافات و دلخوری‌ها در زندگی زناشویی همیشه و در میان تمام زوجین مشاهده می‌شود، اما نکته مهم این است که زن و شوهر باید نحوه صحبت کردن و رفع این دلخوری‌ها را بلد باشند، نکته‌ای که نه تنها به زندگی زناشویی استحکام می‌بخشد بلکه تضمینی برای زندگی آینده فرزندان خانواده نیز محسوب می‌شود...
انتهای پیام
نظرات