«دیده‌بان یادگارهای فرهنگی و طبیعی ایران نگرانی شدید خود را نسبت به وقایعی که به نام توسعه در منطقه «تیمره» در جریان است، اعلام می‌دارد و از مراجع فرهنگی و متولیان امور میراث فرهنگی کشور می‌خواهد سریعاً نسبت به توقف عملیات تخریبی اقدام کند.»

به گزارش ایسنا، بیش از 21 هزار سنگ‌نگاره در منطقه‌ای به وسعت 150 کیلومترمربع در تیمره شهرستان خمین کشف شده که قدمت بعضی از آنها به بیش از 40 هزار سال می‌رسد.

سنگ‌نگاره‌های این محوطه که مانند کتاب‌های سنگی در دهه‌های گذشته دستخوش حوادث مختلف شده و به دلایل متعدد از قبیل اکتشافات مواد معدنی، باران‌های اسیدی، عوامل انسانی به بهانه توسعه و خدمات‌رسانی و عمدتا بی‌خبری مردم از ارزش واقعی این آثار گرانبها در حال تخریب کامل است.

دیده‌بان یادگارهای فرهنگی و طبیعی ایران، در بیانیه‌ای اعتراضی نسبت به وضعین کنونی این سنگ‌نگاره‌ها نسبت به وضعیت نامناسب آن‌ها ابراز نگرانی کرده است. در این بیانیه‌ آمده است: «در کناره‌های رودخانه‌ گلپایگان در تنگه‌ی «غرقاب» تا روستای «قیدو» در خمین نقوش صخره‌ای بسیاری شمارش شده که قدمت بعضی از آنها به عصر یخبندان و ورای اسطوره‌ها می‌رسد (40000 سال پیش). این سنگ‌نگاره‌ها گویای دورانی است که بشر به ابزار نخستین شکار (سنگ‌های تیز) و رام کردن حیوانات و پس از آن کشاورزی و کاشت گیاهان روی آورد.

بزرگ‌ترین مجموعه سنگ‌نگاره‌های کشور، شامل بیش از ۲۱ هزار قطعه، در همین منطقه و در جایی به‌نام تیمره قرار دارد که به بهشت سنگ‌نگاره‌های ایران مشهور است و از منظر آنها می‌توان تاریخ خط، زبان، نمادها، آیین‌ها و حتی محیط اقلیمی را مورد مطالعه قرار داد. این سنگ‌نگاره‌ها از لحاظ قدمت و تنوع نقوش در دوره‌های تاریخی ایران به‌راستی بی‌نظیر است و سیر تکاملی برخی خط‌ها را می‌توان در نقوشِ آنان یافت. بزرگترین تابلوی سنگی کشور به مساحت ۴۰ متر مربع در همین منطقه تصویر شده که در آن بیش از ۱۵۰ نقش یک‌جا جمع شده است.

از این‌روست که خمین و گلپایگان با داشتن آثار تاریخی و هنریِ شگفت‌انگیزِ خود، سرزمین سنگ‌نگاره‌های کهن (Prehistoric Petroglyphs) ایران نامیده می‌شوند و در نزد پژوهشگران خارجی به «خاستگاه هنر کهن بشری» شُهره‌اند. اما در کمال شگفتی و در حالی که اگر این موزه‌ی بزرگ سرباز در هر کجای جهان قرار داشت از توجهی بسیار بالا برخوردار بود، چندی است این بزرگترین گنجینه‌ی هنر و تاریخ بشری در دست معدن‌کاوان و سدسازان مورد یورشی نابودگر قرار گرفته‌ است.

هرچند داغِ تخریبِ میراث مختص به تیمره نیست که بر کلیت میراث گران‌مایه‌ی ایران سایه افکنده است و چرخ‌های توسعه‌ی ناپایدار و به‌دور از نگرشِ سیستمی پیکره‌ی طبیعت و آثار تاریخی کهن این سرزمین را تا سر حد مرگ خُرد و نابود می‌کند.

متاسفانه به‌زودی شمار بالایی از این آثار در آبگیری سد «کوچری گلپایگان» که در راستای انتقال آب از سرشاخه‌های رود دز به شهر قم ساخته شده است، برای همیشه نابود خواهد شد.

غم‌انگیزتر این‌که تخریب‌هایی به موازات نابودی سنگ‌نگاره‌های سد کوچری گلپایگان در کوه‌های پیرامون خمین در حال وقوع است. از جمله، حدود 2000 سنگ‌نگاره که در سال 1387 خورشیدی توسط گروه‌های اروپایی با بهره‌گیری از روش طیف‌سنجی عمومیِ شتاب‌دهنده سن‌سنجی شده بودند و قدمت بعضی از آنها به هزاره‌ی پانزدهم پیش از میلاد یعنی به 17000 سال پیش می‌رسید، توسط معدن‌کاران نابود شدند.

در فرانسه برای این‌که رطوبت دهان بازدیدکنندگان سنگ‌نگاره‌های غار لاسکو را در طی صدها سال خراب نکند، روی آنها شیشه‌های ضخیم کشیده‌اند و در کنار آن غاری مصنوعی درست کرده و در آن با کشیدنِ نقاشی‌های شبیه درون غار اصلی بدیل‌آفرینی کرده‌اند تا نیاز به دیدنِ غار را به کمینه برسانند...

«دیده‌بان یادگارهای فرهنگی و طبیعی ایران» نگرانی شدید خود را نسبت به وقایعی که به نام توسعه در مناطق تاریخیِ یادشده در جریان است، اعلام می‌دارد و از مراجع فرهنگی و متولیان امور میراث فرهنگی کشور می‌خواهد سریعاً نسبت به توقف عملیات تخریبی اقدام و سپس با کمک کارشناسان چاره‌اندیشی مناسب جهت محافظتِ آنها صورت گیرد، تا حداقل از بخش‌های باقیمانده‌ی سنگ‌نگاره‌ها مراقبت‌هایی در خورِ جایگاهِ جهانی آنها داشته باشیم.

در صورت کوتاهی، دیده‌بان تمام تلاش خود را برای پی‌گیری این اعتراض‌ها از طریق دیگر مراجع داخلی و هم‌چنین مراجع بین‌المللی به‌کار خواهد گرفت، هم‌چنان‌که پی‌گیریِ قضایی این سودجویانِ نابودگرِ سرمایه‌های ملی را در دستور کارِ خود قرار داده است.»

انتهای پیام