در سال 1863 پنج نفر از هموطنان او، انجمن سلامت عمومی ژنو را راه اندازی کردند و به طور داوطلبانه در جنگ جهانی اول، به یاری مجروحان و مردم خسته از جنگ شتافتند و به همه ثابت کردند که جنگ غیر بشردوستانه به سازمانهای بشردوستانه نیاز دارد و اینچنین شد که در سال 1919 فدراسیون بین المللی جمعیت صلیب سرخ در پاریس تشکیل شد و ایران نیز در سال 1301 به این جمعیت پیوست اما نام و نمادش هلال احمر بود و بعد از آن بود که چهاردهم آذر ماه برابر با پنجم دسامبر به نام روز جهانی داوطلب نامگذاری شد.
اگر چه مشارکت شهروندان در توسعه جامعه یکی از حقوق فردی، سیاسی و اجتماعی آنها است اما مشارکتهای داوطلبانه برای یاری رساندن به همنوعان و برخورد با مشکلاتی که میتواند آینده کشور را تهدید کنند، از جایگاه بالاتری برخوردار است.
اگر فرهنگ فعالیتهای داوطلبانه و مشارکت مردمی از دوران کودکی آغاز شود، کودکان ما درست آموزش میبینند و در اثر این آموزشها، شهروندانی خیرخواه و نوع دوست پرورش مییابند که کمک به همنوع را وظیفه اخلاقی خود میدانند.
اهمیت ترویج فرهنگ کارهای داوطلبانه از این جهت است که در پوشش مسئولیت اجتماعی با تکیه بر نوعدوستی شهروندان جامعه، فرصت و انگیزه رشد و توسعه برای تمامی افراد به خصوص نیازمندان ایجاد میشود.
امروز با افزایش چالشهای اجتماعی، نیروهای داوطلب به ویژه زنان و جوانان میتوانند بخشی از مازاد وقت خود را برای سازمانهای متولی چنین فعالیتهایی صرف کنند و به یاری جامعه بشتابند که هم برای داوطلبان تجربههای ارزشمندی ایجاد میشود و هم برای حل رخدادهای اجتماعی در هزینههای نیروی انسانی صرفه جویی میشود.
از جمله مزیتهای کار داوطلبانه در توسعه جامعه این است که سازمانهای مردمنهاد، ارتباط میان دولت و جامعه محلی را برقرار میکنند. آنها با نگاهی همسطح جامعه محلی و با برگزاری نشستهای هماندیشی فرضیهها را تعدیل کرده تا گروههای صاحب نفع یک منطقه بتوانند به یک درک مشترک نسبت به یک مسئله رسیده و برای حل آن اقدام کنند.
از دیگر مزیتهای تشکیل سازمانهای مردم نهاد، جذب شهروندانی است که از فضای کار رسمی خارج شدهاند ولی نیازمند آن هستند که همچنان در عرصه فعالیتهای اجتماعی باقی بمانند و حاصل فعالیتهای داوطلبانه برای آنها، ایجاد نشاط و سر زندگی است که مانع از حضور سرگردان آنها در فضاهای تکراری و بدون اثر مثل پارک میشود.
امروزه، فرهنگسازی برای مشارکت در سازمانهای مردم نهاد و کار داوطلبانه، یک ضرورت است اما در جامعه ما، فقط بخش کوچکی از شهروندان از این فرصت استفاده میکنند و این اقدامات بیشتر به عنوان یک امر فانتزی پنداشته میشود.
از جمله مشکلات کار داوطلبانه در حوزههایی نظیر محیطزیست و حقوق شهروندی این است که کمتر شاهد حمایت دولت بوده است و چنین رویهای منجر به کاهش انگیزه داوطلبان میشود بهویژه آنکه گاهی این فعالیتها، مخالفت و مقاومت مراجع دولتی را باعث میشود.
یکی از راهکارهای تقویت سازمانهای مردم نهاد این است که فعالیتهای داوطلبانه به عنوان یک مسئولیت اجتماعی از چنان جایگاهی برخوردار شود که بخش مهمی از درخواست استخدامی شهروندان به این فعالیتها اختصاص پیدا کند و نشانه مسئولیت پذیری فرد پذیرفته شود.
و آخر آنکه، پشتوانه فعالیت داوطلبانه در آموزههای دینی، پیشینهای بیشتر از یک قرن دارد و از چنان جایگاهی برخوردا است که آخرین پیامبر راستی و درستی در 1400 سال پیش از این فرمود: "هر کس یک نیاز مؤمنی را روا سازد، خداوند حاجتهای فراوان او را روا سازد که کمترین آن بهشت باشد."
یادداشت از: سید جلال جلیلی نوش آبادی، خبرنگار ایسنا- منطقه اصفهان
انتهای پیام
نظرات