به گزارش ایسنا، بیش از پنج سال پیش کوه سموران که روی آن «قلعه سلجوقی سموران» در منطقه عنبرآباد جیرفت قرار دارد، با نام یک بهره‌بردارِ معدن، سند خورد و از آن زمان کار بهره‌برداری از سنگ‌های این کوه آغاز شد. حتی در ادامه‌ی راه بهره‌بردار برای ادامه‌ی کار نیاز به ایجاد مسیری در کوه پیدا کرد و احداث مسیر را آغاز کرد و حتی به گفته‌ی دوستداران میراث فرهنگی تا کنون به دیواره‌ زیر قلعه سموران رسیده است.

اما در میانه‌های راه میراث‌فرهنگی متوجه احتمال تخریب قلعه «سموران» که درست روی قله‌ی کوهِ در دست بهره‌برداری قرار دارد، شد و نخست قلعه سلجوقی را به صورت اضطراری ثبت و سپس تلاش کرد کار را متوقف کند، اما تلاش‌ها در این پنج سال، آن طور که باید کاری از پیش نبرده و هر از گاهی بهره‌برداری از معدن سنگ «سموران»  ادامه دارد.

از سوی دیگر دوستداران میراث‌فرهنگی کرمان بحث‌هایی را مبنی بر کم کردن عرصه و حریم قلعه سموران مطرح می‌کردند کاری که دستِ بهره‌بردار را در بهره‌برداریش بازتر می‌گذاشت، اما مسئولان میراث فرهنگی در گفت‌وگو با ایسنا، از این اقدام نه به عنوان کاهش عرصه و حریم که آن را اصلاح حریم قلعه «سموران» نام می‌برند و معتقدند هیچ دخل و تصرفی به اثر تاریخی انجام نشده است.

با وجود صحبت‌های مسئولان میراث فرهنگی کرمان، اما رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری در نامه‌ای خطاب به محمد حسن طالبیان، معاون میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری درخواست توقف هر گونه عملیات عمرانی را در محدوده‌ی «قلعه سموران» کرده است.

در نامه‌ی سید محمد بهشتی خطاب به معاون میراث فرهنگی، سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آمده است؛ «با توجه به بازدید کارشناسان پژوهشکده باستان شناسی از محوطه قلعه سموران جیرفت و پیرو بازدیدهای قبلی کارشناسان از محوطه فوق متأسفانه بهره‌بردار معدن بدون رعایت ضوابط عرصه اقدام به ساخت جاده در جبهه شرقی تا انتهای جبهه شمالی قلعه کرده است .

با توجه به اینکه ساخت این جاده بنیان این اثر را تهدید می‌کند، خواهشمند است دستور فرمایید تا در اسرع وقت نسبت به توقف عملیات عمرانی در محدوده عرصه قلعه سموران اقدام لازم انجام شود.»

به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری؛ ابراهیم شقاقی، مدیر کل امور حقوقی و املاک سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری نیز در نامه ای خطاب به محمود وفایی مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گرشگری استان کرمان تأکید کرد؛ «خواهشمند است دستور فرمایید بررسی شود که چنانچه اقدامات انجام شده بر خلاف تعهدات بهره‌بردار و مغایر با توافقات مقره بر اساس صورتجلسه تنظیمی فی مابین و آخرین نقشه و ضوابط مصوب عرصه و حریم محوطه تاریخی مذکور بوده است، اقدام قضایی لازم علیه متخلف یا متخلفین احتمالی معمول و گزارش کاملی از آخرین نتایج حاصله تهیه و به این دفتر ارسال کنند.»

قلعه سلجوقی سموران درحدود  ۶۰ کیلومتری شرق جیرفت در استان کرمان و بر فراز کوهی در سلسله جبال بارز قرار گرفته، این قلعه از دیواره‌های بسیار عظیم پرتگاهی در اطراف خود  تشکیل شده که عملا دسترسی به آن را در بخش‌هایی غیر ممکن می‌کند، حتی در قسمت­‌هایی که امکان نفوذ دشمن وجود داشته، دیوارهای بلندی ایجاد شده است. طول بالای قلعه یک کیلومتر و عرض متوسط آن حدود ۱۵۰ متر است. آثار بناهای ویران قلعه با پی­‌های سنگی و آجری در ابعاد و قطر سه سانتی­متر به فراوانی دیده می­شود. در ارتفاع ۲۰۰ متری بالای قلعه، دیوار سنگی دیگری با ملات آهک وجود دارد که دور تا دور قلعه احداث شده است.

چاه نسبتاً عمیق قلعه با گذشت قرن­‌های متمادی و آسیب­‌های فراوان هنوز عمق خود را حفظ کرده و طرز سنگ چینی کناره­‌های آن بسیار جالب توجه است. بالای قلعه دو حوض قرار دارد که آب باران را جمع می­‌کرده است.  چهار ستون سنگی در داخل آن قرار گرفته که روی آن را برای رفع آلودگی می­پوشانده‌­اند. دیواره آجری حوض با روکش ظریفی از ملات  ساخته شده و حوض کوچک­تر هم در فاصله نزدیک و بالاتر از حوض اصلی قرار گرفته است.

بنای قلعه سموران به قرون اسلامی تعلق دارد و در دوران حکومت سلجوقیان قلعه مشهوری بوده است. قلعه سموران به علت استحکام و موقعیت طبیعی شباهت زیادی به قلعه­‌های اسماعیلیه دارد و شاید مدت‌ها مورد استفاده پیروان اسماعیلیه قرار گرفته بوده چون گرو­ه­‌هایی از فرقه اسماعیلیه دارد و شاید مدت­‌ها مورد استفاده پیروان اسماعیلیه قرار گرفته بود.

انتهای پیام